Jelenia Góra – atrakcje oraz ciekawostki

Królestwo u podnóża Karkonoszy

Jelenia Góra jest bardzo sympatycznym miastem, które odnajdziecie na Dolnym Śląsku, pośród falującego górzystego krajobrazu. Powiedzieć, że Jelenia Góra wygrała w geograficznej puli genetycznej, to jakby nic nie powiedzieć. Leży ona bowiem w północnej części Kotliny Jeleniogórskiej, nad rzeką Bóbr i mawia się, że jest bramą do Karkonoszy. A to przecież nie jedyne góry w okolicy. Wystarczy wspomnieć, że od północy miasto otaczają Góry Kaczawskie, na zachodzie prężą się Rudawy Janowickie, a na południu Góry Olbrzymie, czyli właśnie Karkonosze. W całym tym towarzystwie są jeszcze Góry Izerskie. A od zachodu pierścień okrążenia domyka Pogórze Izerskie. Czyż nie jest to wyborne towarzystwo?

Atrakcje w Jeleniej Górze oraz okolicy

Ale nie tylko górscy pasjonaci znajdą moc atrakcji w okolicy Jeleniej Góry. Są tutaj liczne zamki, pałace, jeziora, tamy, czy przyjemne punkty widokowe oraz muzea. A samo miasto również ma całkiem sporo do zaoferowania. Dlatego też Jelenia Góra jest doskonałym opcją na weekendowe zwiedzanie, jak również na tygodniowy pobyt w Kotlinie Jeleniogórskiej. Uzupełnieniem poniższego wpisu będą artykuły o atrakcjach w Szklarskiej Porębie oraz w Karpaczu. Do obu tych miast dotrzecie z Jeleniej Góry w mniej niż w dwa kwadranse.  Nasz spacer po atrakcjach Jeleniej Góry zaczniemy od północny i będziemy kierować ku południowym rubieżom miasta. Na końcu zatoczymy krąg po nieco dalszej okolicy.

Przy okazji warto wspomnieć, że sama Jelenia Góra podzieliła swoje atrakcje na dwie części: Mały Trakt Śródmiejski oraz Duży Trakt Śródmiejski. Pierwszy z nich ma 5 km i wiedzie przez: Wzgórze Krzywoustego, Basztę Grodzką, Wieżę Zamkową, Rynek, Kościół pw. Erazma i Pankracego, Bramę Wojanowską, Kaplicę Św. Anny, Cerkiew Prawosławną pw. Piotra i Pawła, Kościół Łaski, zabytkowy budynek przy ulicy Kochanowskiego, Teatr im. C.K. Norwida oraz budynki przy ulicy Bankowej. Natomiast jeleniogórski Duży Trakt Śródmiejski ma już długość 20 km i rozpoczyna się w Cieplicach od Pałacu Schaffgotschów poprzez Kościół Ewangelicko-Augsburski, Zespół Klasztorny Zakonu Cystersów wraz z Kościołem pw. Jana Chrzciciela, zabytkowy Park Zdrojowy, Zdrojowy Teatr Animacji, Park Norweski, Zamek Chojnik, aż po Muzeum Miejskie „Dom Gerharta Hauptmanna” w Jagniątkowie.

1. Wieża widokowa „Grzybek” – Wzgórze Krzywoustego

Kilkanaście minut od centrum Jeleniej Góry, w zakolu rzeki Bóbr, znajduje się przyjemne wzgórze. Jeśli wierzyć legendom, to tutaj, w roku 1108, książę Bolesław Krzywousty założył niewielki gród warowny. Co tez zapoczątkowało dzieje miasta. Przez kilka wieków istniał tutaj nawet zamek murowany, jednak finalnie został on rozebrany, a wzgórze zaczęło cieszyć się rosnącą popularnością wśród mieszkańców, jako doskonały punkt widokowy oraz teren rekreacyjny z licznymi alejkami i altankami. W osiemsetną rocznicę legendarnego powstania Jeleniej Góry, uroczyście otwarto murowaną wieżę widokową. Otrzymała ona miano wieży „Cesarskiej” (Kaiserturm) na cześć cesarza Wilhelma I. Natomiast po pewnym czasie, sami mieszkańcy Jeleniej Góry, z uwagi na charakterystyczny kopułę zwieńczająca budowlę, okrzyknęli ją „Grzybkiem”.

Jeleniogórska wieża powstała na planie elipsy i zwężą się do góry. Na szczyt wiedzie około 135 schodów i mało kto wchodzi na całkiem spory taras widokowy bez zadyszki. Na szczęście widoki pozwalają szybko zapomnieć o trudach wspinaczki. Panorama sięga od Gór Kaczawskich, przez Rudawy Janowickie, aż po sporą część Karkonoszy. Doskonale widać również samą Jelenią Górę. Dla ułatwienia znajdziecie tutaj tablice z opisaną panoramą. Natomiast samo Wzgórze Krzywoustego wznosi się na wysokość 375 m n.p.m.

Samochód możecie pozostawić na bezpłatnym parkingu u stóp Wzgórza Krzywoustego, którego lokalizację znajdziecie na końcu akapitu. Stąd już parkową alejką po 10 minutach dotrzecie pod wieżę. Wejście na taras widokowy jest bezpłatne. W sezonie wakacyjnym, od kwietnia do października, wieża na Wzgórzu Krzywoustego jest otwarta w godzinach 8:00 – 20:00 w zimowym okresie wrota zatrzaskują się o 16. Pomiędzy wzgórzem a korytem rzeki prowadzi alejka z Jeleniej Góry do Siedlęcina przez Perłę Zachodu (żółty szlak).

– wstęp na wieżę na Wzgórzu Krzywoustego jest bezpłatny
– koordynaty parkingu: 50°54’26.3″N 15°43’30.0″E
– jeleniogórski „Grzybek” jest otwarty codziennie w godzinach 8:00-20:00 (kwiecień – październik), zimą 4h krócej, czyli od 08:00-16:00 (listopad – marzec).

2. Baszta Grodzka w Jeleniej Górze

W okresie średniowiecza dostępu do Jeleniej Góry broniły wysokie mury obronne otoczone fosą. Aby było trudniej dostać się do środka, powstało również 36 baszt, z których do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie dwie: Baszta Grodzka oraz Baszta Zamkowa. Pierwszą z nich, czyli Basztę Grodzką, wybudowano w XV wieku. Jednak już dwa wieki później została zaadaptowana do funkcji mieszkalnej. Po drugiej wojnie światowej mieściły się w niej najpierw mieszkania komunalne, a później chociażby redakcja miesięcznika „Karkonosze” oraz Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej. Dziś, będąc w Jelenie Górze, sami możecie zatrzymać się tutaj na noc, ponieważ w jej wnętrzu znajduje się hostel. Wejście do Baszty Grodzkiej zdobi barokowy portal z datą 1679, który pochodzi z nieistniejącej kamienicy. Obecnie baszta jest połączona z budynkiem mieszkalnym przyozdobionym charakterystycznym murem pruskim.

3. Jeleniogórska Wieża Zamkowa

Dosłownie po sąsiedzku Baszty Grodzkiej znajduje się kamienna Baszta Zamkowa. Do przejścia będzie około 150 metrów. Została ona wzniesiona w 1584 roku w miejscu spalonej poprzedniczki i jest dziś jedynym elementem dawnej Bramy Zamkowej, czyli jednej z bram wjazdowych do Jeleniej Góry, która istniała w tym miejscu do XIX wieku. Dolna cześć Wieży Zamkowej ma cylindryczny kształt i wznosi się nad nią ośmioboczna nadbudówka. Całość wieńczy metalowa chorągiewka z jeleniem oraz datą budowy. Oprócz pierwotnej funkcji obronnej, w wieży znajdowało się również więzienie. Co ważne, możecie wdrapać się na górę, aby spojrzeć na Jelenią Górę z innej perspektywy. Wieża jest otwarta od godziny 10:00 i w okresie wakacyjnym jest dostępna dla turystów do godziny 19:00. W pozostałe miesiące odpowiednio krócej. I najważniejsze, wejście na Wieże Zamkową jest bezpłatne, a wiadomo, że za darmo to dobra cena.

4. Rynek Jeleniogórski, czyli Plac Ratuszowy

Naszym zdaniem Jelenia Góra może śmiało stanąć w szranki konkursu na najpiękniejszy rynek Dolnego Śląska. Jest zgrabny, kolorowy i czarujący. A do tego pełen przyjemnych smaczków. Jeśli będziecie spacerować od jeleniogórskich baszt, to wkroczycie na Plac Ratuszowy, czyli na rynek Jeleniej Góry, dosłownie po trzech, czterech minutach. Bardzo szybko uwagę turystów zwracają barokowe kamieniczki z podcieniami. Są one świadectwem dawnych jeleniogórskich dziejów, w których miasto pełniło handlową funkcję. W podcieniach znajdowały się kramy sukienników, kuśnierzy, czy też ławy chlebowe i jatki. Kolorowe kamieniczki w stylu barokowym pochodzą z przełomu XVII oraz XVIII wieku.

Nieco może zaskakiwać umiejscowiona na jeleniogórskim rynku fontanna Neptuna. Rzeźba boga mórz powstała w miejscu dawnej studni miejskiej w XIX wieku i ma upamiętniać historyczne stosunki handlowe miejskich kupców z zamorskimi krajami. Również po tej stronie rynku, możecie odnaleźć czerwonego jelenia, który idealnie komponuje się do zdjęć. Natomiast po drugiej stronie ratusza stoi czerwony tramwaj. Nawiązuje on do istniejącej w Jeleniej Górze linii tramwajowej. Funkcjonowała ona w latach 1897–1969 i można było nią dojechać z dworca kolejowego do uzdrowiska Warmbrunnen, czyli dzisiejszych Cieplic i dalej przez Sobieszów, do Podgórzyna (gdzie również stoi czerwony wagon, choć tym razem na pętli autobusowej).

5. Ratusz Miejski i siedem domków

Pośrodku jeleniogórskiego rynku odnajdziecie barokowo-klasycystyczny budynek ratusza miejskiego. Obecny gmach pochodzi z połowy XVIII wieku i zastąpił poprzedni, którego los zakończył się w zgliszczach pożaru. Z budynku wyrasta czworoboczna wieża, a całość uzupełniają baniasty hełm, zegar oraz galeryjka, z której niegdyś rozbrzmiewał hejnał miejski.

Co ciekawe, na początku zeszłego wieku, na potrzeby władz miejskich wykupiono i przyłączono do ratusza sąsiednie kamienice, tak zwane Siedem domków. Jednak połączyć kamienice z jeleniogórskim ratuszem nie było tak prosto, ponieważ przebiegała między nimi linia tramwajowa. Dlatego też na wysokości pierwszego piętra wybudowano kryty ganek. W ratuszowych murach odnajdziecie ponadto Szczudlarza Jeleniogórskiego, który sprawia wrażenie jakby miał wyjść ze ścian budynku. Warto wspomnieć, że Jelenia Góra to miasto z najstarszym w Polsce festiwalem teatrów ulicznych, które odbywają się tutaj od 1983 roku. Dlatego też nie dziwi fakt, że powstał tu taki pomnik. Stworzył go pochodzący z Armenii artysta Vahan Bego. Na koniec warto podejść do południowego wejścia do jeleniogórskiego ratusza. Znajdziecie tutaj łacińską inskrypcję mówiącą, że „Miasto wybudował Bolesław Krzywousty w 1108 roku”. Gwoli ścisłości – Jelenia Góra otrzymała lokacje miejskie przed rokiem 1281.  Ta XII – wieczna data mówi o założeniu grodu obronnego. Jeśli opuścicie jeleniogórski rynek ulicą Konopnickiej i od razu skręcicie w lewo, to po kilku susach dotrzecie do Bazyliki św. Erazma i św. Pankracego.

6. Bazylika Mniejsza Świętych Erazma i Pankracego w Jeleniej Górze

Kamienna gotycka świątynia, która została poświęcona patronom Jeleniej Góry, powstała jeszcze w XIV wieku. Jest najstarszą świątynią w mieście. Mimo, że znajduje się tuż przy jeleniogórskim rynku, to podczas naszej pierwszej wizyty w mieście po prostu nam umknęła. W środku uwagę zwraca szczególnie bogato zdobiony osiemnastowieczny ołtarz, a sama nawa główna ma aż 24 metry wysokości. Najstarszym elementem wyposażenia jest renesansowa ambona z 1591 roku. Po wyjściu z kościoła warto również zerknąć na wmurowane w zewnętrzne mury świątyni epitafia oraz płyty nagrobne z XVI – XVIII wieku. Za Bazyliką, przy ulicy Jeleniej, znajdują się fragmenty murów, które zostały wplecione w późniejsze budynki. 

7. Baszta oraz Brama Wojanowska

Na styku dwóch ulic w centrum Jeleniej Góry, Konopnickiej oraz 1-go Maja, znajduje się Brama Wojanowska. Przez długi czas ona pełniła funkcję bramy miejskiej i pozwalała dostać się do miasta od strony Wojanowa (stąd nazwa). Brama była iście imponująca – była wzmocniona mostem zwodzonym przerzucanym nad fosą, podwójną kratą oraz solidnymi wrotami. Podobnie jak wzniesiona tuż obok baszta oraz basteja, stanowiły średniowieczny kompleks fortyfikacji Jeleniej Góry. Finalnie, została rozebrana w roku 1775, a jej miejsce zajęła dużo skromniejsza, barokowa brama z furtą, która spełniała już głównie funkcje porządkowo – rogatkowe. Pod koniec XIX wieku także i ona została rozebrana, po czym trafiła na teren ówczesnych koszar wojskowych. Musiało upłynąć wiele wody w rzece Bóbr, nim wróciła na swoje prawowite miejsce. Stało się to po gruntownym remoncie w roku 1998.

W bramie odnajdziecie herb Jeleniej Góry, Śląska oraz Prus. Jeśli przystaniecie pod nią, to z pewnością zauważycie na kostce brukowej wytyczony obrys po śladach fundamentów dawnej, średniowiecznej Baszty Wojanowskiej. W sąsiedniej Baście Wojanowskiej, która ma wysokość 20 metrów, mieściły się niegdyś lochy. Jeleniogórska Baszta Wojanowska jest połączona z kaplicą św. Anny.

8. Kaplica św. Anny w Jeleniej Górze

W XV wieku wybudowano w tym miejscu basteję, która po pewnym czasie zaczęła pełnić oprócz podstawowych funkcji obronnych, również i zadania religijne. Niestety, budowla spłonęła w wielkim pożarze miasta, po czym została odbudowana w roku 1715. Nad portalem wejściowym możecie odszukać łaciński napis – „Wzniesiono na chwałę wielkiej babki Chrystusa, św. Anny”. Dodatkowo, na zewnętrznej ścianie (od wschodu), umieszczono tablicę upamiętniającą obchody 840-lecia założenia Jeleniej Góry. Jak również możecie odszukać otwory strzelnicze, które świadczą o pierwotnym przeznaczeniu budowli. Wewnątrz kościoła natomiast znajduje się barokowe wyposażenie z XVIII w. Warto tutaj zwrócić uwagę na ołtarz, który tak naprawdę jest freskiem na ścianie.

9. Jeleniogórski deptak

Jelenia Góra miała sporo szczęścia podczas drugiej wojny światowej, ponieważ nie doznała żadnych zniszczeń. Rosjanie wkroczyli do miasta już po kapitulacji Rzeszy. Bardzo przyjemnie spaceruje się wprost z jeleniogórskiego rynku przez ulicę Konopnickiej, która na wysokości Bramy Wojanowskiej przechodzi w ulicę 1go Maja. Warto przespacerować się tedy kilka razy, o różnej porze dnia, czy też nocą. Nie będzie zaskoczenia, jeśli wspomnimy, że właśnie przy jeleniogórskim deptaku znajduje się całkiem sporo atrakcji. Szczególnie, że leży on na trasie Małego Jeleniogórskiego Traktu Śródmiejskiego.

10. Porwanie Europy w Jeleniej Górze

Spacerując jeleniogórskimi uliczkami, co jakiś czas możecie natknąć się na różne ciekawe miejsca. I tak, na skwerku przy ulicy 1go Maja oraz Pocztowej, znajduje się sporej wielkości rzeźba, która przedstawia Europę na byku. Powstała ona z czarnej stali w technologii metaloplastyki i waży bagatela 1,5 tony. Dzieło nawiązuje do mitologii, w której przestawiona jest miłość Zeusa pod skórą byka do ziemskiej kobiety. Autorem dzieła jest ormiański rzeźbiarz Vahan Bego. Ten sam, który stworzył Szczudlarza Jeleniogórskiego w murach miejskiego ratusza. Pomnik został ufundowany przez prezydenta miasta Jelenia Góra i został odsłonięty w roku 2014 z okazji dziesiątej rocznicy przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Sam autor jest zdania, że najlepszą dla metalu jest jego naturalna „skóra”, czyli rdza. Dlatego też nie zdziwcie się, gdy odnajdziecie w Internecie starsze zdjęcia Porwania Europy i porównacie je z dzisiejszym stanem. Wszystko dlatego, że rzeźba z biegiem czasu zmieniła kolor pod wpływem warunków atmosferycznych. Jeśli spodobał Wam się styl artysty, to w Jeleniej Górze znajdziecie jeszcze rzeźbę Don Kichote i Sancho Pansa, choć ta jest już poza centrum, przy ulicy Uroczej.

11. Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Spacerując dalej jeleniogórskim deptakiem, dotrzecie do charakterystycznej żółto białej świątyni. Jest to dawny barokowy kościół Najświętszej Maryi Panny, który powstał w roku 1738. Niedługo po zakończeniu drugiej wojnie światowej, świątynia została przekazana w użytkowanie dla Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. W zewnętrzne mury cerkwi wmurowane są dobrze zachowane dwa krzyże kamienne z rytami broni (łuk i miecz). Jeśli uda Wam się zajrzeć do środka (co nie jest takie oczywiste), to odnajdziecie polichromie w stylu bizantyjskim oraz wyposażenie przywiezione ze zniszczonych cerkwi na Chełmszczyźnie.

12. Kościół Łaski pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze oraz kaplice nagrobne

Jest to jeden z sześciu kościołów łaski, który powstał na mocy ugody altransztadzkiej zawartej pomiędzy luterańskim królem Szwecji Karolem XII a katolickim cesarzem Józefem I Habsburgiem. Ugoda została podpisana w roku 1707. Dzięki temu ewangelicy mogli zbudować sześć kościołów na terenie Śląska, które były dowodami łaski katolickiego cesarza Austrii dla śląskich ewangelików. Powstały zatem świątynie w Żaganiu, Kożuchowie, Jeleniej Górze, Kamiennej Górze, Miliczu i Cieszynie.

Już ze Wzgórza Krzywoustego, jeleniogórski Kościół Łaski przykuwał wzrok i intrygował. Gmach powstał w latach 1709-1718 i okazał się być największym spośród sześciu luterańskich Kościołów Łaski. Jest on wierną kopia kościoła św. Katarzyny, który odnajdziecie w Sztokholmie. Jeleniogórski kościół powstał w stylu barokowym, na planie krzyża greckiego. Jednak prawdziwe cuda zaczynają się w środku. Wejście do kościoła jest płatne, w roku 2022 cegiełka kosztowała 5 pln (płatność była możliwa tylko gotówką). I z całego serca namawiamy Was, aby wkroczyć do środka.

Świątynia jest szalenie bogato zdobiona. Niesamowicie wyglądają malowidła oraz trzy kondygnacje empor (antresole). Dzięki nim w świątyni mogło zasiąść aż 4200 osób! Plus drugie tyle wiernych mogło stać. Balustrady ozdobiono cytatami i malowidłami przedstawiającymi sceny ze Starego i Nowego Testamentu. W środku z pewnością na uwagę zasługuje stojąca na skrzyżowaniu naw ambona, która powstała z jednego bloku piaskowca. W roku 1745 w kościół uderzył piorun, co skutkowało zerwaniem liny podtrzymującej daszek ambony. Ta spadając, śmiertelnie ugodziła pastora wygłaszającego kazanie. Ciekawostką jest fakt, że organy tworzą wraz z ołtarzem całość. Jeśli macie możliwość, to warto zajrzeć do środka tuż po otwarciu, czyli zaraz po godzinie 10:00. Dzięki temu byliśmy w środku sami, co tylko potęgowało wrażenia. Jeleniogórski Kościół Łaski jest otoczony parkiem, na którym odnajdziecie 19 wspaniałych barokowych kaplic grobowych. Były budowane dla rodzin najbogatszych jeleniogórskich mieszczan. Naszym zdaniem jest to jeden z najpiękniejszych zabytków w Jeleniej Górze.

13. Jelenie w Jeleniej Górze

Jak się domyślacie symbolem Jeleniej Góry jest jeleń. Legenda głosi, że Krzywousty podczas polowania postrzelił jelenia i pognał za nim w leśne ostępy. Jednak zwierzę tylko udawało ranne, ponieważ chciało, aby książę zatrzymał się w okolicy i zobaczył, jak jest tutaj pięknie. Historia skończyła się tak, że Krzywousty wystawił na wzgórzu zamek warowny. Dlatego też nic dziwnego, że spacerując po mieście, można co rusz natknąć się na większe, czy też mniejsze nawiązania do sympatycznego zwierzaka. Kto odnajdzie ich najwięcej? Na mapie atrakcji Jeleniej Góry zaznaczyliśmy trzy jelonki. Z pewnością jest ich duuużo więcej ?

14. Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze

Jelenia Góra na przełomie poprzednich stuleci była bogatym miastem, w którym mieszkańcy oraz włodarze postanowili ufundować teatr miejski. Bardzo szybko uporano się z kwestiami formalnymi i już w roku 1904 odbył się pierwszy spektakl w jeleniogórskim teatrze. Trzeba przyznać, że budynek, który został zaprojektowany w stylu secesyjnym czyni bardzo miłe wrażenie. Widownia mogła pomieścić ponad 700 osób. Scena wyposażona była we wszystkie niezbędne urządzenia, a sam budynek posiadł oświetlenie, ogrzewanie oraz wentylację. Jak na tamte czasy była to inwestycja niezmiernie okazała. Jeśli będziecie kierować się z centrum Jeleniej Góry w stronę teatru, to warto przespacerować się wzdłuż ulicy Bankowej. W okresie prosperity miasta, była jednym z najpiękniejszych traktów Jeleniej Góry.

15. Muzeum Karkonoskie

Rzut beretem od teatru znajduje się Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze. Jego początki sięgają  hen, do roku 1880 i są związane z działalnością niemieckiej organizacji turystycznej Riesengebirgsverein, czyli Towarzystwa Karkonoskiego. Już w 1914 roku otwarte zostało „Das Museum des RGV”. Natomiast działalność Muzeum Regionalnego w Jeleniej Górze została zapoczątkowana w latach powojennych. W środku odnajdziecie eksponaty związane z historią, etnografią, rzemiosłem, czy też sztuką regionu. Jest tutaj chociażby drewniany model Kościoła Łaski w Jeleniej Górze, czy też największy w Polsce zbiór szkła artystycznego. Wycieczka do muzeum to ciekawa opcja nie tylko na deszczowy dzień.

Muzeum ponadto posiada trzy oddziały, są to: Skansen Uzbrojenia Wojska Polskiego w Jeleniej Górze, Muzeum – Zamek w Bolkowie oraz Dom Carla i Gerharta Hauptmannów w Szklarskiej Porębie. Zachęcamy oczywiście do odwiedzenia każdego z osobna.

16. Park Wzgórze Tadeusza Kościuszki

Kilkadziesiąt metrów od Muzeum Karkonoskiego znajduje się Wzgórze Kościuszki, czyli dawna Góra Szubieniczna. Jest to bardzo przyjemny park z duża liczbą asfaltowanych alejek i ławeczek. Wyborne miejsce na popołudniowy spacer. Sami odwiedziliśmy go jesienią i prezentował się cudnie. Na szczycie wzgórza znajdowała się niegdyś szubienica, stąd też i dawna nazwa. Rozebrano ją w 1778 roku. Bardzo przyjemne wrażenie czyni alejka dedykowana miastom partnerskim Jeleniej Góry, gdzie na niewielkiej powierzchni są przedstawione ich symbole. Najbardziej przypadła nam do gustu plażowa altana z Międzyzdrojów. Dosłownie obok znajduje się przekrój geologiczny Sudetów zachodnich. Ma on 20 m długości i 1,5 metra wysokości. Justyna, jak przystało na geologa, była nim zachwycona. Jego projektantem był inny geolog, profesor Georg Gürich z Wrocławia.

17. Muzeum Historii i Militariów w Jeleniej Górze

Przy ulicy Sudeckiej znajduje się Skansen Uzbrojenia Wojska Polskiego, czyli wspomniany już Oddział Muzeum Karkonoskiego. Jak łatwo się domyślić, odnajdziecie tutaj sprzęt wojskowy oraz pojazdy. Jest to jeleniogórska atrakcja dla miłośników techniki wojskowej. Zwiedzanie odbywa się bez przewodnika, a najważniejsze informacje czerpie się z ulotki. Przy każdym eksponacie znajduje się też niewielka plakietka z informacją. Pamiętajcie, że w poniedziałki muzeum jest nieczynne. Nieco przed muzeum znajdują się pozostałości po cmentarzu żydowskim. Można tutaj odnaleźć dosłownie kilka macew. 

18. Pałac Paulinum w Jeleniej Górze

Na szczycie parkowego wzgórza, na wschód od centrum Jeleniej Góry, stoi pomarańczowy, trzykondygnacyjny pałac. Zafascynowała nas sama droga dojazdowa, która wije się pięknie przez park. Sam budynek natomiast powstał w XIX wieku jako neorenesansowa rezydencja myśliwska i do dnia dzisiejszego był kilkukrotnie przebudowany. Obecnie w środku znajduje się restauracja oraz hotel. Dlatego mając nieco więcej grosza, możecie rozważyć pałac jako miejsce noclegowe podczas zwiedzania Jeleniej Góry. W innym przypadku pozostaje jedynie zerknięcie na fasadę pałacu.

19. Borowy Jar

Na północnych rubieżach Jeleniej Góry, za Wzgórzem Krzywoustego, znajduje się teren rekreacyjny, który idealnie nadaje się na długie spacery oraz rowerowe eskapady. Wchodzi on w granice Parku Krajobrazowego Doliny Bobru i biegnie wzdłuż rzeki w stronę Siedlęcina. W Borowym Jarze wytyczono dwa szlaki: żółty oraz zielony. Pierwszy z nich wiedzie asfaltową alejką wzdłuż Bobru, a zielony przez wieżę widokową Grzybek, ale szutrową ścieżką. Oba szlaki łączą się tuż przed elektrownią Bobrowice III i razem docierają pięknie położonej Perły Zachodu. Spacer z centrum Jeleniej Góry nad Jezioro Modre zajmuje około 80 minut.

20. Cieplice – uzdrowiskowa część Jeleniej Góry

Jeśli wierzyć legendom, to tutejsze źródła zostały odkryte przez księcia Bolesława Wysokiego w roku 1175, podczas pogoni za jeleniem na polowaniu. Zranione zwierzę wskoczyło do gorących źródeł i ozdrowiało! A książę wybudował w tym miejscu domek myśliwski. Przez długi czas Cieplice stanowiły własność rodu Schaffgotschów, a w roku 1976 zostały przyłączone do Jeleniej Góry. Polecamy zarezerwować sobie dłuższą chwilę na niespieszny spacer przez główny deptak, czyli Plac Piastowski. Dobrze prezentuje się tu Pałac Schaffgotschów, czy też Długi Dom. A później przysiąść w Parku Zdrojowym. Warto wspomnieć, że Cieplice to najstarsze w naszym kraju uzdrowisko. A bijące źródła osiągają nawet 86 stopni Celsjusza. Dojazd samochodem z centrum Jeleniej Góry zajmie Wam dosłownie kilkanaście minut.

21. Zamek Chojnik w Sobieszowie

To jedna z naszych ulubionych dolnośląskich warowni. Położona hen, wysoko, na niedostępnym wzgórzu, strzeże i zerka ukradkiem na Jelenią Górę. Aby dostać się pod jego mury, trzeba zarezerwować sobie godzinę wspinaczki przez leśne ostępy Karkonoskiego Parku Narodowego. Jedna z dróg wiedzie przez Zbójnickie Skały oraz jaskinię Dziurawy Kamień. Najpiękniejszy szlak do Zamku Chojnik opisaliśmy tutaj. Zamek został wzniesiony na górze Chojnik, w roku 1355, za sprawą księcia świdnicko-jaworskiego Bolka II. Niestety, siarczysta burza z piorunami nie pozwoliła mu przetrwać w stanie nienaruszonym do dnia dzisiejszego. Jednak uchowała się wysoka baszta, z której można sięgnąć wzrokiem daleko na Karkonosze oraz Jelenią Górę.

22.  Dom Gerharta Hauptmanna w Jagniątkowie

Gerhart Hauptmann był niemieckim dramaturgiem oraz powieściopisarz, który w 1912 roku otrzymał literacką nagrodę Nagrody Nobla za dramat „Tkacze”. Urodził się w pięknym uzdrowisku Szczawno Zdrój, a zmarł w Jagniątkowie, gdzie wybudował swój dom. Willa, którą Gerhart nazwał „Łąkowym Kamieniem”, powstała w 1901 roku. Jej secesyjna bryła wraz z dwiema wieżyczkami komponuje się z górskim krajobrazem. A w środku, śląski malarz Johannes Maximilian Avenarius, na ścianach i sklepieniu stworzył swoją wizję raju. Od 1 maja 2005 roku działa tutaj Muzeum Miejskie „Dom Gerharta Hauptmanna”. Można w nim zobaczyć pamiątki związane z pisarzem, pierwsze wydania jego dzieł oraz chociażby maskę pośmiertną. Dojazd z Jeleniej Góry zajmie Wam około 25 minut.

Atrakcje koło Jeleniej Góry

23. Perła Zachodu nad jeziorem Modrym

Niedaleko Jeleniej Góry, w miejscowości Siedlęcin, nad brzegiem Jeziora Modre, znajdziecie pięknie położone schronisko Perła Zachodu. Dzisiejszy budynek został wybudowany w 1950 roku w miejscu przedwojennej gospody Turmsteinbaud, tuż nad krawędzią stromego urwiska. Budynek z zewnątrz prezentuje się ładnie, a do tego można wspiąć się na niewielką wieżę. Niestety otoczenie jest dość zaniedbane i perłą jest tylko z nazwy. W środku jest brudno, a zapach gotowanych potraw oraz tłuszczu bardzo szybko przenika nasze ubrania, dlatego jeśli macie ochotę coś zjeść, to raczej na zewnątrz. Można za to śmiało zejść nad samo Jezioro Modre kamiennymi schodami i następnie przeprawić się na drugi brzeg stalowym mostkiem. Jezioro  powstało na rzece Bóbr jako jezioro zaporowe na terenie Parku Krajobrazowego Doliny Bobru. Jadąc od strony Siedlęcina miniecie trzy-turbinową elektrownię wodna Bobrowice. Do Perły Zachodu dotrzecie samochodem z Jeleniej Góry po około 15 minutach. Możecie również wybrać się rowerem, jadąc wzdłuż rzeki Bóbr żółtym szlakiem pieszo-rowerowym.

24. Siedlęcin, Wieża Książeca i malowidła o sir Lancelocie

Wieża Książęca w Siedlęcinie wznosi się w malowniczej Dolinie Bobru od ponad 700 lat. Została wzniesiona z inicjatywy księcia Henryka I Jaworskiego w latach 1313-1315. Jest to jedna z największych wież tego typu w Europie Środkowej. To, co jest w niej tak niebywałego, to fakt, że zachowały się w niej oryginalne, obecnie najstarsze w Polsce, drewniane stropy. A wspinając się na wyższe piętra, będziecie mogli zachwycić się jedynymi na świecie, średniowiecznymi malowidłami, na których widnieje legenda o sir Lancelocie z Jeziora – jednym z legendarnych rycerzy Okrągłego Stołu. Wybierzcie się tutaj koniecznie, szczególnie, że z dojazd z Jeleniej Góry zajmie Wam kwadrans.

25. Most kolejowy nad Jeziorem Pilchowickim

Jest to chyba najbardziej znany most kolejowy w Polsce. Wszystko za sprawą informacji, że planowano go wysadzić w powietrze podczas kręcenia filmu „Mission Impossible 7” z Tomem Cruisem w roli głównej. Finalnie do eksplozji nie doszło, a sam most kolejowy został wpisany do rejestru zabytków. Żelazny most kolejowy nad Jeziorem Pilchowickim został zbudowany w latach 1905-06, ma nieco ponad 150 metrów długości i zawisł około 40 metrów nad lustrem wody. Przebiega przez niego nieczynna już jednotorowa linia kolejowa nr 283, która łączyła Jelenią Górę z Ławszową przez Lwówek Śląski. Ostatni pociąg przejechał tędy w 2017 roku. Obecnie na skraju mostu zamontowano barierkę, która uniemożliwia wejście na przeprawę. Jeżeli już dotarliście pod sam most, to rzut beretem od niego znajduje się Zapora Pilchowice. Dopiero wówczas można wrócić do Jeleniej Góry.

26. Zapora Pilchowice na rzece Bóbr

Jest to najwyższa zapora kamienna i łukowa w Polsce. Oraz druga, co do wysokości, zaraz po Solinie. Natomiast wiekowo, starsza jest jedynie nieodległa zapora w Leśnej. Poza tym, to widokowo okolica jest cudna i po stokroć warto wybrać się tutaj nawet na krótki spacer. Konstrukcja powstała w latach 1902–1912. Miała chronić przed powodziami, jak również na zaporze zbudowano elektrownię wyposażoną w turbiny wodne. Długość korony wynosi 270 metrów. Powrót do Jeleniej Góry zajmie Wam około 30 minut.

27. Góra Szybowcowa – punkt widokowy na Jelenią Górę

Góra Szybowcowa ma podobną historię do Wzgórza Kościuszki w Jeleniej Górze. Także i tutaj wieszano skazańców. Zresztą nieco wcześniej, górujące nad Jeżowem Sudeckim wzgórze, nosiło nazwę Góry Szubienicznej. Nie bez przyczyny, w roku 1924, powstało tutaj szybowisko, z uwagi na doskonałe warunki latania na tzw. fali. Ciekawe, czy będąc na miejscu odgadniecie, skąd startują szybowce? Obecnie działa tutaj Aeroklub Jeleniogórski, w którym szkolił się chociażby polski kosmonauta, Mirosław Hermaszewski. My natomiast przyjechaliśmy na Górę Szybowcową na zachód Słońca. Co nie do końca było strzałem w 10, ale widok na Jelenią Górę i wyłaniające się za nią Karkonosze jest palce lizać.

28. Bobrowe Skały

Lubicie leśne spacery, które kończą się przyjemnym punktem widokowym? Jeśli tak, to Bobrowe Skały znajdujące się we wschodniej części Kamienickiego Grzbietu w Górach Izerskich będą kuszącą opcją. Zazwyczaj jest tutaj pusto, a droga z parkingu do punktu widokowego zajmie Wam nieśpieszne 20 minut. Na szczyt granitowej formacji skalnej prowadzą metalowe schody. Można stąd śmiało podziwiać Karkonosze oraz czarowne Góry Izerskie. Z Jeleniej Góry dotrzecie na parking po około 20 minutach, a na całość wycieczki warto zarezerwować sobie godzinę.

29. Dolina Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej

Często porównuje się jeleniogórską Dolinę Pałaców i Ogrodów do francuskiej Dolina Loary. Nic w tym dziwnego, ponieważ na dość niewielkim i czarującym obszarze można odszukać dość sporą liczbę pałaców oraz zamków. Będąc w Jeleniej Górze warto wybrać się i zobaczyć choć kilka z nich. Co prawda, do niektórych wejście jest niemożliwe, a inne to hotele, jednakże wciąż można zerknąć na nie z oddali. Warto chociażby zobaczyć pałac w Łomnicy, Wojanowie, Bobrowie, czy też w Karpnikach.

30. Zamek Henryka nieopodal Jeleniej Góry

Na Wzgórzu Grodna, pomiędzy Staniszowem a Marczycami, odnajdziecie wybudowany w 1806 roku zamek myśliwski. Jest to Zamek Księcia Henryka, nazwany tak na cześć ówczesnego właściciela oraz fundatora. Do zamku prowadzą żółte oraz niebieskie szlakówki. Obie drogi są dość krótkie i po mniej więcej 20 minutach zameldujecie się u celu. Wejście do zamku Henryka jest płatne, więc trzeba wysupłać z sakiewki kilka złotych. Z Jeleniej Góry na parking pod zamkiem dotrzecie w 20 minut. Opisz szlaku do Zamku Henryka znajduje się tutaj. 

31. Góra Witosza

Przepiękny punkt widokowy. Wystarczy dosłownie kwadrans, aby móc podziwiać Karkonosze. Szlak wiedzie przez skalne miasto w miniaturce. Są zatem ostańce oraz mini tunel skalny. Góra Witosza zwana bywa również „karkonoskim Brockenem”, ponieważ z punktu widokowego można czasem obserwować Widmo Brockenu, dość rzadkie zjawisko optyczne. Góra Witosza znajduje się nieopodal Zamku Henryka, dlatego też obie wycieczki można śmiało połączyć. Z centrum Jeleniej Góry dotrzecie tutaj po kilkunastu minutach.

32. Biust Brigitte Bardot w Górach Sokolich

W cieniu Karkonoszy znajdują się przepiękne i wciąż nieodkryte przez wielu turystów Rudawy Janowickie. Całe pasmo jest szalenie czarujące, jednak gdybyśmy mieli wybrać ten najpiękniejszy szlak, to z całego serducha polecamy Wam spacer przez schronisko Szwajcarkę na Sokolik i Krzyżną Górę. Leśna wędrówka okraszona jest  ciekawymi skalnymi ostańcami ,a na sam Sokolik Duży można wspiąć się po żeliwnych schodach. Całość zajmie Wam około 2h. W Sokolikach swoje pierwsze wspinaczkowe kroki czyniła Wanda Rutkiewicz, o czym przypomina niewielki mural nieopodal schroniska, notabene najstarszego w Polsce.  Natomiast obie góry widziane z pewnej odległości, skojarzyły się niegdyś z kobiecym biustem. Stąd nieoficjalna nazwa ? Dojazd z Jeleniej Góry na Przełęcz Karpnicką, skąd wychodzi szlak potrwa około 20 minut.

33. Góry Olbrzymie, czyli Karkonosze

Jelenia Góra to świetna baza wypadowa w najwyższe sudeckie pasmo jakim są Karkonosze. Można z łatwością wyruszyć na szlaki z okolic Szklarskiej Poręby, czy też Karpacza. Do obu tych miast dotrzecie po około 25 minutach podróży samochodem z Jeleniej Góry. Zapytacie o najpiękniejszy szlak w Karkonoszach? Trudny wybór. Jest przecież tutejsza Królowa, czyli Śnieżka, są Pielgrzymy, Słonecznik, czy też kultowe schronisko Samotnia. Z drugiej strony warto wspomnieć o Szrenicy oraz o Śnieżnych Kotłach. Opisy wszystkich najpiękniejszych karkonoskich szlaków znajdziecie tutaj

Co jeszcze warto zwiedzić w okolicach Jeleniej Góry?

Śmiejemy się, że nawet dwa intensywne tygodnie w Kotlinie Jeleniogórskiej to będzie mało. Jest tutaj naprawdę moc i ogrom atrakcji. Szczególnie, że jeśli zaakceptujemy dojazdy do atrakcji oddalonych o godzinę od Jeleniej Góry, to lista znów szalenie się nam powiększy. W zasięgu będzie wówczas chociażby Zamek Książ, Zamek Bolków, zaskakujące Kolorowe Jeziorka w Rudawach Janowickich. Są oczywiście jeszcze Góry Izerskie, zarówno po polskiej stronie, jak również i czeskiej. Kusi również Zamek Frydlant po drugiej stronie granicy. W Świeradowie Zdroju znajduje się ponadto Sky Walk. Pamiętajcie również o czarownym Zamku Czocha i o genialnym Zamku Grodziec <3  A jeśli przybyliście z daleka i chcecie zobaczyć same perełki, to dorzucicie kwadrans do wspomnianej godziny i wówczas traficie do fantastycznego Skalnego Miasta Adrspach.

Mapa Atrakcji w Jeleniej Górze i okolicy

Jelenia Góra praktycznie

Jak dojechać do Jeleniej Góry?

Do Jeleniej Góry możecie dojechać zarówno autobusami, jak również koleją. Dworzec autobusowy znajduje się dosłownie 500 metrów od jeleniogórskiego rynku. Natomiast kolejowy jest trzy razy dalej. Wygodniej lub mniej, można dotrzeć do Jeleniej Góry z całego kraju, tutaj hubem przesiadkowym jest Wrocław. Jeszcze kilka lat temu funkcjonowało nocne połączenie z Przemyśla do Jeleniej Góry przez Kraków i Katowice. Dzięki czemu można było pojawić się stolicy Karkonoszy już o poranku.

Jeśli podróżujecie samochodem, to z Wrocławia trzeba liczyć około 1,5 h. Od zjazdu z autostrady A4 w Kostomłotach droga wiedzie już krajówkami (DK5 i DK3). Z Krakowa do Jeleniej Góry dotrzecie po 4h, z Poznania po 3h, a z Warszawy po 5h.

Noclegi w Jeleniej Górze

Noclegi w Jeleniej Górze nie są tak bardzo rozchwytywane, jak te ze Szklarskiej Poręby oraz Karpacza. Im częściej jeździmy do Kotliny Jeleniogórskiej, tym bardziej jesteśmy skorzy, aby szukać noclegów nieco dalej od wspomnianych miast. Jelenia Góra jest pod tym względem dobrym rozwiązaniem, ponieważ wszędzie jest w miarę blisko i daje dużo większe pole manewru w przypadku niepogody  (często w samych Karkonoszach wiszą chmury, gdy w np. w Górach Izerskich świeci Słońce). Wynajem całego mieszkania wyposażonego w kuchnię to super rozwiązanie.

Krótka historia Jeleniej Góry

Jak głosi jedna z legend, w 1108 roku, książę Bolesław Krzywousty założył na wzgórzu gród obronny, który stał się zalążkiem dzisiejszej Jeleniej Góry. Miasto znajdowało się na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych do Czech i Niemiec, dzięki czemu mogło się prężnie rozwijać. Prawa miejskie Jelenia Góra otrzymała jeszcze przed rokiem 1281 (choć dokładna data nie jest znana). Znajdowała się wówczas jeszcze pod panowaniem książąt świdnicko – jaworskich. Wiek później, los rzucił ją pod panowanie czeskie, które trwało do 1527 roku. Wówczas to monarchia Habsburgów przejęła pieczę nad miastem. Dzięki produkcji lnu udało się je podźwignąć po zniszczeniach wojny trzydziestoletniej. W XVIII wieku nastąpił dynamiczny rozwój turystyki, a Kotlina Jeleniogórska stała się popularną destynacją. Przybywali tutaj znamienici goście. Szczęśliwie dla miasta, druga wojna światowa oszczędziła Jelenią Górę, która po wojnie stała się stolicą województwa. Dziś jest czwartym miastem Dolnego Śląska. Uplasowała się na podium tuż za Wrocławiem, Wałbrzychem oraz Legnicą. I pięknieje z każdym rokiem, co nas bardzo cieszy.

---

Obserwuj nas i bądź z nami na bieżąco!

• Instagram: 35 430
• Facebook: 23 639
• TikTok: 7 717
• YouTube: 352

---

Drogi Czytelniku,

Mamy nadzieję, że udało Ci się odnaleźć na blogu wszystkie niezbędne informacje i zaplanować swój urlop. Będziemy wdzięczni za skromny napiwek wrzucony do blogowej skarbonki lub wsparcie naszych działań poprzez zakupy w naszym małym górskim sklepie. Dziękujemy serdecznie i do zobaczenia na szlaku 🙂

---

---