Co warto zobaczyć w Stavanger?
Stavanger położone w południowo zachodniej części Norwegii zyskało miano norweskiej stolicy śledzia oraz ropy naftowej. Jest ono chętnie wybierane przez polskich turystów z racji tanich lotów oraz cudów natury, które czekają na nas tuż za rogiem. Bo pomimo faktu, że to Bergen jest nazywane norweską bramą do fiordów, to nie można zapominać, że właśnie w pobliżu Stavanger odnajdziemy takie atrakcje jak Preikestolen oraz Kjeragbolten, położone nad przepięknym, długim na 42 kilometry fiordem Lysefjorden. Jednak i samo miasto może pozytywnie zaskoczyć, o czy postaramy się Was zaraz przekonać.
Stavanger, atrakcje u bram fiordów
Stavanger jest jednym z najważniejszych miast całej Norwegii, w którym mieszkaliśmy przez rok naszego życia. Przemierzyliśmy je wzdłuż jak i wszerz, poznając dość dobrze całe miasto jak i okolicę. Główne atrakcje w Stavanger kryją się w okolicy portu. Śmiało można zarezerwować sobie na nie cały dzień. A gdy dodamy do tego miejskie muzea, wówczas uzbieramy i cały weekend. Staraliśmy się tak ułożyć plan zwiedzania atrakcji Stavanger, aby naturalnie można było wędrować po mieście, podążając za naszą listą, finalnie zataczając pętlę.
Jak pachnie Stavanger? To mieszanka przepięknej drewnianej architektury, ropy naftowej, przetwórstwa rybnego, imponującego Street art’u i morza. Jednak nie da się ukryć, że największą zaletą i atrakcją miasta jest jego lokalizacja. Czyli bliskość fiordów, do których z całego serca polecamy pognać. Zapraszamy na spacer!
1. Spacer przez Gamle Stavanger (Old Stavanger)
Na początek przygody z miastem polecamy przyjemny spacer przez historyczną część miasta, która wznosi się po lewej (zachodniej) stronie portu. To oczywiście Gamle Stavanger (Old Stavanger), które składa się z blisko 200 drewnianych, zabytkowych domków. Powstały one na przełomie XVIII i XIX wieku. Spacerując przez wąskie, wybrukowane uliczki Gamle, można zauważyć dominujący biały kolor, który od czasu do czasu bywa przeplatany niebieską barwą oraz zielenią roślin. Całość jest niezmiernie klimatyczna.
Co ciekawe, po drugiej wojnie światowej miasto planowało wyburzyć tutejsze domki i w ich miejsce wznieść nowoczesne konstrukcje. Jednak głos głównego architekta miasta uratował zabytkową cześć miasta od unicestwienia. Dziś, wpisane na światową listę UNESCO, odrestaurowane Gamle Stavanger, przyciąga rzesze turystów. Nie da się ukryć, że wędrówka przez wybrukowane uliczki pomiędzy pięknymi, ukwieconymi drewnianymi domkami powinna przypaść do gustu każdemu turyście. To bez wątpienia największa atrakcja Stavanger. Nieśpieszny spacer przez zabytkową część miasta powinien zając nam około 30 minut. Znajduje się tu także Muzeum Morskie oraz Norweskie Muzeum Konserw.
2. Wizyta w Norweskim Muzeum Konserw (Norwegian Canning Museum)
Miasto przez wieki sięgało po bogactwa skrywające się pod taflą morza. Początkowo rozwój miasta generowały połowy śledzi oraz przemysł przetwórstwa rybnego. W szczytowym okresie XIX wieku w Stavanger znajdowało się kilkadziesiąt (!) zakładów produkujących konserwy oraz zajmujących się przeróbką ryb. Nic dziwnego, że miasto zyskało wówczas miano norweskiej stolicy śledzia. Spora cześć pracowników fabryk mieszkała w Gamle, gdzie dziś mieści się Norweskie Muzeum Konserw (Norwegian Canning Museum / Norsk hermetikkmuseum).
Siedziba muzeum znajduje się w historycznej części Stavanger, w starej fabryce konserw rybnych z lat 20. zeszłego stulecia. Po przekroczeniu muzealnych progów odkryjemy historię przemysłu przetwórstwa rybnego, będziemy mogli zobaczyć wciąż działające zabytkowe maszyny. A wisienką na torcie będzie skosztowanie świeżo uwędzonych sardynek. Muzeum nie jest duże, jednak przemierzając je poznamy drogę ryby od pojawienia się w fabryce aż do konserwy. Całość wystawy uzupełnia zbiór etykiet na konserwy.
Produkcja konserw ze szprotek w tej fabryce trwała od 1916 roku do 1958 roku. Jako ciekawostkę możemy wspomnieć, że dziś już nie ma w Stavanger fabryk konserw, a ich produkcja została przeniesiona chociażby do Polski. Podczas zwiedzania pomocne mogą okazać się broszurki w naszym języku. Norsk hermetikkmuseum znajduje się pod adresem Andasmauet 15 i jest to miejsce, które warto wpisać na listę atrakcji do odwiedzenia.
3. Port w Stavanger
Zejdźmy teraz z Gamle w stronę nabrzeża. To tutaj przecinają się wszystkie drogi i to tutaj bije serce Stavanger. Jest gwarno i tłoczno, głównie za sprawą gargantuicznych wycieczkowców, które parkują przy nabrzeżu. Mając odrobinę szczęścia można spotkać tutaj interesują żaglowce, czy też okręty wojenne. Przy nabrzeżu, na wysokim cokole znajduje nieco abstrakcyjny Pomnik Morski (Sjøfartsmonumentet) poświęcony morskiej historii i tradycji Stavanger. Jest on autorstwa Arnolda Haukelanda i został zainstalowany w porcie w 1968 roku, choć prawdę powiedziawszy nie robi większego wrażenia. Mieszkańcy miasta określają go jako „reke”, czyli krewetka. Ponadto odnajdziemy tutaj dość sporo restauracji, Dom Vikinga (duży sklep z pamiątkami) oraz Muzeum Morskie (Maritime Museum).
4. Wieża widokowa Valbergtårnet w Stavanger
Skierujmy swoje kroki na niespecjalnie wysokie, jednak królujące nad centrum Stavanger wzgórze Valberget. Znajduje się na nim niewielki park, sympatyczny plac zabaw oraz wysoka wieża Valbergtårnet. Obecna granitowa baszta została wybudowana w roku 1853 i ma wysokość ponad 26 metrów. Nie jest to pierwsza konstrukcja w tym miejscu. Jednak wszystkie pełniły podobną funkcję – przeciwpożarową oraz ostrzegały przed nieprzyjacielem, który nadciągał nad Stavanger, jak chociażby podczas Wielkiej Wojny Nordyckiej. Wieża przez pewien czas pełniła również funkcję latarni portowej w miesiącach zimowych. Obecnie jest to sympatyczne miejsce, gdzie można przysiąść i spojrzeć na miasto. Istnieje również opcja wdrapania się na szczyt wieży w zamian za kilka koron.
5. Kolorowa ulica – Øvre Holmegate (Fargegaten)
Dosłownie dwa susy od wieży widokowej pozwolą nam zapuścić się w szalenie kolorową i niezmiernie klimatyczną cześć Stavanger. To ulica Øvre Holmegate, która zwana jest również Fargegaten (dosłownie Ulica Kolorów). To skrajne przeciwieństwo Gamle, które jest wręcz dostojne, jednobarwne i ocieka pewną nutką szlachetności. Tutaj natomiast wszystko jest żywiołem i tętni życiem. Począwszy od kolorowych fasad budynków, przez knajpki, czy też samych przechodniów. Warto przejść się jednego dnia zarówno przez Øvre Holmegate jak również Gamle. Tak by poczuć klimat i różnice obu w krótkim odstępie czasu.
Ale Øvre Holmegate nie zawsze takie było. Wieść niesie, że przed laty, fryzjer Tom Kj’rsvik wpadł na pomysł aby całkowicie odmienić dotychczas spokojną i „nudną” ulicę. Próbował w ten sposób przyciągnąć więcej klientów do swojego salonu. Domy zostały pomalowane zgodnie z projektem artysty Craiga Flannagana, który przygotował nową, żywą kolorystykę. Całość przyniosło nadspodziewane efekty. Dziś to jedno z najbardziej kolorowych miejsc nie tylko w Stavanger ale i w całej Norwegii. Nazywana jest nawet norweską wersją Notting Hill. Dodatkowo warto poszperać po zakamarkach, ponieważ odnajdziemy w nich liczne ciekawe murale. Cicho i spokojnie jest tutaj chyba tylko o porankach.
6. Street Art. w Stavanger
Przez lata Stavanger dorobiło się kilku określeń. Bywa nazywane norweską stolica śledzia, czy tez ropy naftowej. Jednak to nie wszystko. Od kilkunastu lat miasto organizuje Nuart Festival, czyli wydarzenie dla artystów eksponujących swoje prace poza tradycyjnymi ośrodkami sztuki. Dzięki temu wędrując przez miasto często można odkryć ciekawe murale. Sporo ich znajduje się w okolicach kolorowej Øvre Holmegate, czy też nieco dalej od centrum w okolicach Svankeviga. To dzięki temu festiwalowi Stavanger nazywane jest również norweską stolicą street art’u. Czasem warto zejść z głównego traktu i zapuścić się głębiej w miejskie zakamarki. W nawigacji po muralach pomocna będzie zapewne poniższa strona.
7. Norweskie Muzeum Naftowe (Norsk Oljemuseum)
Przez długie lata Norwegia była ubogim krajem, aż nastał pamiętny 1969 rok, w którym na Morzu Północnym odkryto ogromne złoża ropy naftowej. To spowodowało, że w mieście bardzo szybko zameldowały się najważniejsze firmy z branży. I od tego czasu Stavanger jest określane norweską stolicą ropy naftowej. Dziś na nabrzeżu odnajdziemy bardzo interesujące Norweskie Muzeum Naftowe (Norsk Oljemuseum), w którym poznamy historię norweskiego morskiego przemysłu naftowego. Już sam budynek jest interesujący i swoim niebanalnym kształtem przypomina platformę wiertniczą.
W środku Norsk Oljemuseum odnajdziemy całkiem spore, nowoczesne i co ważne, interaktywne muzeum. Poznamy w nim historię ropy oraz przemysłu naftowego, zobaczymy urządzenia, makiety jedynym słowem wszystko, co jest związane z wydobyciem ropy i gazu. Po wizycie będziemy dużo bardziej świadomi, co dla Norwegów znaczy ropa oraz jak przez kilka dziesięcioleci zmieniła kraj. Jest to jedno z najważniejszych i najciekawszych muzeów w Stavanger. Uwaga, jest też dinozaur, plac zabaw w kształcie platformy wiertniczej oraz broszury w języku polskim. Bilety będą tańsze jeśli kupimy je przez internet.
8. Katedra w Stavanger (Stavanger Cathedral)
W centrum Stavanger, w bezpośredniej bliskości portu, znajduje się najstarsza katedra w Norwegii. Została ona ukończona około 1150 roku, a do jej budowy wykorzystano dość rzadki steatyt. Kamienna świątynia została poświęcona Dziewicy Maryi oraz patronowi miasta świętemu Switunowi. Aby wejść do środka należy uiścić opłatę. Do katedry przylega skromny park Byparken wraz z jeziorem, w którym z lubością koczują łabędzie oraz mewy. Po drugiej stronie jeziora znajduje się dworzec autobusowy oraz kolejowy w Stavanger.
9. Vålandstårnet w Stavanger
Jest to jedno z naszych ulubionych miejsc w Stavanger. Rzadko trafiają tutaj turyści, przez co bywa zdecydowanie spokojniej aniżeli w centrum miasta. Vålandstårnet lub też Vålandspibå wznosi się wyraźnie nad pozostałą częścią miasta, dzięki czemu zapewnia przyjemną panoramę. Na miejscu odnajdziemy ławy oraz lunety. Tutejsza wieża widokowa została zbudowana w 1895 roku. Mieściła się w niej rezydencja dozorcy pierwszego w mieście basenu z wodą ciśnieniową. Jeśli jesteśmy akurat w Stavanger, a nad głowami hula zorza polarna, będzie to w miarę dobre miejsce do jej obserwacji. Choć pamiętajmy, że nie jest to miejsce idealne, gdyż polowania na zorzę lubią ciemność.
10. Jezioro Mosvatnet
Kilkanaście minut spaceru od Vålandstårnet w kierunku zachodnim znajduje się jezioro Mosvatnet. Otacza je przyjemny park wraz z siecią alejek oraz kilkoma placami zabaw. Pętla wokół jeziora to około 3 km, a nieśpieszny spacer zajmie około 50 minut. Nie jest to topowa atrakcja Stavanger, ale jeśli będziecie szukać miejsca do przyjemnego spaceru to warto rozważyć. W 1860 roku, w środku nocy, wybuchł pożar w Holmen, będącym wówczas jednym z najgęściej zabudowanych obszarów Stavanger. Akcja ratunkowa uzmysłowiła włodarzom, że miasto było słabo zaopatrzone w wodę. Dlatego też po pożarze rozpoczęto budową wodociągów prowadzących z jeziora do miasta. Obecnie z Mosvatnet, poprzez podziemne przepusty woda dostaje się do znajdującego się w centrum Stavanger jeziora Breiavatnet. Przy zachodnim brzegu Mosvatnet odnajdziemy camping.
11. Breidablikk w Stavanger
Wróćmy teraz w pobliże centrum miasta, domykając tym samym naszą wędrówkę w pętlę. Znajduje się tutaj pochodząca z 1881 roku willa, którą wzniósł jeden z najbogatszych ówczesnych mieszkańców Stavanger, Lars Berentsen, kupiec i armator. Została ona zaprojektowana w stylu szwajcarskim z akcentami gotyku oraz romantyzmu. Breidablikk pozostawał w posiadaniu rodziny Berentsenów aż do śmierci córki Larsa w 1965 roku. Willa została przekazana miastu, które otworzyło w niej placówkę muzealną. W pierwotnym wnętrzu nie dokonano zbyt wielu zmian, dlatego też wizyta w Breidablikk będzie niczym podróż do przeszłości. Będziemy mogli zobaczyć jak żyli majętni mieszkańcy Stavanger w drugiej połowie XIX wieku. Odnajdziemy zatem oryginalne meble, bogate żyrandole, piece ceramiczne oraz przedmioty dekoracyjne.
12. Królewski Ledaal
Po sąsiedzku względem Breidablikk znajduje się Ledaal, czyli niewielki czerwony dworek. Został on zbudowany przez kupca Gabriela Schanche Kiellanda w latach 1799-1803. Po niespełna półtorej wieku budynek został zakupiony przez radę miejską Stavanger i służy obecnie jako rezydencja królewska oraz muzeum. Nazwa Ledaal pochodzi od połączenia ostatnich liter imion kupca oraz jego żony (Gabriel Schanche Kiellanda + Johanna Margaretha Bull). I niestety, podobnie jak Breidablikk muzeum jest czynne tylko w okresie wakacyjnym.
13. Sverd i fjell, czyli miecze w skale
Około 6 km od centrum Stavanger znajduje się monumentalny pomnik zwany jako Sverd i fjel (Miecze w skale lub też Trzy miecze). Całość składa się z trzech, olbrzymich mieczy wykonanych z brązu i wbitych w skalę. Pomnik powstał na pamiątkę bitwy pod Hafrsfjord w 872 roku, w której Harald Pięknowłosy pokonał swych oponentów i zjednoczył Norwegię w jedno królestwo (warto tutaj wspomnieć, że zjednoczenie dotyczyło jedynie południowo-zachodniej części obecnej Norwegii).
Największy z mieczy ma wysokość 9.2 metra i symbolizuje zwycięskiego króla. Natomiast dwa pozostałe reprezentują pokonanych władców. Pomnik symbolizuje pokój, ponieważ miecze zostały wbite w litą skalę, przez co nikt nie będzie mógł ich użyć jako oręża. Twórcą pomnika był rzeźbiarz Fritz Røed, a uroczystego odsłonięcia do konał król Norwegii Olav V w 1983 roku. Jest to jeden z symboli Stavanger, jak również całej Norwegii.
14. Plaża Sola (Sola Strand) w Stavanger
Dosłownie tuż obok lotniska w Stavanger znajduje się bardzo sympatyczna i piaszczysta plaża. Co nie jest zbyt częstym widokiem w tej części Norwegii. Piasek, szum fal, czego chcieć więcej? Chyba tylko podchodzącego do lądowania, tuż nad naszymi głowami samolotu, co czasem ma miejsce! Tradycyjnie, pięknie w takich miejscach prezentują się zachody słońca.
15. Wycieczka na Preikestolen (Pulpit Rock)
Pisząc o atrakcjach Stavanger trudno jest uciec od trekkingu na Preikestolen. Ta słynna ambona była powodem naszych pierwszych wycieczek do Norwegii, a Stavanger traktowaliśmy wówczas jedynie jako miejsce, które pozwala dotrzeć nam do celu. Preikestolen znajduje się około 40 km od miasta. Pod szlak można dotrzeć specjalnym autobusem, a później czeka na nas 1,5 godz. przyjemny spacer. Jest też parking dla samochodów. Finałem jest cudowny widok na ambonę zawieszoną 604 metry ponad wodami Lysefjord. Cała wycieczka wraz z dojazdem zajmuje pół dnia. Po tysiąc kroć warto!
16. Trekking na Kjeragbolten
Drugą najczęściej wybieraną wycieczką ze Stavanger jest spacer na Kjeragbolten, czyli słynny kamień zaklinowany pomiędzy skałami tysiąc metrów powyżej tafli Lysefjordu. Jest to nieco bardziej wymagająca wędrówka niż na Preikestolen. Ze Stavanger w sezonie kursują specjalne autobusy na parking pod początek szlaku. Trasa w dwie strony powinna zając nam około 5 godz. Kjerag leży nad tym samym fiordem co Preikestolen, choć po przeciwnej stronie. Istnieje możliwość odbycia kilkudniowego trekkingu wzdłuż całego fiordu, a po drodze skorzystania z promu, aby przeprawić się na drugą stronę fiordu. Dojazd z centrum miasta zajmuje około 2,5 godz.
17. Rejs po fiordzie Lysefjord
Lysefjord uważany jest za jeden za bardziej urodziwych fiordów w Norwegii. Szczególnie duże wrażenie robią wysokie na kilometr skaliste klify, które opadają niemalże pionowo do wody. Sam fiord ma długość około 42 km i to właśnie nad tym fiordem możemy odnaleźć Preikestolen oraz Kjeragbolt. Dlatego też nie dziwi fakt, ze sporym zainteresowaniem cieszą się rejsy statkiem po tafli Lysefjordu. Charakterystycznych statków szukajcie w Stavanger w porcie od strony Gamle. Rejs trwa około 3 godz.
18. Wycieczka do Dalsnuten
Kilkanaście kilometrów na południe od Stavanger znajduje się miasteczko Sandnes. To stąd można wybrać się na prosty i miły spacer na szczyt Dalsnuten. Wznosi się on nad Gandsfjorden i ma on wysokość 324 metrów. Trasa w formie pętli powinna zająć nam około 1,5 godz. Rozpościera stąd przyjemna panorama, a szlak jest na tyle prosty, ze spokojnie poradzą sobie nawet rodziny z dziećmi. Wędrówkę można dodatkowo rozszerzyć min. o szczyty Bjørndalsfjellet oraz o Mattirudla.
19. Wodospad Månafossen niedaleko Stavanger
Pierwsze skojarzenia jakie mieliśmy przyjeżdżając do Norwegii to fiordy oraz wodospady. Dlatego warto będąc w tym kraju zobaczyć przynajmniej jeden imponujący wodospad. Wodospad Månafossen odnajdziemy około godziny drogi do Stavanger. Natomiast stromy szlak z parkingu na punkty widokowe, z których możemy dojrzeć wodospad powinien zając nam nieco ponad kwadrans. Sam wodospad Månafossen opada z wysokości 92 metrów i robi naprawdę przyjemne wrażenie.
Mapa atrakcji w Stavanger
Jak dojechać z lotniska do Stavanger?
Obecnie najrozsądniejszym wariantem dotarcia z lotniska do centrum miasta są autobusy Flybussen. Bilety zakupione online są zauważalnie tańsze od kupionych bezpośrednio u kierowcy. Po otrzymaniu biletu na maila, warto zwrócić uwagę, z którego przystanku odjeżdża nas autobus. Przystanków jest kilka, a niektóre autobusy Flybussen jeżdżą okrężną drogą. Obecnie najtaniej do Stavanger możemy dostać się samolotami Wizzair z Krakowa oraz Gdańska (rok 2024). Samoloty lądują na lotnisku, które znajduje się raptem kilkanaście kilometrów od centrum.
Obserwuj nas i bądź z nami na bieżąco!
Drogi Czytelniku,
Mamy nadzieję, że udało Ci się odnaleźć na blogu wszystkie niezbędne informacje i zaplanować swój urlop. Będziemy wdzięczni za skromny napiwek wrzucony do blogowej skarbonki lub wsparcie naszych działań poprzez zakupy w naszym małym górskim sklepie. Dziękujemy serdecznie i do zobaczenia na szlaku 🙂
2 komentarze
Świetny tekst 🙂 dzięki!
Witam, dziękuję bardzo za fotki z malowniczymi krajobrazami oraz artykuł, pozdrawiam serdecznie.