Zamość – Renesansowe miasto idealne

Zamość może pochwalić się czarującym Starym Miastem, dzięki czemu zyskał miano „perły renesansu”, „miastem arkad” oraz „Padwą północy”. Zamość, jako prywatne miasto, założył Jan Zamoyski, na historycznej Rusi Czerwonej, w dawnej ziemi chełmskiej, która stanowiła od XIV wieku część Królestwa Polskiego. Dodatkowo, w roku 1992, zamojskie Stare Miasto zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Czy to wystarczająca rekomendacja? Wpis ten polecamy nie tylko dla tych, którzy wciąż się wahają, ale też tym, którzy przystąpili już do planowania zwiedzania tego pięknego miasta.

kozica wilk baner1

Jak dojechać do Zamościa i gdzie zostawić samochód?

Zamość znajduje się w południowej części województwa lubelskiego. Z Lublina dotrzecie tutaj samochodem po 75 minutach, a z Rzeszowa po 2h. Zamojskie Stare Miasto otoczone jest kilkoma mniejszymi bezpłatnymi parkingami oraz jednym większym. Na mapie zaznaczyliśmy ten drugi.

Do Zamościa docierają również pociągi. Jednym z nich jest pociąg numer IC 62100, pędzący po szynach z Wrocławia przez Kraków i Rzeszów. Drugim kierunkiem, skąd przybywają elektryczne parowozy, jest Lublin. Niestety z Warszawy trzeba jechać z przesiadką, ale sytuację ratuje komunikacja autobusowa, która zajmuje około 3h. Bryluje tutaj Flixbus, który oferuje bezpośrednie połączenia.  

atrakcje w Zamościu
zamość stare miasto

Ile czasu zarezerwować na zwiedzenie miasta?

Zwiedzanie Zamościa może pochłonąć Wam kilka godzin, jak i spokojnie, niespiesznie cały weekend. Sam spacer przez Starówkę Zamojską, Park Miejski oraz rzut okiem na Twierdzę Zamość to spokojnie około 3h. Do tego można przecież wpaść do Muzeum Fortyfikacji i Broni „Arsenał” –  Oddział Muzeum Zamojskiego, do zamojskiego Zoo i zaczyna brakować dnia. Jeden z naszych Czytelników polecał nam bardzo mocno nocne zwiedzanie Zamościa. Ponadto nieopodal miasta znajduje się Zwierzyniec oraz Roztoczański Park Narodowy, który przecież nie wymaga rekomendacji. Zatem może być i tak, że wizytę w Zamościu i okolicach trzeba będzie przedłużać ?

Zamość Atrakcje

Krótki rys historyczny o Zamościu

Pośród bagien historycznej Rusi Czerwonej, w dawnej ziemi chełmskiej, Jan Zamoyski wymarzył sobie miasto. Miasto idealne. Lokalizacja nie była przypadkowa, ponieważ leżało na skrzyżowaniu dwóch ważnych szlaków handlowych: jeden biegł z Lublina do Lwowa, a drugi z Rusi, przez Sandomierz, do Krakowa. Według planów hetmana, Zamość miał być zarówno siedzibą rodu, jak i ośrodkiem kulturalnym. Prywatne miasto szlacheckie zostało założone w 1580 roku, na mocy przywileju lokacyjnego wystawionego przez kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, Jana Zamoyskiego.

I tak już rok wcześniej rozpoczęto inwestycję od prac związanych z budową pałacu Zamoyskiego. Miasto zostało zaplanowane i zbudowane zgodnie z renesansowymi założeniami miasta idealnego, a jego projekt opracował włoski mistrz, architekt Bernardo Morando. W roku 1589 Zamość stał się stolicą Ordynacji Zamojskiej, założonej przez jego właściciela. A wkrótce powstała tutaj Akademia Zamojska, będąca trzecią uczelnią wyższą w kraju.

zamość pomnik

Złote czasy dla Zamościa przypadły na wiek XVII, który to był czasem największego i najszybszego rozwoju miasta. Na niewielkiej przestrzeni funkcjonował tutaj istny miks kulturowy. Żyła tutaj ludność Polska, jak również Grecy, Ormianie, czy też Żydzi. Niestety niepokoje, które szargały Rzeczpospolitą w tym czasie, zahamowały jego rozwój. Pod miejskie mury poczęły przybywać obce wojska. Najpierw Chmielnicki, później Szwedzi. Obie armie musiały obejść się smakiem. A jeśli już jesteśmy przy jedzeniu posłuchajcie anegdoty.

A mianowicie powiada się, że określenie „Stół Szwedzki” wywodzi się z tamtejszych czasów, z okresu oblężenia Zamościa przez Szwedów. Przed odstąpieniem od oblężenia, król szwedzki Karol X Gustaw, zaproponował urządzenie w murach miasta pożegnalnej uczty. Jednak Polacy domyśliwszy się, że jest to podstęp, wynieśli przed mury stoły z jedzeniem dla Szwedów. Ale bez ław, tak, aby Szwedzi nie zasiedzieli się tutaj nazbyt długo.

zamosć pomnik
pomnik Dzieci Zamojszczyzny

W roku 1809 podczas kampanii księcia Józefa Poniatowskiego, miasto zostało po raz pierwszy i jedyny, zdobyte szturmem.  Zamość został przyłączony do Księstwa Warszawskiego. Niestety cztery lata później, po wycofaniu się wojsk napoleońskich oraz po wielomiesięcznym oblężeniu, miasto zostało poddane Rosjanom.

W Zamościu znajdowały się Miecze grunwaldzkie, jednak po powstaniu listopadowym, zostały one zrabowane przez Rosjan i ślad po nich zaginął. W obliczu rozwoju luf gwintowanych w działach, zdecydowano się na zamknięcie projektu Twierdzy Zamość. Krępujące rozwój przestrzenny miasta mury, zaczęto likwidować. A już relatywnie niedawno, bo w roku 1992, zamojskie Stare Miasto, wpisano na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO, co pozwoliło na przeprowadzenie istotnego remontu wielu zabytków.

Brama Szczebrzeska w Zamosciu
Brama Szczebrzeska w Zamościu

Atrakcje w Zamościu

Zamość jest relatywnie niewielkim miastem, jednak z uwagi na jego bogatą historię, znajdziecie tutaj sporą paletę atrakcji. Zarówno jeśli chodzi o perełki architektury sakralnej, jak i tej świeckiej. Sporym ułatwieniem dla turystów jest fakt, że większość atrakcji Zamościa znajduje się na dość niewielkim obszarze. To sprzyja nieśpiesznemu spacerowaniu, zaglądaniu w przeróżne zakamarki i cieszeniu się czasem, który przyszło tutaj spędzić. Polecamy bardzo taki stan!

Spacer przez Zamość rozpoczniemy na bezpłatnym parkingu i wyruszymy w stronę Bramy Lwowskiej, a kolejne atrakcje będą pojawiały się zgodnie z mijanymi gwoździami programu. Na końcu wpisu znajdziecie mapę atrakcji Zamościa. Zapraszamy!

zamość

1. Twierdza Zamość

To, co nas rozpalało najbardziej, to możliwość przespacerowania się po potężnych fortyfikacjach Zamościa. Już spoglądając na mapy, wyglądały one imponująco, a gdy ujrzeliśmy je na żywo, uczyniły jeszcze większe wrażenie. Twierdza Zamość powstała w latach 1579–1618 na zlecenie Jana Zamoyskiego. Fortyfikacje również zaprojektował Bernardo Morando. Wybór miejsca powstania twierdzy nie był przypadkowy. Powstała ona na terenie dawnej wsi Skokówka, w rozwidleniu rzek Wieprzec (obecnie Topornica) oraz Kalinowicy (dziś Łabuńka). Dzięki spiętrzeniu wód obu rzek, utworzono zalew, który chronił miasto od południowego zachodu. Ponadto wody rzek pozwalały też na napełnienie fos otaczających mury od północnego wschodu.

Twierdza Zamość
Twierdza Zamosc

Po licznych przebudowach, twierdza ta stała się jedną z największych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a następnie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. W trakcie swoich dziejów przeżyła pięć oblężeń. Najpierw przybyli tutaj Kozacy Chmielnickiego. Atakujący nie mieli wystarczających sił, aby zdobyć miasto, a obrońcy zapasów, żeby przetrwać zimę. Dlatego zawarto układ i za obietnicę 20 000 talarów Chmielnicki zgodził się odstąpić od oblężenia. Później przybyli tutaj Szwedzi, jednak obeszli się smakiem. I co warte podkreślenia, mimo raczej symbolicznego oblężenia, to Twierdza Zamość obok Jasnej Góry, Gdańska i Twierdzy w Łańcucie, jako nieliczne oparły się Szwedom.

Twierdza Zamość

Oblegały miasto również wojska Księstwa Warszawskiego, które odbiły miasto z rąk austriackich. Jednak to Rosjanie zabawili pod murami miasta najdłużej. Ich oblężenie w roku 1813 trwało aż 10 miesięcy (!), choć momentami bardziej przypominało blokadę aniżeli intensywne działania bojowe. Ostatnim epizodem wojennym w dziejach twierdzy był udział w powstaniu listopadowym. To oblężenie przypadło znów w udziale wojskom rosyjskim. Twierdza skapitulowała jako ostatnia na terenach objętych powstaniem. Ostatecznie Twierdza Zamość została zlikwidowana z rozkazem cara Aleksandra II  21 listopada 1866 roku. Z siedmiu bastionów do dnia dzisiejszego pozostał tylko jeden.

twierdza zamosc
Twierdza Zamość

2. Brama Lwowska w Zamościu

To przez nią przyjdzie Wam wkroczyć na teren Starego Miasta w Zamościu. Jest to jedna z dwóch bram zachowanych w mieście. Drugą jest Brama Lubelska. Tak naprawdę są dwie Bramy Lwowskie. Stara, przez którą wkroczycie do miasta. Została ona wybudowana podczas rozbudowy nowego miasta Zamość. Oraz druga, zwana Nową Bramą Lwowską, z okresu, gdy twierdza była rozbudowywana w czasie zaborów.

Stara Brama Lwowska znajduje się przy nadszańcu Bastionu VII. Reprezentuje ona styl manierystyczny. Została zamurowana podczas rozbudowy umocnień Zamościa w I poł. XIX wieku i następnie utworzono tutaj więzienie. Przez nieco ponad rok więziono tutaj Waleriana Łukasińskiego, o czym przypomina stosowna tablica oraz płaskorzeźba. Ponowne przejście przez tę bramę przywrócono przed II Wojną Światową. Największa rzeźba w bramie przedstawia św. Tomasza Apostoła, który klęczy przy Zmartwychwstałym Jezusie. Natomiast Nowa Brama Lwowska, została zbudowana na początku lat 20. XIX wieku, po zamurowaniu tej pierwszej.

zamosc atrakcje
Brama Lwowska w Zamościu

3. Kościół Rzymskokatolicki pw. Zwiastowania NMP

Przemykając wzdłuż umocnień Twierdzy Zamość oraz przechodząc przez Bramę Lwowską, nie sposób nie zauważyć imponującej rzymskokatolickiej świątyni. Jest to barokowy kościół franciszkanów na Starym Mieście, który został ukończony w roku 1685. Była to jedna z największych polskich świątyń XVII wieku. Ba, kościół pw. Zwiastowania NMP był nawet większy aniżeli zamojska katedra. Ufundował ją ówczesny Hetman Ordynacji Zamojskiej – Jan Sobiepan Zamoyski. Warto wspomnieć, że świątynia była wówczas o wiele bardziej okazała niż dziś mamy szansę ją ujrzeć.

Podczas rosyjskiego zaboru znajdował się tutaj magazyn, w środku wybudowano piętra, a w roku 1887 obniżono dach oraz wprowadzono spore modyfikacje w sklepieniu świątyni. W okresie międzywojennym w budynku mieścił się Sejmik Powiatowy, muzeum oraz chociażby kino „Stylowy”, a po 1945 roku – szkoła plastyczna. Franciszkanie powrócili do świątyni w roku 1993, a w roku 2006 wyburzono narzucony wewnątrz podział na piętra. Dziś świątynia z zewnątrz robi spore wrażenie. Teraz wystarczy przejść dosłownie 150 metrów, by wkroczyć na przepiękny zamojski Rynek.

zamosc kosciol
zamość kościół

4. Rynek Wielki oraz Ratusz w Zamościu

Odległości między atrakcjami w Zamościu są naprawdę bardzo niewielkie. I tak, od świątyni Zwiastowania wystarczy przespacerować dosłownie 150 metrów wzdłuż ulicy Stanisława Staszica, aby trafić na zamojski rynek. Już nieco wcześniej podcienia zaczynają anonsować, że zbliżacie się do największej atrakcji Zamościa. I trzeba przyznać, że nie zawodzi ona turystów. Zazwyczaj bywa tutaj głośno i gwarno. Z każdej strony rynku (pierzei) odnajdziecie zabytkowe kamienice wraz z podcieniami oraz imponujący, barokowy ratusz. Rynek Wielki w Zamościu ma kształt kwadratu o wymiarach 100 m x 100 m. Są jeszcze dwa mniejsze rynki, Solny oraz Wodny, ale o tym będzie nieco później ?

Co ciekawe, ratusz nie jest położony centralnie na rynku, jak to bywa na wielu miejskich rynkach, a znajduje się przy północnej pierzei, nieco z prawej strony. Jest też nieznacznie wysunięty do środka Rynku Wielkiego. Było to celowe działanie, ponieważ Jan Zamoyski, założyciel miasta, chciał, aby najważniejszym obiektem w Zamościu był pałac a nie ratusz. Budowę pierwszej formy ratusza rozpoczęto w roku 1591. Ratusz w Zamościu może pochwalić się 52 metrową wieżą zegarową oraz najbardziej charakterystycznymi, szerokimi, dwuskrzydłowymi wachlarzowymi schodami, które zostały dobudowane dopiero w XVIII wieku. Prowadzą one do głównego wejścia z barokowym portalem.

rynek w Zamosciu
ratusz i Wielki Rynek w Zamościu
Ratusz oraz Wielki Rynek w Zamościu

Natomiast nieco wcześniej nastąpiło oddzielnie budynku ratusza od sąsiedniej, zachodniej kamienicy, dzięki czemu powstała ulica Ratuszowa. Działo się to w XVII wieku. Warto wejść na wachlarzowe schody i spojrzeć na Wielki Rynek z nieco innej perspektywy. A do tego pozwolić, aby spojrzenie same wędrowało po kolorowych kamieniach okalających plac. Niestety wiele kamienic, szczególnie w XIX wieku, zostało pozbawionych attyk, dekoracji, a i czasem balkonów. Rosły tutaj nawet drzewa.  Przed ratuszem umieszczono płytę upamiętniającą wizytę J. Piłsudskiego w 1922 roku.

Z wieży ratuszowej, codziennie w sezonie, gdy tylko wybije godzina 12:00, wybrzmiewa zamojski hejnał. Jednakże grany jest tylko na trzy strony świata. Trębacz pomija zachodnie okna, ponieważ zgodnie z legendą, założyciel miasta, Jan Zamoyski, zabronił, aby dźwięki niosły się w stronę Krakowa. To tutaj swoją siedzibę miał król Zygmunt III Waza, którego hetman nie darzył sympatią. Inna wersja głosi, że trębacz gra w kierunku trzech bram miejskich.

Dziś w zamojskim ratuszu znajduje Urząd Miasta, Straż Miejska oraz co ważne, Biuro Informacji Turystycznej. W podziemiach ratusza znajduje się trasa turystyczna, która przedstawia historię budynku.

Zamość ratusz
Ratusz w zamosciu

5. Urzekające Kamienice ormiańskie

Wielki Rynek w Zamościu okalają kamienice z podcieniami. I trzeba przyznać, że całość tworzy przepiękną kompilację. Wszystkie są piękne, jednak jest kilka nad wyraz uroczych. Zabytkowe manierystyczno-barokowe kamienice są położone przy północnej pierzei Rynku Wielkiego, po prawej stronie ratusza, przy ulicy Ormiańskiej. Tę część miasta, przed wiekami, Jan Zamoyski przyznał Ormianom, stąd nazwa ulicy oraz kamienic. Budowle powstały głównie w połowie XVII wieku i tak, jak pozostałe na Wielkim Rynku posiadają podcienie. Są okraszone płaskorzeźbami, fryzami, ornamentami oraz attykami. Większość z nich wykorzystuje obecnie Muzeum Zamojskie założone w 1926 roku.

Kamienice Ormiańskie w Zamościu
Kamienice Ormiańskie w Zamościu

Ormiańska 22 (żółta) – kamienica Pod Madonną lub Sołtanowska. Charakterystyczna jest płaskorzeźba przedstawiająca Madonnę z Dzieciątkiem, która depcze smoka. Składa się tylko z dwóch kondygnacji.
– Ormiańska 24 (niebieska) – kamienica Pod Małżeństwem lub Szafirowa, z uwagi na kolor.
Ormiańska 26 (czerwona) – kamienica Pod Aniołem, Pod Lwami lub Bartoszewiczów, z uwagi na nazwisko pierwszego właściciela. Jest bogato zdobiona, znajdziecie tutaj choćby lwy oraz smoka. To tu znajduje się główne wejście do Muzeum Zamojskiego.
– Ormiańska 28 (ciemnożółta) – kamienica Rudomiczowska, należała do profesora dawnej Akademii Zamojskiej, Bazylego Rudomicza. Może pochwalić się najwyższymi attykami.
– Ormiańska 30 (zielona) – kamienica Wilczkowska. W odróżnieniu od pozostałych ormiańskich kamienic, posiada dwie, a nie trzy arkady.

kamienice ormianskie w Zamosciu
kamienice ormianskie w zamosciu

6. Pałac Zamoyskich oraz Pomnik Jana Zamoyskiego

W zachodniej części Starego Miasta, przy ulicy Akademickiej, 150 metrów od Wielkiego Rynku, znajdziecie dawną rezydencję rodziny Zamojskich. Był to pierwszy obiekt, który zaczęto budować po założeniu miasta. Pierwsza inwestycja trwała w latach 1579-86, a projektem pałacu zaopiekował się także włoski mistrz, Bernardo Morando. Niestety pałac spłonął w roku 1658, a kilka lat późnej powstał nowy. Dziś, po wielu przebudowach i modernizacjach jakie przeżył, już nie prezentuje się nazbyt ciekawie.

Przed pałacem powstał niewielki skwer, na którym od roku 2005, z wysokiego konia, spogląda na swoje miasto, trzymając w prawej ręce buławę, hetman Jan Zamoyski.

pomnik zamoyskiego oraz palac
na drugim planie znajduje się Pałac Zamoyskich
Pomnik Zamoyskiego
Pomnik Zamoyskiego oraz Katedra w Zamościu

7. Katedra Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła

Tuż obok Pałacu Zamoyskich, przy ulicy Kolegiackiej 1, odnajdziecie kościół Zmartwychwstania Pańskiego i Św. Tomasza Apostoła, który wzbogaca, dobudowana później, wolnostojąca dzwonnica. Świątynia powstała zgodnie z projektem Bernarda Morando (podobnie jak cały Zamość) w XVI wieku. Dlatego też nie może dziwić fakt, że jej wygląd nawiązuje do kościołów włoskich z XV oraz XVI wieku. Jak łatwo odgadnąć, katedrę ufundował założyciel miasta, Jan Zamoyski. W kościele znajduje się aż 9 kaplic, a pod nawą główną skryte są krypty, w których swoje pośmiertne miejsce znaleźli Zamoyscy. Świątynia Znajduje się na trasie Szlaku Renesansu Lubelskiego.

Co jednak najbardziej ciekawe, jej wymiary wynoszą: 45 m długości i 30 m szerokości, czyli stosunek 3:2. Nawiązują one do wymiarów ówczesnego Zamościa i są równe jego 15-krotnemu pomniejszeniu. Warto też wspomnieć, że w sezonie letnim można wdrapać się na dzwonnicę i spojrzeć z wysoka na zamojskie Stare Miasto.

katedra zamosć
katedra w zamosciu

8. Muzeum Broni i Fortyfikacji „Arsenał” w Zamościu

Pierwszy zamojski arsenał został zbudowany pod koniec XVI wieku. Był to budynek usytuowany po północnej stronie Pałacu Zamoyskich, gdzie hetman gromadził swoje zdobycze i pamiątki z licznych wypraw. Natomiast nowy arsenał powstał nieco później, bo dopiero w I poł. XVII wieku i został ulokowany na południe od pałacu, nieopodal dawnego Bastionu II. Budynek niestety częściowo spłonął i pod koniec tegoż wieku powstał nowy, istniejący do dziś, o długości ponad 60 m.

Od roku 1984 mieści się tutaj Muzeum Fortyfikacji i Broni „Arsenał”, które jest oddziałem Muzeum Zamojskiego. Mieści się dosłownie 150 metrów od Katedry w kierunku zachodnim, przy ulicy Zamkowej 2. Po drodze miniecie jeszcze Bramę Szczebrzeską, zwana również Floriańską, która powstała w XVII wieku. Warto wychylić się przez nią na moment i spojrzeć na mury Twierdzy Zamość z tej perspektywy. 

Brama Szczebrzeska w Zamościu
Brama Szczebrzeska w Zamościu

Muzeum składa się z trzech części, czyli z dwóch budynków historycznych – Arsenał oraz Prochownia oraz trzeciego, który jest ukryty w zrekonstruowanym wale fortecznym. W głównym gmachu, czyli dawnym arsenale, dostępne są wystawy na parterze (broń palna, armaty, broń biała, makiety umocnień miasta) oraz na pierwszym piętrze (tutaj znajdziecie wystawy czasowe). Natomiast w sąsiednim budynku, w Prochowni, znajdziecie multimedialną projekcje rozwoju Twierdzy Zamość. Jest również Pawilon pod Kurtyną, gdzie można ujrzeć sprzęty i maszyny wojskowe z XX w. Turyści potrafią spędzić tu kilka godzin ?

zamosc-arsenal
arsenał w zamosciu
Arsenał w Zamościu

9. Park Miejski w Zamościu oraz Stara Brama Lubelska

Zamojski park powstał w okresie międzywojennym, w latach 1919-26. Znajduje się około 170 metrów od Arsenału, wystarczy podążać dalej ulicą Zamkową. Powstał w centrum Zamościa, głównie na terenach pofortecznych i posiadał założenia modernistyczne. Autorem zielonej przestrzeni stał się warszawski ogrodnik i planista Walerian Kronenberg. Park zajmuje obszar o powierzchni ok. 11 ha, jest tutaj zielono, pagórkowato, są dawne elementy forteczne, jezioro oraz dużo wiewiórek. Zgodnie z wolą władz miasta, parkowi nadano nazwę „Park im. Jana Kanclerza Zamoyskiego”.

Brama Lubelska w Zamościu jest elementem Twierdzy Zamość i po remoncie wygląda pięknie. Położona jest na rogu ulic Akademickiej i Królowej Jadwigi, pomiędzy nieistniejącymi już Bastionami IV i V, powstała w latach 1582-85. Warto wiedzieć, że w Zamościu znajdują się też dwie Bramy Lubelskie – Stara oraz Nowa. Pierwsza z nich, zwana również Janowicką, została zbudowana pod koniec XVI wieku. Jest to najstarsza zamojska brama. Gdy likwidowano twierdzę w roku 1886, została częściowo rozebrana, jednak szczęśliwie, dzięki rekonstrukcji z zeszłego wieku, dziś z powrotem możemy się radować jej pięknem. Przy bramie znajduje się pomnik Dzieci Zamojszczyzny.

zamosc park miejski
Park Miejski w Zamościu

Co ciekawe, podczas spotkania hetmana Jana Zamoyskiego z królem Polski Stefanem Batorym, w roku około 1582, założyciel miasta obiecał królowi, że nikt więcej oprócz niego, nie przejdzie przez bramę. Na początku XVII wieku, z rozkazu hetmana, brama została zamurowana. Zapewne na pamiątkę wizyty króla w Zamościu. Choć warty odnotowania pozostaje fakt, że przez bramę, Jan Zamoyski, przeprowadził w roku 1588 jeńca z bitwy pod Byczyną. Był to austriacki arcyksiążę Maksymilian, który rywalizował o polski tron. Po zamurowaniu starej Bramy Lubelskiej zbudowano nową Bramę Lubelską, choć było to już dużo później, bo w latach 1821-22. Znajduje się ona ćwierć kilometra dalej.

Stara Brama Lubelska
Stara Brama Lubelska w Zamościu
Zamość brama

10. Rynek Solny w Zamościu

Jest to jeden z dwóch pomocniczych zamojskich rynków. Pierwsza wzmianka, wraz z nazwą, pochodzi z odległego roku 1588. Jest ona związana z handlem solą, która była sprowadzana do miasta z Drohobycza. Po wielu przebudowach, Rynek Solny ma kształt prostokąta o wymiarach ok. 90 x 50 m. Na znajdziecie tu dwa pomniki. Pierwszy z nich to kotwica, który pochodzi ze statku MS Ziemia Zamojska. Natomiast bliżej Ratusza, przy ławeczkach, znajdziecie niewielkiego krasnala o imieniu Batiaryga – jest to postać z „Księgi krasnali roztoczańskich” Lusi Ogińskiej.

Rynek Solny w Zamościu
Rynek Solny w Zamościu
atrakcje w Zamościu
krasnal zamosć
Krasnal Batiaryga

11. Synagoga w Zamościu

Synagoga znajduje się przy ulicy Ludwika Zamenhofa 9, która niegdyś była zwana ulicą Żydowską. Warto podkreślić, że zamojska Synagoga jest najlepiej zachowaną późnorenesansową synagogą w Polsce. Świątynia powstała w latach 1610-1620, z inicjatywy Żydów sefardyjskich (ludności żydowska zamieszkująca obszar Półwyspu Iberyjskiego). Murowany budynek synagogi został wzniesiony na planie kwadratu, w stylu polskiego, późnego renesansu. Później dobudowano babińce, a budynek centralny zdobi grzebieniasta attyka.

Synagoga w Zamościu

12. Rynek Wodny

Jest to drugi pomocniczy rynek w Zamościu. Jednak ten, w przeciwieństwie do Rynku Solnego, znajduje się w południowej części Starego Miasta. Wraz z dwoma pozostałymi placami, czyli wraz z Wielkim Rynkiem oraz Rynkiem Solnym, stanowi ważną oś kompozycji zespołu Starego Miasta (oś północ-południe). W dziejach przypadło mu w udziale pełnić role rezydencjalną, ponieważ to tutaj w dużej mierze mieściły się domostwa co bardziej prominentnych mieszkańców Zamościa. Rynek Wodny może pochwalić się wymiarami 50 m. x ok. 60 m.

Nazwa  zapewne nawiązuje do bliskości południowej linii obwarowań, za którymi znajdowały się tereny zalewowe. Na środku znajdziecie niewielką fontannę. Uwagę przykuwa również zabytkowy budynek dawnego kościoła i klasztoru klarysek. Kościół pw. św. Anny został wybudowany ok. 1696 r. W czasie austriackiego zaboru, budynki zostały przeznaczone do innych funkcji. Mieściły się tu magazyny, stajnia oraz koszary. Obecnie znajduje się tu szkoła muzyczna (budynek dawnego klasztoru), a dawny kościół pełni funkcję sali koncertowej. 

zamosc rynek wodny
Rynek Wodny w Zamościu
Rynek Wodny w Zamościu

13. Kładki widokowe (wschodnia i zachodnia)

Z Rynku Wodnego warto pognać dalej na południe i przez furtę wodną wyjść poza obręby Starego Miasta. Po lewej stronie odnajdziecie dwie kładki widokowe przerzucone nad torami kolejowymi. Warto się na nie wspiąć, ponieważ oferują przyjemną panoramę na mury otaczające miasto, jak również na samo Stare Miasto. Kładki widokowe są również często odwiedzane przez pary zakochanych, które zawieszają na barierkach kłódki. Kładki stanowią fragment trasy spacerowo-widokowej wokół zamojskich umocnień.

Zamość kładki
zamość kładki
Kładki w Zamościu

14. Muzeum Martyrologii Zamojszczyzny Rotunda

Przechodzimy do miejsc, które warto odwiedzić, a są zlokalizowane nieco dalej od centrum Starego Miasta. Rotunda, która była częścią Twierdzy Zamość, znajduje się około 500 metrów od Wielkiego Rynku w kierunku południowym. Rotunda zbudowana jest na planie koła o średnicy zewnętrznej 54 m, z wysokimi na około 9,5 m ceglano-kamiennymi ścianami. To miejsce męczeństwa Polaków i napawa chwilą zadumy. W trakcie wojny znajdował się tutaj niemiecki obóz jeniecki podległy gestapo. Miały tutaj miejsce liczne egzekucje, w tym również dzieci.

zamość Reduta
zamosc reduta 2

15. Zoo w Zamościu

Ogród Zoologiczny w Zamościu im. Stefana Milera jest jednym z nielicznych ogrodów zoologicznych  we wschodniej Polsce oraz jedynym w województwie lubelskim. Znajdziecie tutaj ponad 2500 zwierząt reprezentujących 300 gatunków. Zoo w Zamościu znajduje się niedaleko Starego Miasta, około 1 km od Wielkiego Rynku.

zoo w Zamościu
Zoo w Zamościu

16. Zwierzyniec

Na koniec zamojskich atrakcji, chcielibyśmy wspomnieć o Zwierzyńcu, który znajduje się około 30 km na południowy zachód od Zamościa. Jest to miasto położone nad rzeką Wieprz i które jest bramą do Roztoczańskiego Parku Narodowego. Miasto ze wszystkich stron otaczają lasy. Zwierzyniec powstał w 1593 roku i funkcjonował jako letnia rezydencja rodziny Zamoyskich. Dziś, to tutaj, w Zwierzyńcu, znajduje się Dyrekcja Roztoczańskiego Parku Narodowego. Warto zobaczyć chociażby Kościół św. Jana Nepomucena, zwierzyniecki Browar oraz przepiękną przyrodę.

Mapa Zamościa i jego atrakcji

Noclegi w Zamościu

Wiele osób decyduje się zwiedzać Zamość w ciągu jednego dnia. Takiemu rozwiązaniu sprzyja oczywiście położenie większości atrakcji w jednym miejscu, w obrębie zamojskiego Starego Miasta. Sami też tak uczyniliśmy, ponieważ noclegi mieliśmy zarezerwowane w sąsiednim Lublinie. Jednak co wynika z naszych obserwacji, warto zostać w Zamościu na dłużej, aby poczuć klimat tego miasta. Tradycyjnie najwygodniejszym rozwiązaniem będzie poszukiwanie noclegu przez portal Booking.com. Z myślą o takich poszukiwaniach oraz z podpowiedzią, jak zaoszczędzić kilka złotych na noclegu, powstał nasz osobny wpis.

atrakcje w Zamościu

Restauracje w Zamościu czyli gdzie dobrze zjeść w Zamościu

Zapytaliśmy naszych Czytelników, które restauracje w Zamościu polecają. Najchętniej i najbardziej żwawo była wspominana Restauracja Bohema w Zamościu. Z uwagi na smaczne jedzenie oraz miłą obsługę, warto tutaj wcześniej zarezerwować miejsce. Drugą restauracją, która została nam zarekomendowana jest Restauracja Muzealna Ormiańskie Piwnice. Oba miejsca znajdziecie w centrum Starego Miasta. Natomiast na coś słodkiego polecamy Bosko Zamość – Lody Produkcji Własnej na Rynku Solnym.

Zamość i nadchodzące wydarzenia

Warto również zaznajomić się z zamojskim kalendarzem wydarzeń kulturalnych oraz ciekawymi imprezami. Bo kto wie, może akurat podczas Waszego urlopu będzie działo się coś ciekawego. Po najświeższą listę wydarzeń odsyłamy do Zamojskiego Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej w Zamościu, o tutaj.

Rynek Solny w Zamościu
Rynek Solny w Zamościu

Pogoda w Zamościu

Nie od dziś wiadomo, że pogoda potrafi płatać figle. Dlatego warto wcześniej sprawdzić, jaka będzie pogoda w Zamościu, aby uniknąć niespodzianki. Odsyłamy was do dwóch portali z  prognozami, z których sami często korzystamy. Pogoda dla Zamościa 1 i pogoda dla Zamościa 2. 

Zamosć kamienice ormiańskie

Obserwuj nas i bądź z nami na bieżąco!


Drogi Czytelniku,

Mamy nadzieję, że udało Ci się odnaleźć na blogu wszystkie niezbędne informacje i zaplanować swój urlop. Będziemy wdzięczni za skromny napiwek wrzucony do blogowej skarbonki lub wsparcie naszych działań poprzez zakupy w naszym małym górskim sklepie. Dziękujemy serdecznie i do zobaczenia na szlaku 🙂


baner ksiazka blog
kozica wilk baner1
Super 1

3 komentarze

  1. Świetny artykuł. Zamość to wspaniałe miejsce na przygody i podróże. Chociaż mieszkam tutaj na co dzień, z przyjemnością czytało mi się o punktach z waszej listy. Przyznam ze wstydem, że sam nie byłem jeszcze wszędzie. 🙂 Ale chyba tak jest, że szewc w podartych butach chodzi.

    W każdym razie, dzięki za artykuł i za promowanie naszego pięknego miasta.
    Dzięki w imieniu wszystkich mieszkańców. 🙂

    • dla nas pochlebne opinie samych mieszkańców są podwójnie ważne. Super dziękujemy za komentarz i pozdrawiamy! 🙂

  2. Dziękuję za ciekawy artykuł i inspirację do podróży wspomnieniowej. Jako osoba poruszająca się głównie pociągami mam jednak dwie uwagi.

    „Do Zamościa docierają również pociągi. Jednym z nich jest pociąg numer IC 62100, pędzący po szynach z Wrocławia przez Kraków i Rzeszów.”
    Przepraszam za czepialstwo, ale trudno określić pociągi jadące do Zamościa mianem pędzących. Maksymalna prędkość na linii nr 72 jest ustalona na poziomie 60 km/h.

    „Drugim kierunkiem, skąd przybywają elektryczne parowozy, jest Lublin.”
    Tu również czepiam się szczegółów. Od wielu lat w ruchu planowym we Wschodniej Polsce nie kursują parowozy. Do Zamościa nie pociągnięto też trakcji elektrycznej. Najbliższa zelektryfikowana trasa to ta prowadząca przez Rejowiec lub Stalową Wolę. Do Zamościa docierają pociągi z lokomotywą spalinową.

Write A Comment