Pilsko królewicz Beskidu Żywieckiego
– Pilsko to drugi szczyt Beskidu Żywieckiego
– cała wycieczka z przełęczy Glinne zajmie Wam około 4h
– główny wierzchołek Pilska znajduje się po słowackiej stronie
– na szlak możecie wybrać się z psem
Pilsko, które odnajdziecie w województwie śląskim, około 20 km na południowy wschód od Żywca, jest drugim co do wysokości, zaraz po Babiej Górze, szczytem w Beskidzie Żywieckim. Właściwy wierzchołek Pilska, który mierzy 1557 m. n.p.m. znajduje się tuż za granicą, po słowackiej stronie. Jednak często nazwa Pilsko obejmuje nie tylko jego główną kulminację, ale również cały masyw. I w ten oto sposób, polskim wierzchołkiem Pilska jest Góra Pięciu Kopców, której wysokość wynosi 1534 m n.p.m. Podczas wspinaczki na szczyt, czeka na Was chwila wytchnienia w sporym Schronisku na Hali Miziowej.
Trzeba przyznać, że Pilsko jest czarującym punktem widokowym. Szczyt dominuje nad sąsiednimi wierzchołkami, przewyższając je o 200/300 metrów, dzięki czemu, jeśli akurat traficie tutaj z pogodą, co nie zawsze jest takie oczywiste, zakochacie się w tutejszej panoramie. Stali bywalcy mówią, że cudnie jest tutaj szczególnie mroźną zimą. Ze szczytu dojrzeć możecie piękną tatrzańską panoramę, Beskidy Orawskie oraz Jezioro Orawskie, sąsiednie szczyty Beskidu Żywieckiego z cudną Babią Górą, czy też uśmiechający się na zachodzie Beskid Śląski z Baranią Górą, Skrzycznem oraz Beskid Mały po północnej stronie. Pilsko znajduje się w w granicach Żywieckiego Parku Krajobrazowego oraz Parku Krajobrazowego Horna Orawa. Jest też najwyższym punktem województwa śląskiego.
Ile idzie się na Pilsko?
Tradycyjnie, wszystko zależy od tego, który szlak na Pilsko wybierzecie. A trzeba przyznać, że opcji dotarcia jest kilka i można tutaj złożyć ciekawe pętlę. Jeżeli planujecie wybrać się na Pilsko z Korbielowa żółtym szlakiem, to zarezerwujcie sobie 3,5h. Podobnie trzeba liczyć na trasę zielonym szlakiem z Sopotni Wielkiej. Jednak najszybszym wariantem dojścia na szczyt będzie rozpoczęcie wędrówki na Przełęczy Glinne. W tej konstelacji zameldujecie się na słowackim wierzchołku już po 2,5 h.
Jak dojechać na Pilsko i gdzie zostawić samochód?
Punktem wyjścia na Pilsko jest zazwyczaj Korbielów. Znajduje się on około 23 km od Żywca oraz 53 km do miasta Bielsko – Biała. Niestety, po zjeździe z drogi ekspresowej S1, przyjdzie Wam się poruszać już jednopasmową drogą o numerze 915 prowadzącą do przejścia granicznego ze Słowacją w Korbielowie. Ten fragment bywa nieco bardziej czasochłonny. Z Katowic zarezerwujcie sobie około 1,5 h, natomiast z Krakowa, podróżując przez Suchą Beskidzką, 2h.
Jeśli wybieracie się na Pilsko z Korbielowa żółtym szlakiem to samochód możecie pozostawić na płatnym parkingu przy ulicy Leśnej. Jest tutaj parkometr, który, póki co, przyjmuje tylko bilon. Brak możliwości płatności kartą! Dlatego warto mieć nieco grosza w kieszeni pod postacią monet. Przy parkingu są toalety i punkty gastronomiczne.
Jeśli natomiast planujecie spacer z Korbielowa na Pilsko zielonym szlakiem, to parking znajduje się przy ulicy Szczyrbok, obok Kolei Linowej „Kamienna-Solisko” ― stacja dolna. Do zielonego szlaku, będziecie musieli nieco dospaceorwać. Warto w tym miejscu spojrzeć na mapę. Obok jest Karczma pod Polanką. Jeżeli natomiast pognacie na Pilsko z Przełęczy Glinne, to bezpłatny parking znajduje się tuż przed granicą, po lewej stronie. Jest tutaj toaleta.
Koordynaty GPS parkingów w Korbielowie: 49°34’32.2″N 19°20’37.6″E (żółty szlak) 49°33’32.5″N 19°20’53.8″E (zielony szlak) 49°32’43.9″N 19°22’04.7″E (czerwony szlak).
Szlak na Pilsko z Przełęczy Glinne
Dzisiejszą wycieczkę zaczynamy na Przełęczy Glinne, która zwana jest również Przełęczą Korbielowską. Znajduje się na wysokości 809 m. n.p.m. i rozdziela Grupę Pilska na zachodzie od Pasma Babiogórskiego po wschodniej stronie. Tutaj znajdziecie przejście graniczne, bezpłatny parking oraz najbardziej znaną bacówkę w okolicy Korbielowa, czyli Bacówka przy granicy Glinne. Na polanie przy przełęczy, od kilkunastu lat odbywa się wiosenny Redyk w Korbielowie.
Wybraliśmy wariant szlaku na Pilsko z przełęczy Glinne, ponieważ jest to najszybsza oraz najmniej męcząca opcja dojścia szczyt. Czeka na Was tutaj 750 metrów przewyższenia, gdy na szlaku z Korbielowa na Pilsko tych metrów jest o ok. 200 więcej. Jeśli zejdziecie ze szczytu na Halę Miziową, gdzie znajduje się schronisko, to macie szansę na przespacerowanie namiastki pętli. Całość wycieczki zajmie Wam nieco ponad 4h. Zatem będzie to relatywnie krótka i przyjemna wycieczka.
Przez przełęcz przemyka czerwony szlak, prowadzący wzdłuż granicy państwowej, ze schroniska na Markowych Szczawinach pod Babią Górą do schroniska na Hali Miziowej pod Pilskiem. Natomiast po słowackiej stronie odnajdziecie niebieski szlak graniczny, który zawiedzie Was bezpośrednio na szczyt Pilska, a którego początek jest na Babiej Górze.
Aby odnaleźć miejsce, gdzie wiedzie szlak, musicie z parkingu skierować swoje kroki w kierunku przejścia granicznego. To tutaj odnajdziecie kierunkowskaz oraz czerwone szlakówki. Mimo, że na mapie oba szlaki na Pilsko, czyli polski czerwony szlak, który tutaj jest fragmentem Głównego Szlaku Beskidzkiego oraz słowacki niebieski od razu wiodą razem, to musicie uzbroić się w cierpliwość. Dopiero po pewnym czasie, zupełnie znikąd, pojawią się niebieskie, słowackie szlakówki. Także na początku jedynie czerwone znaczniki będą ok.
Dalsza trasa na Pilsko, drugi szczyt Beskidu Żywieckiego
Ścieżka jest tutaj szalenie wyraźna, a z pomocą przychodzą dodatkowo słupki graniczne. Z nawigacją nie będziecie mieć większych problemów. Po godzinie wspinaczki szlaki rozdzielają się. Czerwony odbija tutaj do Schroniska na Hali Miziowej (50 min), natomiast niebieskie dalej wspinają się wzdłuż granicy, powoli opuszczając górne regle. Co jakiś czas warto zerkać do tyłu, aby dojrzeć Babią Górę. Od krzyżówki czeka Was około 1h 10 min, nim zameldujecie się przy sporej tablicy „Beskid Żywiecki”. Została ona ustawiona na polskim wierzchołku Pilska, czyli na Górze Pięciu Kopców. Tutaj już dominuje kosodrzewina, dzięki czemu widoki powinny być przednie.
Góra Pięciu Kopców – polskie Pilsko
Na północnym grzbiecie Grupy Pilska wznosi się Góra Pięciu Kopców, czyli szczyt mający w swojej metryce 1534 metry wysokości. Znajdziecie tutaj słupki graniczne, szlakówki oraz mapę Beskidu Żywieckiego. Góra Pięciu Kopców jest dość rzadkim przypadkiem, gdzie główny grzbiet i główny wododział nie wiedzie przez najwyższy szczyt (czyli Pilsko), a przez niższe wypłaszczenie (czyli właśnie Górę Pięciu Kopców). Wierzchołek rozdziela zlewnię Morza Bałtyckiego od Morza Czarnego.
Góra Pięciu Kopców, podobnie jak pobliski główny szczyt Pilska, tworzy rozległą platformą szczytową, która jest porośnięta częściowo kosodrzewiną oraz miejscami wysokogórskimi halami oraz częściowo pokryta rumowiskiem skalnym. W okresie po II Wojnie Światowej, polscy turyści mogli maksymalnie dotrzeć tylko do tego miejsca. Dalszy spacer na właściwy wierzchołek Pilska był surowo karany i traktowany jako nielegalne przekroczenie granicy państwowej. Na szczęście, z czasem powstało tutaj turystyczne przejście graniczne, w rejonie znaku granicznego nr III/109, zlikwidowane w roku 2007. Na północno-wschodnim zboczu Góry Pięciu Kopców, tuż przy żółtym szlaku, znajduje się krzyż, który upamiętnia jedną z pierwszych ofiar kampanii wrześniowej, żołnierza Basika, który poległ tutaj podczas patrolu od „ognia swoich” 1 września 1939 roku.
Aby dotrzeć do upragnionego wierzchołka, trzeba tutaj odbić w lewo i po 10 minutach będziecie u celu. Po drodze, pomiędzy Górą Pięciu Kopców a Pilskiem, znajduje się jedno z najwyżej położonych źródeł w Beskidzie Żywieckim. Znajduje się ono po prawej stronie od szlaku, na wysokości 1550 metrów. Wyżej bije jedynie woda na Babiej Górze.
Szczyt Pilsko – drugi najwyższy Beskidu Żywieckiego
Pilsko wznosi się na wysokość 1557 metrów, czyli jest wyższe od Góry Pięciu Kopców o 23 metry. Według słowackiej regionalizacji znajduje się w Beskidach Orawskich. Słowacy dzielą swój Beskid Żywiecki na dwie części: Beskid Kysucki (część zachodnia) oraz Beskid Orawski (część wschodnia). Pilsko opada swoimi zboczami w stronę Kotliny Orawskiej na Słowacji, dzięki czemu widoki są stąd nad wyraz urocze. Szczególnie, że szczyt Pilska wznosi się ponad 200–300 metrów nad okoliczne wierzchołki oraz około 1000 metrów ponad otaczające go doliny. Podziwiać można niezwykle szalenie ciekawą panoramę, która obejmuje chociażby Beskid Śląski, Beskid Żywiecki, Babią Górę, Tatry i Małą Fatrę na Słowacji. Ba, a przy doskonałej widoczności, dojrzeć można również wschodnie szczyty Sudetów.
Co do tego, skąd wzięła się nazwa „Pilsko”, jest kilka teorii. Według jednej z nich, nazwa nawiązuje do dawnej, pojawiającej się w dokumentach z XVIII wieku podszczytowej hali Pielsko, która to miała nosić nazwę od nazwiska właściciela, Piela. Natomiast ludowy przekaz wskazuje, że nazwa pochodzi od „opijania się” na szczycie orawskich zbójników. Inna wersja natomiast wskazuje, iż geneza może być związana pozyskiwania drewna, czyli „piłownia”.
Kopuła szczytowa Pilska jest rozległa, płaska, zbudowana jest z piaskowców magurskich. Jest tutaj krzyż oraz kamienny ołtarz polowy, postawiony przez mieszkańców orawskiej wsi Mutne (w lipcu, proboszcz wsi odprawia tutaj mszę). Panorama widokowa jest tutaj nieco inna, aniżeli na Górze Pięciu Kopców. Ciekawsza na południową stronę (bo Tatry!), a znacznie gorsza na północną (bo kosówka).
Ochrona przyrody na Pilsku
W roku 1971 utworzony został na wschodnich stokach Pilska rezerwat przyrody Pilsko, który miał na celu ochronę górnoreglowego boru świerkowego. Odnajdziecie tutaj 200-letni starodrzew, który bywa ugałęziony niemalże do ziemi, a niektóre świerkowe osobniki przekroczyły 350 lat. W roku 2005 rezerwat został połączony z sąsiednim rezerwatem Pięciu Kopców, tworząc obszar ochrony o powierzchni 105,21 ha. Na terenie byłego już rezerwatu Pięć Kopców chroniono górnoreglowy bór świerkowy oraz zarośla kosodrzewiny. Do tego dochodziły liczne płaty zbiorowisk murawowo – krzewinkowych, z rzadkimi i chronionymi gatunkami fauny i flory. Rezerwat Pilsko łączył się dodatkowo z rezerwatem słowackim, który został utworzony w roku 1967 i obejmował nieporównywalnie większy obszar, bo aż 809 ha! Natomiast Hala Miziowa oraz Cebulowa chronione są jako użytki ekologiczne.
Można tutaj spotkać jastrzębie, orliki krzykliwe, czy uwaga, uwaga Pilsko odwiedzają również niedźwiedzie. Największym matecznikiem dla niedźwiedzia jest słowacki rezerwat przyrody, który obejmuje spory obszar Pilska (teren ten prawie w całości jest wyłączony z ruchu turystycznego). Zaobserwowano występowanie na Pilsku darniówki tatrzańskiej, którą można jeszcze spotkać w kraju jedynie w Tatrach oraz na Babiej Górze. Z uwagi na wysokość, możecie tutaj spotkać piętrowy, alpejski układ roślinności. W Beskidach jest to możliwe jedynie jeszcze na Babiej Górze. Do wysokości ok. 1100 m n.p.m. rośnie mieszany las dolnoreglowy, później pojawia się las górnoreglowy, który przechodzi na wysokości ok. 1300/1400 m w naturalną kosodrzewinę. Piętro naturalnych hal i roślinności skalnej na Pilsku nie występuje tutaj w pełnym zarysie.
Dalszy szlak z Pilska na Halę Miziową
Ze szczytu Pilska do Schroniska na Hali Mizowej czeka Was nie więcej niż 30 minut zejścia. Najpierw trzeba wrócić na polską stronę, na Górę Pięciu Kopców. Tutaj do wyboru macie dwie opcje – szlak żółty (30 min) oraz czarny (25 min). Turyści szturmujący Pilsko ze schroniska zazwyczaj wybierają do góry jeden, a na zejście drugi. Czarny szlak wiedzie obok infrastruktury wyciągów orczykowych na Pilsku. Nazwa „hala” związana jest tutaj z prowadzoną tu niegdyś dość intensywną gospodarką pasterską. Teren przed II Wojną Światową należał do 30 właścicieli z Korbielowa. Jednym z nich był Mizia i to właśnie od jego nazwiska pochodzi nazwa polany.
Na obszarze Hali Miziowej znajduje się wał osuwiskowy, który niegdyś uważano za formę polodowcową. Osuwisko doprowadziło do powstania szerokiej, bezodpływowej misy, dzięki czemu na polanie powstało spore torfowisko o długości 100 metrów oraz miąższości przekraczającej 3 m. Do Hali Miziowej przylegają jeszcze dwie inne hale: Hala Cebulowa i Hala Słowikowa.
Pilsko i Schronisko na Hali Miziowej
Schronisko na Hali Miziowej znajduje się na wysokości 1274 m n.p.m. Podobno już w roku 1906 istniały plany wybudowania i uruchomienia polskiego schroniska. aby oprzeć się germanizacji polskich gór przez Beskidenverein. Jednak wybuch wojny uniemożliwił realizację planów. Dopiero w roku 1930 zakończono budowę tutejszego schroniska. Był to budynek piętrowy, drewniany, utrzymany w stylu architektury góralskiej.
Niestety spłonął on w roku 1953, a przed ogniem uchowały się jedynie zabudowania gospodarcze – stajnia oraz szopa. Co ciekawe, nie zdecydowano się na odbudowę schroniska, a w ocalałych pomieszczeniach urządzono prowizoryczny bufet oraz miejsca noclegowe. Dopiero w roku 2003, czyli pół wieku po pożarze, otwarte zostało nowe, murowane schronisko. Stare natomiast zamknięto i częściowo rozebrano, a w 2018 roku jego pozostała część spłonęła. Na Hali Miziowej znajdziecie również GOPRówkę, stację meteorologiczną IMGW oraz liczne wyciągi orczykowe.
Mniej więcej w okresie 1924-36, na wysokości 809 m. n.p.m., funkcjonowało w okolicach Przełęczy Glinne, nieistniejące już schronisko PTT pod Pilskiem. Schronisko rozpoczęło swoją działalność w roku 1924 i posiadało 2 sypialnie, oferując nocleg dla 16 osób na łóżkach oraz 30 miejsc na sianie, na strychu budynku. Schronisko straciło na znaczeniu po wybudowaniu Schroniska na Hali Miziowej.
Powrót na Przełęcz Glinne z Hali Miziowej
Ostatni etap dzisiejszego spaceru wiedzie już zgodnie z czerwonymi szlakówami. Czas rzucić końcowe spojrzenie na falujące Beskidy i zanurzyć się w lesie. Będzie już praktycznie tylko w dół, a na Przełęcz Glinne dotrzecie po 1h 20 min. Pierwsza część trasy wiedzie przez bardzo przyjemny las, którym nie spaceruje za wielu turystów. Po 40 minutach dotrzecie do krzyżówki, na której już dziś raz się zameldowaliście (rano odbijaliście niebieskim szlakiem na Pilsko). Teraz już tylko w dół znanym Wam odcinkiem. Po kolejnych 40 minutach znów będziecie na przełęczy, kończąc dzisiejszą wycieczkę.
Pogoda na Pilsku
Podobnie, jak na najwyższym szczycie Beskidu Żywieckiego, czyli na Babiej Górze, tak i tutaj, wiatr potrafi mocno hulaszczyć. Silne podmuchy wzbogacone o brak widoczności, a zimą spore zaspy potrafią postawić wysoką poprzeczkę. Szczególnie, że rozległa kopuła szczytowa Pilska podczas bardzo złej widoczności płata figle i bywa mylna orientacyjnie. Warto wspomnieć, że zimą w roku 1980 we mgle zabłądziła grupa uczniów klasy sportowej prowadzona przez trenera. Trójka uczestników zmarła z wyczerpania.
Dlatego też polecamy zawczasu odwiedzić i sprawdzić, jaka pogoda szykuje się na Pilsku. I nawet, jeśli w teorii prognozy zapowiadają się pozytywnie, to należy być przygotowanym na różne warianty. Podczas naszej wędrówki mieliśmy mieć lekkie zachmurzenie, a finalnie cały szczyt znajdował się we mgle i nasze lica były smagane silnymi podmuchami wiatru. Dlatego odsyłamy Was do dwóch prognoz pogody (zawsze warto sprawdzić kilka). Pogoda dla Pilska 1 oraz Pogoda dla Pilska 2.
Narty na Pilsku – stoki oraz trasy narciarskie
Północne stoki Pilska opadające do Korbielowa są szalenie popularne wśród narciarzy. Działają tutaj dwa ośrodki narciarskie, a jeden z nich zaliczany jest do największych ośrodków w Polsce – Ośrodek Narciarski Pilsko w Korbielowie (Jontek). Jeśli nie liczyć Kasprowego Wierchu, jest to najwyżej położony ośrodek narciarski w Polsce. Zresztą schodząc w dół ze szczytu na Halę Miziową, dojrzycie sporo elementów narciarskiej infrastruktury. Funkcjonuje tutaj też kilka wyciągów krzesełkowych, w tym wyciąg krzesełkowy z Korbielowa na Halę Szczawiny, z Polany Strugi oraz w ośrodku Kolej Baba w Korbielowie Kamiennej.
Budowa wyciągów orczykowych i tras zjazdowych na Pilsku na przełomie lat 80 i 90 spowodowała wycięcie 10,5 hektarów lasów oraz 0,25 hektara kosodrzewiny, co spotkało się z licznymi protestami organizacji pozarządowych. Swój finał protesty miały miejsce nawet przed instancją prawa i w oparciu o wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, nakazano min. rozebranie dwóch nielegalnych wyciągów.
Kamera na Pilsku
Jeśli chcecie zerknąć, co dzieje się na miejscu, to odsyłamy do kilku kamer w rejonie Pilska. Możecie zerknąć na kamerę z widokiem na Pilsko oraz na trasę nr 5 z Pilska do Hali Miziowej. Na kolejnej kamerze możecie spojrzeć na Halę Miziową. Tutaj natomiast znajdziecie kilka kamer z Kolei Kamienna – Solisko. A tutaj znajdziecie cały zestaw ujęć ze stacji narciarskiej Pilsko-Jontek.
Szlaki na Pilsko – podsumowanie
Na drugi szczyt Beskidu Żywieckiego możecie dotrzeć w następujących konfiguracjach:
Szlaki na Pilsko z Sopotni Wielkiej
- Sopotnia Wielka – Romanka – Rysianka – Trzy Kopce – Hala Cudzichowa – Pilsko: 6h 22 min / 16,2 km / 1429 metrów przewyższenia
- Sopotnia Wielka, Kolonia – Rysianka – Trzy Kopce – Hala Cudzichowa – Pilsko: 5h 15 min / 13,5 km / 1114 metrów przewyższenia
- Sopotnia Wielka, Mrozków – Przełęcz Buczynka – Hala Miziowa – Pilsko: 3h 34 min / 7,8 km / 940 metrów przewyższenia
- Sopotnia Wielka – Przełęcz Przysłopy – Przełęcz Buczynka – Hala Miziowa – Pilsko: 3h 54 min / 8,6 km / 1002 metry przewyższenia
Szlaki na Pilsko z Korbielowa:
- Korbielów, Nad Potokiem – Przełęcz Buczynka – Hala Miziowa – Pilsko: 4h 09 min / 9,2 km / 1096 metrów przewyższenia
- Korbielów żółty szlak – Czarny Groń – Hala Miziowa – Pilsko: 3h 22 min / 6,8 km / 961 metrów przewyższenia
- Korbielów, Kamienna (Zielony szlak) – Czarny Groń – Hala Miziowa – Pilsko: 3h 07 min / 6,4 km / 924 metrów przewyższenia
Pozostałe Szlaki na Pilsko:
- Przełęcz Glinne – Góra Pięciu Kopców – Pilsko: 2h 30 min/ 4,9 km / 754 metry przewyższenia
- Biela Farma – Skalisko – Pilsko: 3h 35 min / 8,6 km / 838 metry przewyższenia
- Oravské Veselé – Skalisko – Pilsko: 2h 45 min / 6,1 km / 753 metry przewyższenia
Obserwuj nas i bądź z nami na bieżąco!
Drogi Czytelniku,
Mamy nadzieję, że udało Ci się odnaleźć na blogu wszystkie niezbędne informacje i zaplanować swój urlop. Będziemy wdzięczni za skromny napiwek wrzucony do blogowej skarbonki lub wsparcie naszych działań poprzez zakupy w naszym małym górskim sklepie. Dziękujemy serdecznie i do zobaczenia na szlaku 🙂
3 komentarze
Bardzo dziękujemy za wspaniały wpis na blogu „Pilsko królewicz Beskidu Żywieckiego”. Tak nas zachęcił, że postanowiliśmy ruszyć zaraz następnego dnia po przeczytaniu ,waszymi śladami. Rewelacyjna wyprawa!
Wszystko tak dokładnie rozpisaliście, że w razie wątpliwości na szlaku kierowaliśmy się waszymi wskazówkami.
Cudne widoki, zróżnicowany teren, przecudny lasek przy schodzeniu z hali Miziowej! I zbawienne źródełko przy ostatniej prostej na Pięć Kopców ? Bardzo dziękujemy i życzymy wam dalszych wspaniałych podróży.
ślicznie dziękujemy za komentarz i do zobaczenia na szlaku!
Szlak totalnie nieprzystosowany do korzystania z niego. Dzika, błotnista i kamienista dróżka, która jest bezwzględna i nieprzyjemna. Widoków nie ma, ze względu na fakt, że 90% trasy biegnie przez las. Z całego serca odradzam, są dziesiątki innych – dużo lepszych szlaków, gdzie oprócz pięknych widoków będziemy mogli maszerować trasa do tego przystosowaną. Zdecydowanie mogę uznać ten szlak za największa pomyłkę i patrząc na bardzo niskie obłożenie turystyczne – z czasem zapewnie zostanie zamknięty.