Bieszczady Atrakcje i Szlaki

Bieszczady składają się z dwóch pasm górskich ulokowanych w łańcuchu Karpat. Dzielą się na Bieszczady Zachodnie, które są zarówno na polskiej stronie, jak i ukraińskiej oraz na Bieszczady Wschodnie, które ulokowały się jedynie po stronie ukraińskiej. Jako ciekawostkę dodamy, że pomimo tego, że w ich górnych partiach znajdziecie połoniny, to Bieszczady kwalifikują się do Beskidów Lesistych, a nie do Beskidów Połonińskich, które znajdziecie na Ukrainie oraz Rumunii.


Bukowe Berdo w bieszczadzkiej krainie to jeden z najpiękniejszych szlaków, które na Was tutaj czekają. Opis szlaku wraz z mapą, ciekawostkami oraz licznymi zdjęciami

Dziś zabierzemy Was na spacer w bieszczadzką krainę. Szlak tym razem niespecjalnie meczący, acz szalenie widokowy. Nic dziwnego, że Mała i Wielka Rawka cieszą się uznaniem i renomą wśród górskiej braci. Informacje o parkingu, mapa trasy oraz ciekawostki. Zapraszamy!

Nie da się ukryć, że czerwony szlak przez Połoninę Caryńską należy do przecudnie widokowych. Idąc nim, ma się całe Bieszczady dosłownie na dłoni. Aby ją zdobyć, macie cztery możliwości. Opisaliśmy, jak wygląda przejście od strony Ustrzyk Górnych oraz proponujemy wydłużenie wycieczki o drugą połoninę.

Z Połoniny Wetlińskiej rozpościerają się chyba jedne z najpiękniejszych widoków w całym Bieszczadzkim Parku Narodowym. Dodatkowym atutem trasy była też wizyta w Chatce Puchatka, która teraz niestety przechodzi remont. W artykule znajdziecie opis szlaku i garść informacji praktycznych o tym miejscu.

Tarnica to najwyższy szczyt w Bieszczadach po polskiej stronie. Wejść można na nią na trzy sposoby. W tym wpisie przedstawiamy szlak najkrótszy i najpopularniejszy – niebieski z Wołosatego. Tarnica, zwana też górą trzech krzyży, to piękne miejsce, gwarantujące cudowne panoramy na wszystkie strony świata.

Bieszczady to góry magiczne, dzikie i nieokiełznane. A z roku na rok cieszą się coraz większą popularnością. Przygotowaliśmy nasze subiektywne zestawienie 7 najpiękniejszych bieszczadzkich szlaków, idealne na pierwszą wizytę w tych pięknych górach.


Gdzie Dokładnie są Bieszczady?

Bieszczady znajdziecie w południowo-wschodniej części województwa podkarpackiego, dosłownie na samym krańcu i skrawku Polski. Nieco bardziej profesjonalna lokalizacja wspomina, że Bieszczady należą do Beskidów Wschodnich, które wchodzą w skład Zewnętrznych Karpat Wschodnich. Od zachodu ogranicza je Przełęcz Łupkowska, natomiast od wschodu, już na Ukrainie, Przełęcz Wyszkowska, na której przed wojną znajdowało się polskie schronisko. Najwyższym bieszczadzkim szczytem jest Pikuj, 1405 m n.p.m., którego znajdziecie na Ukrainie, natomiast po polskiej stronie najwyższa jest Tarnica 1346 m n.p.m.

bieszczady urakinskie
Bieszczady Ukraińskie

Jak Dojechać w Bieszczady?

Spoglądając na mapę, wydaje się, że Bieszczady są dosłownie na wyciągniecie ręki. Nie zraża odległość w kilometrach. Ale czas podróży z uwagi na klasę dróg jest dość długi. Pamiętajcie, że nawet wczesną jesienią, na krętych, zacienionych drogach jest znacznie chłodniej i o niespodziewany poślizg dość łatwo. Zimą natomiast miejcie przyszykowane łańcuchy. Serpentyny choćby przed Rawkami, tuż za Wetliną, niejednemu kierowcy przysporzyły sporych kłopotów. W okolicy są dwie stacje benzynowe. Jedna w Cisnej, druga w Wetlinie. Z Krakowa do Wetliny dojedziecie po 4h, z Warszawy po 6,5h a z Rzeszowa po 2,5h.

W sezonie, powinno Wam się udać bez większych problemów znaleźć bezpośrednie połączenie do Ustrzyk Górnych. Wiemy, że takie autobusy kursują, choćby przez Kraków. Warto zawczasu oczywiście kupić bilet powrotny, bo może się okazać, że będziecie musieli zostać w Bieszczadach na dłużej ? Jeżeli będziecie szukać biletów łączonych, to próbujcie kierować się na Krosno, Sanok, Zagórz oraz Lesko. Do Zagórza dotrzecie również w przedziale kolejowym.

Komunikacja autobusowa po sezonie praktycznie zamiera. Lokalnie sytuację ratują nieco prywatne busy, kursujące pomiędzy najciekawszymi szlakami w rejonie. Nie ma żadnego rozkładu jazdy, transport rusza, gdy busik się zapełni. W Wetlinie busów szukajcie tuż przy sklepie ABC, w centrum. Jest to też najlepiej zaopatrzony sklep w okolicy (można płacić również kartą). Kurs do Ustrzyk Górnych kosztuje 10 pln, do Brzegów Górnych połowę tej kwoty. W Ustrzykach postój znajduje się na przystanku, przy Schronisku Kremenaros.

Góry w Polsce
Połonina Caryńska w Bieszczadach

Bieszczady Noclegi

Noclegów najwygodniej jest oczywiście szukać w miejscowościach ulokowanych blisko najciekawszych szlaków w Bieszczadach. Zatem w pierwszej kolejności spoglądajcie na Wetlinę oraz Ustrzyki Górne, to one będą dobrym wyborem. Dojazd z Cisnej to już kwestia około 30 min, w zależności od szlaku, na który się zdecydujecie. Po drugiej stronie, czyli bliżej Ustrzyk Górnych, znajdziecie wieś Lutowiska, z której trzeba liczyć około 20 minut drogi. Warto wcześniej rozważyć, które szlaki chcecie przemierzać i pod tym kątem wybrać bieszczadzki nocleg. Jako ciekawostkę możemy wspomnieć, że to w tej krainie znajduje się słynny Arłamów, w którym często gościła reprezentacja Polski w piłce nożnej.

Schroniska w Bieszczadach

Jeśli cenicie sobie schroniskowy klimat, to do wyboru są cztery opcje: Bacówka pod Małą Rawką, Chatka Puchatka, Kremenaros oraz Schronisko Studenckie Koliba. Tak naprawdę tylko Chatka oraz Koliba są hen w górach. Natomiast do Bacówki dotrzecie po 25 min od parkingu, a Kremenaros znajduje się przy głównej drodze w Ustrzykach Górnych.

Pogoda w Bieszczadach

Jak to bywa w górach, pogoda w Bieszczadach potrafi zaskoczyć każdego. Zimą bywa tutaj szalenie mroźnie oraz śnieżnie. Z pewnością słyszeliście o Stuposianach, w których zimno wdziera się nawet pomimo kilku warstw ubrań. W roku 2013 zanotowano w tej niewielkiej wsi szalone -37°C. Natomiast lato bywa tutaj ciepłe. Bieszczadzki klimat jest uznawany za umiarkowany ciepły, przejściowy z dominującymi cechami klimatu kontynentalnego. Jednak warto podkreślić, że panujący tutaj klimat nie jest wysokogórskim, jak na przykład w Sudetach. Pogoda w Bieszczadach, gdzie szukać:

Pogoda Solina klik
Pogoda Polańczyk klik
Pogoda Ustrzyki Górne klik
Pogoda Wetlina klik
Pogoda Cisna klik

Korona Gór Polski - lista i mapa
Najwyższy szczyt Bieszczad po polskiej stronie – Tarnica

Bieszczadzki Park Narodowy

Bieszczadzki Park Narodowy jest jednym z 23 Parków Narodowych w Polsce. Został utworzony w roku 1973 i dziś jest trzecim co do wielkości parkiem narodowym na terenie naszego kraju oraz największym takim obszarem chronionym w polskich górach. Powierzchnia Parku wynosi 292,02 km². Dodatkowo, jego otulinę tworzą Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy oraz Park Krajobrazowy Doliny Sanu. Symbolem Bieszczadzkiego Parku Narodowego jest sympatyczny ryś ? Jako ciekawostkę wspomnimy jeszcze, że na obszarze Bieszczadzkiego Parku Narodowego znajdziecie najbardziej wysunięty punkt Polski w kierunku południowym, czyli szczyt Opołonek. W Ustrzykach Górnych znajduje się siedziba Parku, natomiast w Ustrzykach Dolnych odnajdziecie Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego oraz Ośrodek Naukowo-Dydaktyczny. Warto podkreślić, że muzeum posiada jedną z najbardziej imponujących kolekcji okazów przyrodniczych w Polsce. W Lutowiskach natomiast znajduje się Ośrodek Informacji i Edukacji Turystycznej. Wstęp na teren Bieszczadzkiego Parku Narodowego jest płatny.

Bieszczady Mapa

Planując wyjazdy w polskie góry, najchętniej korzystamy z czeskiej aplikacji mapy.cz lub mapa-turystyczna. Jednakże na szlaku dużo lepiej sprawdza się ta druga (a przy najmniej jeśli rozważamy darmowe wersje obu aplikacji). Natomiast w wersji papierowej najchętniej sięgamy po mapę wydawnictwa Compass. O zaletach darmowych map online przeczytacie tutaj.

Czy na pewno był to Niedźwiedź?

Bieszczady są miejscem, w którym swój dom znalazły zwierzęta i rośliny rzadko spotykane w innych częściach naszego pięknego kraju. Możecie tutaj spotkać chociażby największego europejskiego węża, czyli Eskulapa. Nie zważając na kolory szlaków i ścieżek, przez lasy przemykają watahy wilków, którym przygląda się z góry orzeł przedni. Znalazło się tutaj również miejsce dla rysia, żbików, bocianów czarnych i żubrów. Są też jelenie karpackie, których rykowiska jesienią nie jednemu turyście przysporzyły siwych włosów na głowie. To właśnie ryki jeleni tak często są brane za pomruki niedźwiedzi. A tych również jest tutaj sporo. Niedźwiedzie w Polsce swoją największą populację mają właśnie w bieszczadzkich czeluściach. Od roku 2007 możecie spotkać również koniki polskie.

Połonina Wetlińska
Połonina Wetlinska (Bieszczady)

Bieszczady Atrakcje, co Warto zobaczyć w Bieszczadach

Trzeba przyznać, że lista atrakcji w Bieszczadach jest całkiem imponująca. Oczywiście turyści najchętniej wybierają się w Bieszczady, aby pognać na przepiękne szlaki i połoniny. Zarówno na Caryńską, jak i Wetlińską. Jednak to nie wszystko. Znajdziecie tutaj morze, będziecie mogli wybrać się w podróż drezynami, czy odwiedzić miejsca, które znacie z polskiego serialu Wataha.

Bieszczady Mapa Atrakcji

1. Szlaki w Bieszczadach

Bieszczady to przede wszystkim piękne i cudowne góry. To one są największą atrakcją tej krainy. Najczęściej jednym tchem wymienia się Tarnicę, Połoninę Wetlińską oraz Caryńską, jak również Bukowe Berdo, czy też Rozyspaniec, Halicz, Wielką i Małą Rawkę. Jednakże warto się do wyjazdu dobrze przygotować. Wszystko wypada zaplanować tak, by zobaczyć jak najwięcej, a przy tym jak najmniej dublować przejścia. Z pewnością pomocna do budowania nastroju będzie odpowiednia warstwa muzyczna. Bieszczady nieodłącznie kojarzą się nam z niesamowitym utworem KSU „Moje Bieszczady”. Polecamy włączyć go sobie w tle czytając ten wpis. A gdyby okazało się, że jest za krótki na cały tekst, to tutaj podrzucamy jeszcze jedną piosenkę. Wchodząc na teren Bieszczadzkiego Parku Narodowego należy uiścić opłatę. Jesienią 2019 ,w zależności od trasy, bilet wstępu kosztował 6 pln lub 7 pln.  Bieżący cennik możecie sprawdzić na stronie Bieszczadzkiego Parku Narodowego.  Wkrótce na naszym blogu pojawią się dokładne opisy wszystkich poniższych bieszczadzkich szlaków turystycznych.

2. Jeziorka Duszatyńskie

W przeddzień Wielkanocy roku 1907, w zbocza Chryszczatej, rozjątrzony diabeł rzucił ognistą kulę, która doprowadziła do wielkiego osuwiska. A przynajmniej w teorii, ponieważ do dziś nie odnaleziono tutaj czarcich pierwiastków. Jednak niezmienny jest fakt, że gdy mieszkańcy posłyszeli potężne tąpnięcie, poczęli się czym prędzej pakować się i uciekać do sąsiednich wsi, wierząc, że o to nadchodzi koniec świata. Jeziorka Duszatyńskie to obecnie dwa jeziorka osuwiskowe, które znajdziecie na zachodnich zboczach Chryszczatej, nieopodal wsi Duszatyn. W wyniku wiosennych roztopów oraz intensywnych deszczy nastąpiło potężne osunięcie zachodniego zbocza Chryszczatej. Szacuje się, że w dół ruszyło około 12 mln m³ ziemi. Osuwisko doprowadziło w kilku miejscach do zaczopowania odpływu potoku Olchowatego. W ten sposób powstały oczka wodne, z których do dnia dzisiejszego zachowały się dwa. W roku 1957 powstał tutaj rezerwat przyrody „Zwięzło”, którego nazwa nawiązuje do ludowego powiedzenia „zwiezło kawał góry”. Jest to największe rozpoznane osuwisko w polskich Karpatach. Jego długość wynosi ponad 2 km.

3. Serial Wataha, który był kręcony w Bieszczadach

W tutejszych przepięknych plenerach był kręcony znakomity polski serial Wataha, realizowany przez HBO. I jak się okazuje, zaowocowało to rozwojem tak zwanej turystyki filmowej w Bieszczadach. Turyści chętnie odwiedzają miejsca, które znają z ekranu i w których była kręcona Wataha. Zaglądają zatem do Rezerwatu przyrody Sine Wiry, do doliny Sanu koło Procisnego, czy chętnie przybywają ujrzeć most na Sanie w Huzelach, jak również placówkę Straży Granicznej w Ustrzykach Górnych i Jezioro Solińskie wraz zaporą. Do tej pory powstały trzy sezony serialu. Pierwsza seria została zaprezentowana w kilkunastu krajach oraz na festiwalu SeriesMania w Paryżu. Natomiast druga miała jednoczesną premierę jednocześnie aż w 19 krajach.

4. Wodospad Szepit na potoku Hylaty

Wodospad Szepit jest największym wodospadem w Bieszczadach. Znajduje się w Dolinie Sanu, nieopodal wsi Zatwarnica i według niektórych źródeł ma około 8 metrów wysokości. Choć trzeba pamiętać, że nie jest to jedna kaskada, a sekwencja kilku pomniejszych wodospadów. Do bieszczadzkiej atrakcji prowadzi ścieżka historyczno-przyrodniczą „Hylaty”. Ścieżka nie powinna przysporzyć Wam trudności, ponieważ wiedzie głównie szutrową drogą i do przejścia będziecie mieć około 1,5 km. Samochód najwygodniej pozostawić tuż przy przystanku, w centrum wsi. Czas przejścia w jedną stronę to około 20 minut.

5. Wodospad Siklawa Ostrowskich w Wetlinie

Jeżeli nie przekonuje Was kaskadowy układ wodospadu, to w Wetlinie znajdziecie wodospad, który ma jeden poziom. Jest on uważany za największy i najbardziej znany wodospad w Bieszczadach. Woda potoku Słowiański spada tutaj z wysokości około 5 metrów. A sam wodospad kryje się również pod takimi nazwami jak Wodospad w Starym Siole lub Wodospad w Wetlinie. Obok atrakcji nie przechodzi żadne szlak, ale raczej nie powinniście mieć problemów z dotarciem na miejsce.

6. Jezioro Solińskie i Zapora na Solinie

Jezioro Solińskie jest zwane bieszczadzkim morzem i trzeba przyznać, że posiada przepiękną linię brzegową. Wraz z wybudowaną tutaj zaporą, jest jedną z największych atrakcji regionu. Warto pamiętać, że podczas napełniania zbiornika, pod wodą znalazły się wsie Solina, Teleśnica Sanna, Horodek, Sokole, Chrewt, jak również spora część wioski Wołkowyja. Na zachodnim brzegu jeziora Solińskiego znajduje się znane uzdrowisko Polańczyk. Zapora w Solinie ma 81,8 m wysokości i 664 m długości. A sam Zalew Soliński jest częstokroć obierany za cel przez osoby ceniące sobie żeglarstwo. O atrakcjach jeziora Solińskiego przeczytacie w naszym osobnym wpisie.

7. Wielka Pętla Bieszczadzka

Gdy zakwasy w nogach nie pozwolą wyruszyć na kolejny szlak, to warto wówczas wskoczyć do samochodu i wyruszyć na Wielką Pętle Bieszczadzką. Jest to kolokwialna nazwa samochodowej, jak również rowerowej trasy turystycznej w polskiej części Bieszczadów i Gór Sanocko-Turczańskich. Długość Pętli Bieszczadzkiej wynosi niebanalne 144 km i wiedzie przez najpiękniejsze fragmenty regionu. Przyjdzie Wam podróżować tutaj przez Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy, Bieszczadzki Park Narodowy, Park Krajobrazowy Doliny Sanu i Park Krajobrazowy Gór Słonnych.

8. Plenerowe Muzeum Wypału Węgla Drzewnego w Lutowiskach

Wypał drewna w Bieszczadach ma swoje wiekowe tradycje i był dość popularny na bieszczadzkiej prowincji. Dziś proces należy do rzadkości, dlatego warto wybrać się do Plenerowego Muzeum Wypału Węgla Drzewnego, aby poznać historię bieszczadzkich węglarzy. Muzeum jest dość niewielkie i przeczytanie tablic informacyjnych wraz z sesją zdjęciową zajmie Wam około 15 minut. Jeśli będziecie w okolicy, koniecznie zatrzymajcie się. Jednak nie polecamy tego miejsca jako główny cel dnia. Warto połączyć odwiedziny wraz z wycieczką do nieodległego Torfowiska w Tarnawie.

9. Torfowiska Wysokie Tarnawa (Bieszczady)

W Bieszczadach znajdziecie kilkanaście większych torfowisk, z których cześć jest udostępniona dla turystów. Najsłynniejszym jest torfowisko położone na terenie nieistniejącej już wsi Tarnawa Wyżna. Spacer wiedzie po drewnianych pomostach i kładkach. Podczas spaceru można podziwiać występujące tu rośliny bagienne i błotne. Co ciekawe w latach 70/80’ próbowano oszyć tutejsze torfowiska poprzez sieć głębokich rowów melioracyjnych. Działania te doprowadziły do sporej degradacji ekosystemów podmokłych. Na szczęście niedługo po tym, kompleksy torfowiskowe zostały włączone w skład Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Na miejscu odnajdziecie parking, który w sezonie bywa płatny, natomiast wejście na dwie trasy już nie podlega opłacie. Prowadziła tutaj też linia kolejki wąskotorowej z Mucznego do Sokolik Górskich. I pech chciał, że iskry miotane przez przejeżdżający pociąg wznieciły pożar torfowiska, który trwał aż 5 lat (pożary torfowisk są bardzo trudne do opanowania).

10. Pokazowa Zagroda Żubrów w Mucznem

Tuż przy drodze Stuposiany – Tarnawa Niżna, na terenie leśnictwa Muczne, znajdziecie zagrodę pokazową żubrów. Na powierzchni około 7 ha stworzono przestrzeń, na której możecie obserwować żubry w ich naturalnym środowisku. Wejście jest tutaj bezpłatne, a zwierzaki można oglądać codziennie w godzinach 9:00-19:00. Hodowane są tutaj żubry rasy białowiesko-kaukaskiej, tzw. górskiej, pochodzące ze Szwajcarii i Francji. Warto przyjść tutaj, gdy zwierzęta są karmione: 13-14. Hodowla żubrów w Bieszczadach została zapoczątkowana w roku 1963 w zagrodzie aklimatyzacyjnej nad potokiem Zwir, a obecna zagroda jest kontynuacją tamtej hodowli.

11. Bieszczadzka Kolejka Leśna

Wydaje się nam, że kolejka bieszczadzka może być największa atrakcja Bieszczad, przynajmniej oficjalnie dla najmłodszych. Bo któż jako dziecko nie marzył, aby podróżować w wagonach, które ciągnie dymiąca lokomotywa? Bieszczadzka kolej wąskotorowa powstała pod koniec XIX wieku jako kolej Nowy Łupków – Cisna. Miała za zadanie ułatwić eksploatację największego bogactwa regionu, jakim były tutejsze lasy. Kolejka była wykorzystywana do roku 1994, gdy przestało to być opłacalne ekonomicznie. Na szczęście od zapomnienia kolejkę uratowała Fundacja Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej w Cisnej – Majdanie, przywracając typowo turystyczne kursy. Już sam budynek stacji kolejowej, będzie zwiastunem niebanalnej przygody. Warto udać się na przejażdżkę jedną z dwóch tras oferowanych przez bieszczadzką ciuchcię. Kursuje ona na trasie: Majdan – Przysłup i Majdan – Balnica. Bilety możecie kupić tradycyjnie w kasie lub przez internet. A tutaj sprawdzicie aktualności oraz rozkład jazdy

12. Przejazd Drezyną Rowerową w Uhercach Mineralnych

Jeżeli już zaczęliśmy wątek kolejowy, to warto również wspomnieć o szalonej atrakcji, jaką są rowerowe drezyny w Bieszczadach. Projekt został uruchomiony w roku 2015 i cieszy się sporą popularnością. Drezyny, jak możecie się domyślić, napędzane są siłą nóg turystów. Taka rowerowa platforma na szynach. Siedziba wypożyczalni znajduje się na stacji kolejowej we wsi Uherce Mineralne. Na wycieczkę możecie pognać w dwóch kierunkach: w stronę Ustrzyk Dolnych oraz Zagórza. W sezonie warto zarezerwować bilety z wyprzedzeniem.

13. Bieszczadzkie Źródła Sanu

Szlak wiedzie w najdziksze i najbardziej bezludne rejony Bieszczadów, w tak zwany „Bieszczadzki Worek”. Trasa prowadzi przez nieistniejące już wsie: Bukowiec, Beniowa i Sianki. Jednakże pamiętajcie, że ścieżka kończy się u źródeł jednego z dopływów Sanu, nieopodal Przełęczy Użockiej. Do samych źródeł Sanu w Bieszczadach tędy nie dotrzecie, ponieważ znajdują się one po drugiej strony granicy, na Ukrainie.

14. Cerkiewne Gonty w Bieszczadach

Na terenie Bieszczadów znajdziecie kilka dość ciekawych cerkwi. Warto wspomnieć o Cerkwi św. Michała Archanioła w Smolniku. Cerkiew jako jedyny obiekt sakralny w Bieszczadach reprezentuje typ bojkowski. Warto również zwrócić uwagę na pochodzącą z zeszłego stulecia Cerkiew św. Mikołaja w Hoszowie. Trzeba przyznać, że jest ona szalenie uroczo położona. Bardzo duże wrażenie czyni również Cerkiew Narodzenia Bogurodzicy w Michniowcu. Jeżeli nie przekonuje Was estetyka zewnętrzna, to koniecznie wejdzie do środka i sprawdźcie jak wyglądają polichromie pod kopułą. Ostatnim zabytkiem sakralnym, o którym tutaj wspomnimy będzie Cerkiew św. Michała Archanioła w Bystrem.

15. Ruiny Kościoła i Klasztoru Karmelitów Bosych w Zagórzu

Późnobarokowe, monumentalne ruiny kościoła i klasztoru na Górze Mariemont powinny uczynić na Was spore wrażenie. Klasztor powstał na pocz. XVIII w., jednak nie oparł się językom ognia w roku już w roku 1822 r. Jedna z teorii głosi, że do pożaru doszło podczas sprzeczki pomiędzy przeorem a jednym z zakonników. Podejmowano próby odbudowy klasztoru, jednak bezskutecznie. Jest jednym z nielicznych zachowanych klasztorów warownych w Polsce.

połonina caryńska
Połonina Caryńska