Czarujący Tykocin na Podlasiu
– Tykocin otrzymał prawa miejskie dwukrotnie: 1425 oraz 1993
– Nieśpieszny spacer po atrakcjach Tykocina zajmie Wam około 3h
Tykocin to niewielka miejscowość położona nad rzeką Narew, 30 kilometrów na zachód od Białegostoku. Jest jednym z najstarszych miasteczek w regionie, liczy sobie 600 lat i bez kozery bywa nazywany perłą baroku. Planując swoją wakacyjną listę podlaskich atrakcji, warto mieć go na uwadze. Spacerując po mieście, możecie poczuć się, jak dawniej, gdyż gdzieniegdzie znajdziecie fotografie przedstawiające Tykocin sprzed lat. Zapraszamy do wspólnego spaceru!
Tykocin Mapa Atrakcji
Garść Historii
O początkach Tykocina niewiele wiadomo, jednak badania historyków wskazują, że już w XI wieku istniał w okolicy niewielki gród warowny, wzniesiony przez książąt mazowieckich. Znajdował się on na szlaku handlowym łączącym Kraków z Wilnem, w miejscu przeprawy przez Narew. Jednak prawa miejskie miejscowość nabyła dopiero w roku 1425. I w tym samym roku Tykocin trafił w granice Wielkiego Księstwa Litewskiego, w ręce litewskiego rodu Gasztołdów. To oni zdecydowali się sprowadzić do Tykocina pierwszych Żydów. W XVI wieku Tykocin należał już do wdowy po wojewodzie, do Barbary Radziwiłłówny, której romans z Zygmuntem Augustem skończył się ślubem i przejściem miasta w poczet dóbr królewskich.
Tykocin wówczas przeżywał swoje pięć minut, które brutalnie zakończyli Szwedzi podczas potopu. Opisy oblężenia miasta odnajdziecie nawet na stronach sienkiewiczowskiej Trylogii. W zamian za zasługi podczas Potopu Szwedzkiego, Jan Kazimierz ofiarował Tykocin Stefanowi Czarnieckiemu. I to jego prawnuk, Jan Klemens Branicki, jeden z największych polskich magnatów XVIII w., począł podnosić Tykocin z ruin. Wówczas następuje kolejne szalone pięć minut miasteczka, dzięki którym możemy podziwiać obecne zabytki. I przychodzi XX wiek ze swoimi niszczycielskimi zawieruchami, które w połączeniu z rozwijającym się prężnie sąsiednim Białymstokiem sprawiają, że Tykocin zaczyna tracić na swoim znaczeniu.
Atrakcje Tykocina
Samochód najwygodniej będzie pozostawić na parkingu przy kościele, na Rynku. I stąd wyruszyć na zwiedzanie miasteczka. Spacer po najciekawszych atrakcjach Tykocina powinien zająć Wam około 3h. Tykocin swym układem przypomina miasteczka żydowskie. Jednak gdy wysiądziecie z samochodu, ciężko będzie uciec od spojrzeń w kierunku barokowej świątyni. I to od niej proponujemy rozpocząć zwiedzanie Tykocina.
1. Kościół Świętej Trójcy w Tykocinie
Późnobarokowy Kościół zdecydowanie zdominował tykociński Rynek. Świątynia powstała w latach 1742-1750, dzięki Janowi Klemensowi Branickiemu i może pochwalić się okazałą i niebanalną fasadą parawanową. Była ona inspirowana ówczesnymi rezydencjami magnackimi w regionie. Kościół w Tykocinie ma formę bazylikową i stoi na miejscu starszej, drewnianej świątyni. Koniecznie zajrzyjcie do środka. Wnętrze jest podzielone na trzy części i jest jednym z najlepszych przykładów sztuki rokoko w regionie.
Tykociński kościół zdobią polichromie ścienne z 1749 roku. Znajdziecie tutaj aż siedem ołtarzy. Jest jeden główny, bogato zdobiony, a sześć pozostałych jest ukrytych w nawach bocznych. Spore wrażenie robią organy, jedne z najcenniejszych na całym Podlasiu. które możecie usłyszeć podczas koncertów. Zwróćcie również uwagę na kolory świątyni. Są one charakterystyczne dla regionu – jasnożółty tynk oraz czerwony dach.
2. Alumnat Wojskowy
Po lewej stronie Kościoła Świętej Trójcy odnajdziecie siedemnastowieczny Alumnat wojskowy. Niegdyś miesił się tutaj szpital oraz przytułek dla weteranów. Jego staropolska nazwa pochodzi od łacińskiego słowa alumnare – żywić, wychowywać. Został ufundowany przez starostę tykocińskiego Krzysztofa Wiesiołowskiego w poł. XVII wieku. Dziś mieści się tu hotel oraz restauracja. Warty podkreślenia jest fakt, że jest to jedyny zachowany alumnat na terenie kraju, choć nieco zmienił się przez wieki, nie ma choćby już charakterystycznych baszt. Możecie kojarzyć budynek, z kadrów ” U Pana Boga za piecem”.
3. Tykociński Rynek
Trzeba przyznać, że Rynek w Tykocinie imponuje rozmachem. Istnieje od początku powstania miasteczka, jednak obecny wygląd pochodzi z XVIII w. Ma niebanalny, trapezowaty kształt. Jest dziełem wnuka Hetmana Czarnieckiego – Jana Klemensa Branickiego. Rynek był wzorowany na francuskich miastach i miął pełnić role reprezentatywne. Jego plany powstały po pożarze miasta z roku 1656, ale ostateczny wygląd osiągnął dopiero w kolejnym wieku. Na środku placu znajdziecie dwumetrową rzeźbę Stefana Czarnieckiego, wykonaną z piaskowca szydłowieckiego, dłuta rzeźbiarza francuskiego Pierre’a de Coudray. Pomnik został wzniesiony w roku 1763 i jest drugim najstarszym pomnikiem świeckim w Polsce. Starsza jest tylko Kolumna Zygmunta w Warszawie.
Hetman stoi w centralnej części Rynku, a jego wzrok spogląda w stronę barokowego kościoła św. Trójcy. Na cokole pomnika znajdziecie łacińskie inskrypcje z tekstem przywileju nadania starostwa tykocińskiego hetmanowi. Stefan Czarniecki otrzymał tutejsze tereny w roku 1659, za zasługi wojenne ze Szwedami. I oficjalnie, jest to Plac Stefana Czarnieckiego w Tykocinie. Warto tutaj przybyć, szczególnie latem, gdy jest tutaj kwieciście kolorowo. Warto dodać, że do dziś zachowała się oryginalna zabudowa miasta, wraz z zabytkowymi drewnianymi budynkami. Najlepiej jeśli z Rynku skierujecie swoje kroki ulicą Złotą, w kierunku Wielkiej Synagogi w Tykocinie.
4. Żydowski Tykocin
Żydzi w Tykocinie stanowili sporą i dobrze funkcjonującą diasporę. Uważano również, że w ówczesnym czasie, tylko krakowski Kazimierz był ważniejszym ośrodkiem żydowskim w kraju. Stąd wcale nie dziwi imponująca Wielka Synagoga w Tykocinie, którą możecie znaleźć pomiędzy ulicą Piłsudskiego, Kozią a Małym Rynkiem. Sam budynek pochodzi z XVII wieku i był rozbudowywany w kolejnym stuleciu. Synagoga zachowała się w bardzo dobrym stanie, mimo że została zdewastowana przez hitlerowców a władze PRL urządziły tutaj magazyn nawozów sztucznych. Dziś znajduje się tutaj Muzeum Kultury Żydowskiej. W środku spore wrażenie robią ogromne XIX wieczne tablice z napisami w języku hebrajskim i aramejskim.
Warto również pamiętać o sąsiedniej Małej Synagodze, czyli Domie Talmudycznym, pochodzącym z końca XVIII w. Jest również cmentarz żydowski, będący jednym z najstarszych zachowanych cmentarzy żydowskich w Polsce. Znajduje się on około 500 metrów na zachód od synagogi (Przy wyjeździe z Tykocina w stronę Kiermus). Jednak mieć na uwadze, że nekropolia została w znacznej mierze zniszczona przez Niemców i dziś znajduje się tylko część macew. Okrucieństwa II wojny światowej, przeżyło tylko kilkunastu tykocińskich żydów. A przed II wojną żydzi stanowili prawie połowę mieszkańców Tykocina, liczącego wówczas prawie 4000 osób.
– Od 1go maja do 30go września Wielka Synagoga jest otwarta w godzinach 10-18 od wtorku do niedzieli. (oprócz poniedziałków i dni świątecznych)
– Od 1go października do 30 kwietnia od godziny 10-17, od wtorku do niedzieli (oprócz poniedziałków i dni świątecznych)
– Bilet normalny kosztuje 20 pln, ulgowy 10
5. Zamek w Tykocinie
Warto również odwiedzić Zamek w Tykocinie, który znajdziecie po drugiej stronie rzeki Narew, w stronę Knyszyna. Około 700 metrów od Kościoła Świętej Trójcy. Trzeba kierować się na północ, przemykając przez most. Zamek będzie po lewej stronie drogi. Pierwotnie znajdowała się tutaj drewniana warownia z XIV wieku, w której miejsce w roku 1433 znalazł się zamek. Został on w następnym wieku rozbudowany przez Króla Zygmunta II Augusta. Tykociński zamek był istotną warownią w regionie, o którą toczyły się liczne bitwy. Częstokroć był zdobywany, palony i niszczony. Aż w niestety w roku 1734 wybuchł tutaj pożar, grzebiąc jego moce. W tym tez roku został rozebrany a materiał posłużył choćby do budowy kościoła parafialnego. Zostały tylko fundamenty i piwnice. Tym bardziej imponuje, że w roku 2002 Jacek Nazarko rozpoczął powolną odbudowę zamku. Dziś zamek wygląda całkiem imponująco. W środku znajduje się niewielkie muzeum oraz restauracja. To właśnie w murach tego zamku, król August II Mocny uchwalił najwyższe krajowe odznaczenie, Order Orła Białego.
Zwiedzanie Zamku zajmuje około 35 minut. Bilet normalny kosztuje 12 pln, ulgowy 9 pln. Zamek jest czynny w godzinach 11-17 od poniedziałku do niedzieli
6. Pomnik Orła Białego
Warto jeszcze wspomnieć, że około 400 metrów, za Kościołem Świętej Trójcy, u zbiegu ulic 11 Listopada i Poświętnej znajduje się pomnik Orła Białego. Został on wybudowany w roku 1982 z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Tykocińskiej. Miejsce wyboru postumentu nie było przypadkowe, ponieważ wcześniej stał tutaj poprzedni pomnik Orła Białego z roku 1919. Oba postumenty nawiązują do odzyskania niepodległości przez Polskę oraz do Orderu Orła Białego ustanowionego na tykocińskim zamku.
Jeśli Spędzasz Urlop w Okolicy, Może Ci się Przydać:
– Atrakcje w Białymstoku – 15 Miejsc które warto odwiedzić
– Spacer przez magiczny Supraśl
– Narwiański Park Narodowy: Kładka Śliwno – Waniewo
– Kanał Augustowski
– Szlak Tatarski na Podlasiu
– Murale w Białymstoku – Dziewczynka z Konewką
– Pałac Branickich – Wersal Podlasia
Obserwuj nas i bądź z nami na bieżąco!
Drogi Czytelniku,
Mamy nadzieję, że udało Ci się odnaleźć na blogu wszystkie niezbędne informacje i zaplanować swój urlop. Będziemy wdzięczni za skromny napiwek wrzucony do blogowej skarbonki lub wsparcie naszych działań poprzez zakupy w naszym małym górskim sklepie. Dziękujemy serdecznie i do zobaczenia na szlaku 🙂
