Czantoria, czyli baśniowa góra
Czantoria Wielka przycupnęła w Beskidzie Śląskim nieopodal Ustronia oraz Wisły, w południowej części województwa śląskiego. Jest najwyższym wzniesieniem całego Pasma Stożka i Czantorii i wznosi się na wysokość 995 m n.p.m. Szczyt znajduje się pomiędzy dolinami Olzy i Wisły, dzięki czemu stanowi granicę zlewisk Wisły i Odry i to tędy przebiega główny wododział Polski. Wzdłuż grzbietu biegnie również granica polsko-czeska i dla Czechów, Czantoria jest najwyższym szczytem należącej do nich części Beskidu Śląskiego. Wycieczka na wierzchołek zaskoczyła nas bardzo pozytywnie, choć warto pamiętać, że kluczem jest przybyć tutaj odpowiednio wcześnie, tudzież późno, ponieważ szczyt, za sprawą kolejki oraz wieży widokowej, cieszy się sporą popularnością. Zapraszamy na wspólny spacer!
Jak dojechać na parking przy Czantorii
Wystarczy poruszać się drogą krajową numer 941 na południe, w kierunku Ustronia oraz Wisły. Gdy będziecie już blisko, to przy drodze pojawią się kierunkowskazy prowadzące na parking. Gdyby umknęły one Waszej uwadze, to należy kierować się w stronę kolejki linowej na Czantorię. To tutaj, przy dolnej stacji, znajdziecie kilka parkingów. Sami zdecydowaliśmy się pozostawić samochód na sporym szutrowym placu, za co przyszło nam zapłacić 10 pln (wakacje 2021 r.). Z Katowic dotrzecie na miejsce samochodem po niespełna 2 h. Jeśli poruszacie się pociągiem lub autobusem, to powinniście wysiąść na przystanku „Ustroń Polana”. To ten sam przystanek, gdybyście planowali wycieczkę na sąsiednią Równicę.
Kolejką na Czantorię czy też piechotą?
Na początku czeka na Was trudna decyzja. Z jednej strony macie do wyboru leśne, dość strome, prawie 2 kilometrowe podejście, a z drugiej wygodna kolejka krzesełkowa. W obu przypadkach, choć różnym nakładem, sił pokonacie 470 metrów przewyższenia i spotkacie się na polanie Stokłosica. W pierwszym wariancie trzeba liczyć 75 minut, w drugim jedynie kilka. My z kolei nie byliśmy tu nadto asertywni i zdecydowaliśmy się na przejażdżkę. Szczególnie, że szlak na tym etapie nie wygląda na kusząco widokowy. Na końcu wpiu, znajdziecie podstawowe informacje na temat wyciągu na Czantorię.
Gdybyście zdecydowali się na wariant pieszy, to pragniemy donieść, że Czantoria Wielka porośnięta jest w większości lasami bukowymi oraz świerkowo-jodłowymi, dzięki czemu spacer przez las jest bardzo przyjemny. Szczyt znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego, a sam wierzchołek charakteryzuje się stromymi zboczami w kierunku od wschodu i zachodu.
Z polany Stokłosica na Czantorię
Górna stacja kolejki na Czantorię, znajduje się na Polanie Stokłosica. Jest to urocza beskidzka polana, która opada w stronę Ustronia w kierunku północno-wschodnim. Rozciąga się na wysokości od 770 do 850 m n.p.m. Oprócz, górnej stacji wyciągu krzesełkowego, znajdziecie tutaj również górną stację wyciągu orczykowego, której początek znajduje się na położonej nieco niżej Polanie Faturka, tor saneczkowy oraz charakterystyczny maszt przekaźnikowy, który ma ponad 30 metrów wysokości.
Natomiast widoki? Co prawda, widać jedynie wycinek wschodni, w tym część Beskidu Śląskiego za doliną Wisły, oraz dominującą na pierwszym planie Równicą, która wznosi się nad dzielnicą miasta Ustroń Zawodzie. Widać również charakterystyczne hotele w Ustroniu. Następnie, jeśli pogoda sprzyja, możecie dojrzeć Wzgórza Łazisko-Mikołowskie oraz rogatki miasta Tychy.
Warto pamiętać, że jest to jeden z najbardziej zatłoczonych beskidzkich punktów w Polsce. Z jednej strony, zimą okolicę okupują narciarze, z drugiej strony latem, spacerują tutaj tłumy turystów. Do szczytu Czantorii z Polany Stokłosica pozostało Wam do przejścia jedynie nieco ponad kilometr. Tutaj już nie będzie tak stromo, jak na pierwszym etapie wędrówki, raptem 147 metrów przewyższenia. Całość prowadzi lasem, szeroką kamienistą ścieżką, bez widoków. Finalnie dukt wprowadza na polanę szczytową. Zazwyczaj panuje tutaj harmider. Jest tutaj sporo piknikujących turystów, jest mały sklepo-bufet oraz już po czeskiej stronie, wieża widokowa oraz bufet.
Wieża Widokowa na Czantorii
Wieża widokowa ma wysokość 29 metrów, a na jej szczyt prowadzi 118 schodów. W sezonie wakacyjnym jest ona otwarta: w tygodniu w godzinach 09:30 – 17:00, a w weekend 09:30 – 17:30. Poza sezonem, przy sprzyjającej pogodzie, wejście na wieżę również powinno być możliwe, choć warto wcześniej upewnić się telefonicznie (nr: 420 602 713 170). Wstęp na wieżę widokową na Czantorii jest płatny. W roku 2021 opłata wynosiła 40 Kc / 7 pln, a dla seniorów oraz studentów oraz dzieci przewidziana jest zniżka. Są również bilety rodzinne oraz grupowe. Szczęśliwie można płacić tutaj w złotówkach. Wieża powstała w roku 2002, a uroczystego otwarcia dokonał ojciec chrzestny wieży widokowej, hokeista Richard Král 23 listopada.
Sami nieco opieraliśmy się przed wejściem na szczyt, ale po wizycie uważamy, że była to dobra inwestycja. Widok z wieży, w przeciwieństwie do tego z polany, obejmuje 360 stopni i sięga hen, hen daleko. Czantoria nazywana bywa również baśniową górą, z uwagi na fakt, że krąży wokół niej wiele legend. Jedną z nich jest podanie o śpiących rycerzach i trzystu koniach. Śpią oni w wielkiej, pozłacanej komnacie, w czeluściach Czantorii. Mają oni czekać i przybyć, gdy złe czasy nawiedzą Śląsk. Do tej historii nawiązuje 20-kilometrowa Ścieżka Rycerska, która wiedzie po czantoryjskich lasach i stokach.
Na Czantorii Wielkiej krzyżuje się kilka szlaków turystycznych, jak choćby przebiegający przez szczyt i znaczony na czerwono Główny Szlak Beskidzki im. Kazimierza Sosnowskiego. To właśnie nim podchodziliście na szczyt i który gna dalej w stronę Schroniska na Soszowie oraz na Stożku. Natomiast zielony szlak podążą w stronę Małej Czantorii. A są tu przecież jeszcze znaczniki koloru żółtego oraz niebieskiego. Jest w czym wybierać ?
Chata na Czantorii oraz Koliba
Jak już wiecie, pod wieżą na Czantorii bywa głośno, tłoczno i jest spora szansa, że nie będzie gdzie spokojnie przysiąść. Dlatego na drugie śniadanie polecamy nieodległą Chatę na Czantorii (Horska chata Čantoryja). Ten sielankowy bufet znajdziecie dosłownie 12 minut dalej, podążając granicznymi szlakami w stronę Małej Czantorii. Jest tutaj dużo spokojniej, a i ceny są jakby bardziej znośne. Do tego lana Kofola i czeskie piwo ? Schronisko zostało wybudowane przez Beskidenverein w roku 1904, jako odpowiedź na polskie plany postawienia tutaj pierwszego polskiego schroniska w Beskidach. Dziś, w Chacie na Czantorii można jedynie zjeść oraz odpocząć, jednak noclegów chata już nie serwuje. Tutaj też znajdowało się turystyczne przejście graniczne.
Dwieście metrów dalej, po polskiej stronie, znajdziecie powstałą w roku 1962 Kolibę na Czantorii. Na niektórych mapach kryje się pod nazwą Koliba Roberta, z uwagi że to właśnie Pan Robert Ciemała był jej twórcą. Dziś opiekuje się nią jego syn, Bogusław. Tutaj również możecie przysiąść i dodatkowo możecie zorganizować ognisko przy palenisku przed chatą.
Powrót do Ustronia przez Mała Czantoria
Z Chaty na Czantorii macie dwie opcje powrotu do Ustronia. Niebieski szlak od razu zapuszcza się w las i gna w dół, by po godzinie zameldować się w mieście. Tutaj trzeba jeszcze nieco pokluczyć uliczkami by powrócić na parking. Natomiast sami wybraliśmy wariant nieco dłuższy, ponieważ prowadzący przez Małą Czantorię. Jest to opcja wiodąca najpierw zielonymi, a później żółtymi znacznikami. Całość dłuższa od pierwszej wersji prawie o godzinę. Po drodze przemkniecie obok górnej stacji kolejki krzesełkowej Poniwiec Mała Czantoria.
Rezerwat Czantoria
Rezerwat Czantoria usytuowany został na północnych, stromych stokach Wielkiej Czantorii ponad dolinką potoku Gronik. Ochronie podlegają dolnoreglowe zbiorowiska leśne o charakterze naturalnym z drzewostanami jaworowymi, klonowymi i jesionowymi. Natomiast po drugiej stronie granicy, w Czechach, odnajdziecie narodowy rezerwat przyrody Čantoryje, gdzie wiek najstarszych drzew szacowany jest na 220 lat. Natomiast całe pasmo Czantorii zostało zalesione przede wszystkim lasami świerkowo-jodłowymi oraz bukowymi. Część stoków zajmują pastwiska i grunty orne, a w wielu miejscach występują osiedla góralskie.
Kolej krzesełkowa na Czantorię
Kolej krzesełkowa na Czantorię została oddana do użytku jako kolej z 2-osobowymi krzesełkami w październiku 1967. Dziś, już po remoncie, jest to kolej z krzesełkami 4-osobowymi, która kursuje przez cały rok. Dolna stacja znajduje się na osiedlu Polana w Ustroniu, natomiast górna na polanie Stokłosica. Bilet góra dół kosztuje 29 pln, a wyjazd na polanę 21 pln. Jeszcze informacja dla rowerowych zapaleńców – na Czantorię możecie wywieźć również rower.
Obserwuj nas i bądź z nami na bieżąco!
Drogi Czytelniku,
Mamy nadzieję, że udało Ci się odnaleźć na blogu wszystkie niezbędne informacje i zaplanować swój urlop. Będziemy wdzięczni za skromny napiwek wrzucony do blogowej skarbonki lub wsparcie naszych działań poprzez zakupy w naszym małym górskim sklepie. Dziękujemy serdecznie i do zobaczenia na szlaku 🙂
