Musała Najwyższy Szczyt Bałkanów

Musała Królowa Bułgarii i Caryca Bałkanów

Musała, ulokowana w górach Riła jest najwyższym szczytem całego Półwyspu Bałkańskiego i może pochwalić się wysokością 2925m. Góry Riła przypominają część graniową naszych Tatr Zachodnich. Jest tu jednak „wyżej”, bardziej pusto i przestrzennie. Dużym plusem tych gór jest wszechobecna woda pitna. Stan ten ma odzwierciedlenie w nazwie gór, ponieważ „Riła” oznacza „górę pełną wody” i pochodzi prawdopodobnie z języka trackiego. I faktycznie, po drodze mijaliśmy liczne potoki, jeziora polodowcowe, czy strumienie które zapewniały nam na bieżąco dostęp do świeżej wody. Większość szczytów jest dostępna bez technicznych trudności, ale z uwagi na odosobnienie od cywilizacji, trzeba się przygotować na kilkudniową wędrówkę z plecakiem.

Nasz Trekking rozpoczęliśmy w miejscowości Borowec, a skończyliśmy po 4 dniach w Rilskim Monastyrze. Wchodząc po drodze na Królową, przełęcz nad schroniskiem Grynczar oraz śpiąc nieopodal schroniska Rybi Ezar. Są to zdecydowanie najpiękniejsze fragmenty Riły. Po opuszczeniu dolin, trasa biegnie głównie granią łagodnych niezalesionych grzbietów, oferując niezapomniane panoramy.

Dojazd na Szlak

Miejscem, skąd wyrusza większość trekkingów na Musałę, jest miejscowość Borowiec, oddalona od Krakowa o ponad 1300 km. Jeżeli zdecydujecie się na podróż samochodem, to najwygodniejsza droga będzie prowadzić przez Węgry i Serbię. Na miejscu samochód można zostawić na jednym z hotelowych parkingów lub u prywatnych osób. Podróż czy to samochodem czy autokarem trwa około 15 godzin, dlatego warto rozważyć lot samolotem. W takiej sytuacji najlepiej polować na promocji LOTu, choć co prawda jest jeszcze Wizzair ale tutaj loty odbywają się do Bourgas, które jest oddalone od Borowca o około 360 km. Z Sofii jest zdecydowanie bliżej, bo tylko 60 km.

Sofia i co dalej? Jeżeli dotrzecie już do bułgarskiej stolicy, to następnie należy pojechać metrem na Dworzec Południowy. Najlepiej wysiąść na stacji Młodost. Po wyjściu na powierzchnię trzeba jeszcze przemaszerować kilka minut w kierunku południowo – wschodnim. Najlepiej jest pytać o drogę, ponieważ dworzec jest stosunkowo ciężko znaleźć. Odjeżdżają stąd autobusy do Samokowa, gdzie można złapać kolejnego busa do Borowca. Cała podróż powinna zająć około godziny  i zamknąć się kwotą 7/8 Lew. W Bułgarii obowiązuje cyrylica, więc nie jest tak prosto odnaleźć na lokalnych dworcach właściwy autobus. Na szczęście mieszkańcy są bardzo pomocni. Jednak pamiętajcie o bułgarskim kiwaniu głową na „nie” i kręceniem na „tak”. 

Komunikacja w Bułgarii jest dobrze rozwinięta. Liczne i punktualne połączenia autobusowe to spore ułatwienie, szczególnie jeśli planujecie podróż w stronę gór. Autostop w naszym przypadku również nie zawiódł, ale w ocenie tego środka transportu spotykaliśmy się ze skrajnymi opiniami. Bułgarskie pociągi oraz dalekobieżne autobusy z Sofii. My natomiast zgłosiliśmy się do losowego Biura Podróży, które organizuje wypoczynek w Bułgarii i wykupiliśmy sam przejazd autokarowy. Mieliśmy do wyboru, podróż do Sofii lub Płowdiw. Wybraliśmy drugie miasto, ponieważ przez Sofie mieliśmy wracać, a wracaliśmy stopując.

Musała Trekking

Borowec – Musała – Rybni Ezara – Rylski Monastyr. Czas: 4 dni, Dystans: 50 km, Przewyższenie: 3493 m

Dzień 1. Borovec – schronisko Musała – połowa drogi pod Ledenoto Ezoro
Dzień 2. Ledento Ezero – Musała – Małyk Bliznak – Goljam Bliznak – Mariszki Wrych – Owczarec – przeł. Dżanka.
Dzień 3. Kowacz – Gorni Kuki – Czemerna – Wapa – Kanarski Presłap – Schronisko Ribni Ezera.
Dzień 4. Schronisko Ribni Ezera – Rylski Monastyr.

Początkowo, opuszczając Borowec maszerujemy asfaltową drogą w stronę schroniska Bistrica. Tutaj asfalt zamieniamy na leśną ścieżką, podążając za czerwonym szlakiem. Punktem charakterystycznym na trasie jest drewniany mostek, do którego powinniśmy dotrzeć po około 2,5 godz. Jest to połowa drogi do schroniska Musała. Delikatnie mówiąc, schronisko nie nalezy do najpiękniejszych, jednakże jest ładnie położone – przy górskim jeziorze. Dlatego, jeśli planujemy nocleg w chyży (po bułg. schronisko), warto nadłożyć drogi o dwie godziny i wybrać bardziej klimatyczne Ledenoto Ezoro

Drogę z Borowca można skrócić, korzystając z kolejki gondolowej na szczyt Jastrebec, dzięki czemu zaoszczędzimy kilka godzin. Od kolejki, do schroniska Musała dzieli nas tylko godzina, płaskiej drogi. Następnie szlak, już od schroniska Musała nabiera zdecydowanie bardziej górskiej ścieżki. Staje się bardziej stromy i kamienisty. Po minięciu Lodowego Jeziora pozostaje jeszcze tylko około godziny na szczyt, a nawet mniej. Na wierzchołku Musały mieści się stacja meteorologiczna, gdzie można schronić się w przypadku załamania pogody. Jest przygotowane małe pomieszczenie dla turystów, można kupić podstawowe rzeczy, naładować baterie oraz telefon. Szlak jest tutaj bardzo dobrze oznaczony.

Dalsza trasa z Musały ma już charakter typowo graniowy, znajdzie się tutaj kilka podejść, ale nie są one bardzo uciążliwe. Poruszamy się pomiędzy szczytami na wysokości około 2700 m, mijając po drodze dziko pasące się konie oraz krowy. Przechodzimy przez Blizniaki (Małyk oraz Goljam) i dalej. Z miejscami na nocleg nie ma większego problemu. Nawet co wieczór mieliśmy ognisko. Drewno pochodziło głównie ze starej, suchej kosodrzewiny. Bardzo pomocne okazały się scyzoryki z piłami. Do schroniska Rybni Ezara dotarliśmy po 1,5 dnia. Skąd do Rilskiego Monastyru potrzebujemy już tylko około 4,5 godz. (szlak żółty). Trasa prowadzi już tylko w dół, głównie szutrową drogą.

Przedłużenie Trekkingu

Ciekawą alternatywą jest opcja przedłużenia trekkingu do miejscowości Razlog, o dodatkowe 2,5 dnia. Skąd jest już niedaleko do Bańska, czyli miejscowości wypadowej w Pirin. Polecany jest również Wodospad Skawicy oraz Siedem Rilskich Jezior (Sedemte Ezera). W masywie Riły znajduje się niemal dwieście polodowcowych jezior. A Skupisko siedmiu z nich tworzy jedno z najbardziej czarujących miejsc. Możemy tutaj dostać się pieszo, bezpośrednio z Rilskiego Monasturu (ok. 8 godz. do schroniska Sedemte Ezera).

Lub jeżeli mamy samochód, możemy dojechać do ośrodka narciarskiego Panicziszte (najszybciej będzie zjechać w miejscowości Dupnica, minąć miejscowość Sapareva Banya i podążąć dalej za drogą). Możemy zostawić samochód na parkingu i skorzystać z opcji kolejki linowej, która zawiezie nas na polankę przy schronisku Rilski Ezera. Bilet dwukierunkowy kosztuje 18 Lew, jedno – 10. Od kolejki biegnie już szlak. Aktualne ceny i godziny działania kolejki można sprawdzić  on-line.

Tak jak Riła jest nazywana bułgarskimi Tatrami, tak ta dolina jest porównywana do naszej Doliny Pięciu Stawów. Warto wspomnieć, że 19go sierpnia, przy jednym z jezior, Nerka, spotykają się członkowie Białego Bractwa, którzy witają tutaj Nowy Rok. Bractwo, które zostało założone w roku 1897 przez Petyra Dynowa głosi konieczność życia zgodnie naturą i powrotu do praw boskich. Członkowie Bractwa twierdzą, że są wyznawcami ezoterycznego chrześcijaństwa i okultyzmu, a ich cechą charakterystyczną są białe szaty. Witając nadejście nowego roku, Bractwo wykonuje na polanie rytualny taniec Panevritmia, który możemy przetłumaczyć jako rytm i harmonia wszechświata. Polecamy krótki filmik

Spacer wokół jeziornie powinien zająć nam nie więcej niż 4-5 godz. Natomiast do wodospadu, będącego najwyższym w Rile, prowadzi 1,5 – godzinny szlak. Sam wodospad spada z 70 metrów. I jeszcze jedno – nazwa szczytu „Musała” pochodzi z czasów okupacji tureckiej i wzięła się od słów oznaczających mniej więcej „Górę Boga”, „Bliżej Boga” czy „Drogę do Boga”, zapewne dlatego że wyżej na Półwyspie Bałkańskim niż 2925 m nie wejdziecie.

Pogoda, mapy, gorące źródła i inne

Nasz wyjazd miał miejsce w pierwszych tygodniach sierpnia. Noce były ciepłe, choć bluzy zawsze były pod ręką. Dość często na horyzoncie przetaczały się burze, a kilka z nich dopadły nas na szlaku. Dzikich zwierząt poza końmi i krowami na szczęście nie uświadczyliśmy. Do planowania wyjazdu w domu polecamy czeskie mapy (które również mogą działać w trybie offline). A papierowe mapy obecnie dość łatwo kupicie choćby przez internet.

Wiele osób zaleca aby po trudach górskich wycieczek, wygrzać kości w lokalnych gorących źródłach. Podobno tryska ich w całym kraju ponad 1600. Dla przykładu Separowa Bania posiada wody osiągające 103 ^oC, polecane są również źródła Dobriniszte. Pamiętajcie również o tym aby ubezpieczyć się przed wyjazdem, ponieważ ubezpieczenie zdrowotne NFZ nie pokrywa ewentualnej akcja ratunkowej w górach.

Naszym kolejnym wpisem będzie Pirin. Bardzo często oba pasma są łączone podczas jednego wyjazdu. Warto wybrać się i w te góry, choć właśnie w takiej kolejności, a nie odwrotnie. Najpierw Riła, później Piryn, ponieważ w przeciwnym wypadku pobyt na Wichrynie może sprawić, że Musała i jej okolica nie wydadzą się tak atrakcyjne. A są to naprawdę piękne góry.

Monastyr Rilski

Jest to jeden z najważniejszych symboli narodowych Bułgarów, który upamiętnia opór wobec tureckiej okupacji, a także odrodzenia narodowego w XVIII i XIX wieku. Monastyr został założony w X wieku przez pustelnika Jana Rylskiego. Jednak obecny wygląd monastyru została mu nadany dwa wieki temu, ponieważ pierwotnie Jan mieszkał tutaj w jaskini.

Monastyr posiada mury o grubości 2 m i wysokie na 24 m, natomiast wewnętrzny dziedziniec otaczają trzy piętrowe budynki z łukami w kolorach biało-czarnych oraz drewniane krużganki, w których mieściły się cele mnichów. Główna cerkiew monastyru to Bazylika pod wezwaniem Świętej Bogurodzicy, którą ozdabiają ją piękne, bogate freski oraz olbrzymi ikonostas.

---

Obserwuj nas i bądź z nami na bieżąco!

• Instagram: 35 430
• Facebook: 23 639
• TikTok: 7 717
• YouTube: 352

---

Drogi Czytelniku,

Mamy nadzieję, że udało Ci się odnaleźć na blogu wszystkie niezbędne informacje i zaplanować swój urlop. Będziemy wdzięczni za skromny napiwek wrzucony do blogowej skarbonki lub wsparcie naszych działań poprzez zakupy w naszym małym górskim sklepie. Dziękujemy serdecznie i do zobaczenia na szlaku 🙂

---

---