Tatry Szlaki i Atrakcje
Tatry to szalenie piękne góry, które usadowiły się na granicy Polski i Słowacji. Nieco nieprzyzwoicie i niesprawiedliwie, bo większa ich część znajduje się u naszych południowych sąsiadów. Tatry są najwyższym pasmem górskim w łańcuchu Karpat. Co więcej, najwyższym pasmem pomiędzy Alpami a znajdującymi się hen na wschodzie Uralem i Kaukazem. Choć pamiętajmy, że na południu Europy są jeszcze wyższe góry Półwyspu Bałkańskiego. Jako jedyne w Polsce mają charakter alpejski. Piękna tatrzańska przyroda została objęta ochroną w ramach Tatrzańskiego Parku Narodowego (TPN) oraz słowackiego TANAP’u czyli Tatranský národný park. Obszar Tatr należy również do sieci Rezerwatów Biosfery.
Gęsia Szyja to jedno z najpiękniejszych miejsc w Tatrach. Do celu zaprowadzi Was ponad tysiąc schodów. We wpisie znajdziecie informacje praktyczne w tym parking, mapa oraz opis szlaku
Siklawa w Tatrach to przepiękny wodospad położony w samym sercu tatrzańskiego raju. W naszym wpisie znajdziecie ciekawostki, informacje praktyczne oraz mapę wraz z czasówkami
Jaskinia Raptawicka w Dolinie Kościeliskiej to bardzo ciekawa opcja rozwinięcia wycieczki przez dolinę. W naszym wpisie znajdziecie sporą porcję zdjęć, ciekawostek oraz informacji praktycznych. Oprócz Jaskini Raptawickiej, warto wpaść jeszcze do sąsiedniej Jaskini Mylnej
Rusinowa Polana to cudnie przepiękny szlak z parkingu Wierch Poroniec, a do tego zaskakująco krótki. W naszym wpisie znajdziecie opisane panoramy, ciekawostki oraz mapa, wraz z czasówkami. Prosty i idealny szlak dla rodziców z dziećmi
Dziś zabierzemy Was do raju. Ponieważ śmiało można powiedzieć, że Dolina Małej Łąki to szalenie atrakcyjna dolina w Tatrach Zachodnich. Opis szlaku wraz z informacjami praktycznymi. Parking, Czasówki itp
Jaskinia Mylna to niesamowita atrakcja Doliny Kościeliskiej. Jest udostępniona do zwiedzania, choć nie ma tu światła i brak przewodnika. Poruszamy się za szlakiem. Przejście nieoświetloną jaskinią robi fenomenalne wrażenie, a przy jej wejściu dostrzeżecie równie piękna atrakcję – Okna Pawlikowskiego.
Żleb Kulczyńskiego to jeden z najtrudniejszych, jak nie najtrudniejszy technicznie znakowany szlak w polskich Tatrach i zarazem fenomenalna opcja dotarcia do grani Orlej Perci. Ekspozycja, klamry, łańcuchy i piargi dają o sobie znać. Przygotowaliśmy Wam szczegółowy opis tego pięknego szlaku oraz możliwości dalszego kontynuowania wędrówki.
Kozi Wierch to najwyższy szczyt leżący w całości na terenie Polski. To góra niezwykle widokowa, a podejście na nią gwarantuje sporo wrażeń. Opis czarnego szlaku z Doliny Pięciu Stawów na Kozi Wierch, garść informacji praktycznych oraz opisane tatrzańskie panoramy.
Opis przyjemnego spaceru wzdłuż Doliny Białego. Urokliwa i spokojna dolinka najpiękniejsza jest wiosną, gdy staje się królestwem kwiatów. To dobry pomysł na wycieczkę z dziećmi, choć niestety niemożliwa do przejechania wózkiem. Jest idealny pomysłem na krótką wycieczkę bądź początkiem trasy np. na Sarnią Skałę.
Dolina Strążyska i Wodospad Siklawica to idealny pomysł na tatrzańską wycieczkę z dziećmi. Szlak nie jest zbyt długi i brak na nim utrudnień. Przyjemna wędrówka wzdłuż potoku ma swój finał pod uroczym wodospadem, a po drodze można zatrzymać się na coś słodkiego w okresowo czynnym bufecie na Strążyskiej Polanie.
Podrzucamy pomysł na bardzo ciekawy i intensywny dzień w Tatrach. Przejście z Kasprowego Wierchu na Giewont. Przepiękne widoki są tutaj gwarantowane. Sami uważamy, ze jest jeden z najpiękniejszych tatrzańskich spacerów. Zestawiliśmy garść informacji praktycznych o tym, jak wygląda szlak i jak dostać się na miejsce ?
Giewont, symbol polskich Tatr, jest celem wycieczek rzesz turystów. Przedstawiamy Wams opis 4 możliwości na zdobycie tego szczytu. Przygotowaliśmy opisy szlaków wraz z ich charakterystycznymi cechami, zaznaczyliśmy, gdzie mogą pojawić się techniczne trudności na szlaku oraz pokusiliśmy się o opisanie panoram. Wszystko o Giewoncie.
Hala Gąsienicowa to bez wątpienia jedno z najcudowniejszych miejsc w Tatrach. Położona wśród skalistych turni robi wprost fenomenalne wrażenie. Zestawiliśmy sporo informacji praktycznych o tym cudownym miejscu. Jak tu dotrzeć, który szlak wybrać i gdzie ruszyć dalej. A kiedy jest tu najpiękniej? Odpowiedź brzmi – Zawsze!
Jeśli rozważasz wejście na Rysy, to ten artykuł jest dla Ciebie. Zebraliśmy mnóstwo ciekawostek i informacji praktycznych o naszym najwyższym szczycie. Długość trasy i czas przejścia ze strony polskiej, charakterystyczne punkty, miejsca z trudnościami, ubezpieczenia. Jest tu wszystko, czego potrzebujesz, aby przygotować się do wycieczki. A Rysy? Podziękują pięknymi panoramami.
Wąwóz Kraków to niesamowite miejsce w rejonie Doliny Kościeliskiej. Przyjemne, piękne i zachwycające. Wędruje się tu wśród uderzającej zieleni i pionowych skał. A na koniec, czeka na nas przejście przez jaskinię zwaną Smoczą Jamą. Opis jednokierunkowego szlaku przez Wąwóz Kraków, informacje praktyczne.
Opis szlaku wiodącego na Kościelec – charakterystyczny szczyt w rejonie Hali Gąsienicowej. Trasa ta nie należy do najłatwiejszych, a nie jest ubezpieczona łańcuchami. Przygotowaliśmy opis szlaku wraz z zestawieniem miejsc, które mogą przysporzyć trudności.
Dolina Kościeliska to przepiękne miejsce, idealne na całodniowy tatrzański spacer. Jest nie tylko bramą do wypadów w wyższe partie gór, ale znajdziecie tu moc jaskiń udostępnionych do zwiedzania oraz przepiękny Wąwóz. A i to nie wszystko. Po wizycie w schronisku warto odwiedzić jeszcze Smreczyński Staw.
Nikt nie zaprzeczy, że jest to najpopularniejsze miejsce po polskiej stronie Tatr. Popularne i przepiękne. Bajeczne jezioro położone u stóp Mięguszy, a tuż przy stawie schronisko z pysznym jedzeniem. Jest tu pięknie o każdej porze roku. Szczegółowy opis szlaku wiodący do tego cudownego miejsca.
Dolina Pięciu Stawów Polskich to bez wątpienia jedno z najpiękniejszych miejsc w Tatrach Polskich. Stawy Wielki, Mały, Przedni, Zadni i Czarny ulokowane uroczo wśród strzelistych szczytów robią niesamowite wrażenie. Przygotowaliśmy opis najprostszego szlaku w to piękne miejsce.
Wielu tatromaniaków wybiera go, jako najpiękniejsze widokowo miejsce w całych Tatrach. Szpiglasowy Wierch, bo o nim mowa gwarantuje nam uciechę z górskiej wędrówki z elementami wspinaczki po łańcuchach i te panoramy! Opis szlaku na Szpiglasowy Wierch przez Dolinę Pięciu Stawów Polskich z zejściem pod Morskie Oko
Najdłuższa dolina po Polskiej stronie Tatr – Dolina Chochołowska oferuje moc atrakcji. Jest ciekawym pomysłem na całodniowy spacer z dziećmi do schroniska oraz świetnym punktem wypadowym w wyższe rejony Tatr Zachodnich. Informacje praktyczne, charakterystyczne punkty na trasie i sporo zdjęć.
Opis szlaku na tatrzański Nosal – na górę niewielką, ale taką, która czasem daje popalić. Podejście bywa strome i śliskie. Na górze, w nagrodę ,czekają na nas bajeczne tatrzańskie panoramy i szybko zapomina się o trudach wędrówki. Opisy wszystkich szlaków na Nosal.
Starorobociański Wierch swym kształtem przypomina majestatyczną piramidę. Wycieczka na niego nie należy do najkrótszych, ale z pewnością dostarczy wielu wrażeń. Proponujemy Wam całodniową trasę wiodącą przez Ornak i Trzydniowiański Wierch, która gwarantuje przepiękne górskie panoramy.
Sarnia Skała to jedno z bardziej widokowych miejsc w rejonie dolinek reglowych. Roztacza się z niego przepiękny widok na Giewont i Podhale. Trasa jest technicznie łatwa i niezbyt długa. Pomimo skalistej końcówki trasy na sam szczyt, wycieczka ta idealnie nadaje się dla najmłodszych.
Czerwone Wierchy to jedna z bajecznych tatrzańskich wędrówek, zwłaszcza jesienią. Kopa Kondracka, Małołączniak, Krzesanica i Ciemniak to wielka zachodniotatrzańska czwórka, której przejście zapewni moc górskich wrażeń. Zestawiliśmy Wam różne możliwości zdobycia tych pięknych szczytów oraz czasy przejść.
Podział Tatr
Powierzchnia Tatr wynosi 785 km². Po polskiej stronie granicy znajduje się około 175 km² (22,3%),a pozostała cześć, ok. 610 km² (77,7%), na terytorium Słowacji. Tatry możemy podzielić na trzy części: Tatry Wysokie, Tatry Zachodnie oraz Tatry Bielskie, które to w całości znajdują się na Słowacji. Przyjmuje się, że Tatry Wysokie oraz Bielskie są częścią Tatr Wschodnich. Granicą pomiędzy Tatrami Zachodnimi a Wschodnimi po polskiej stronie jest Dolina Suchej Wody Gąsienicowej oraz Przełęcz Liliowe, natomiast po stronie słowackiej zazwyczaj wskazuje się Dolinę Cichą Liptowską. Tatry Bielskie od Wysokich oddziela natomiast Przełęcz pod Kopą.
Tatry Zachodnie
Niemal połowę tatrzańskiego obszaru zajmują Tatry Zachodnie, których powierzchnia to około 400 km². I jak łatwo można wydedukować po nazwie, Tatry Zachodnie stanowią zachodnia część Tatr. Znajdują się zarówno po stronie polskiej oraz słowackiej. Choć niestety i tutaj granica przebiega z korzyścią dla sąsiadów, ponieważ jedynie ćwiartka Tatr Zachodnich leży w graniach Polskich. Najwyższym szczytem Tatr Zachodnich jest Bystra (2248 m n.p.m.), a po polskiej stronie jest to Starorobociański Wierch (2176 m n.p.m.). Granica pomiędzy Tatrami Wysokimi a Tatrami Zachodnimi, jak już wspominaliśmy, po polskiej stronie wiedzie dnem Doliny Gąsienicowej oraz Doliny Suchej Wody Gąsienicowej. Po stronie słowackiej granica jest wciąż przedmiotem dyskusji i jej przebieg nie jest jednomyślny.
Główny grzbiet Tatr Zachodnich leży między Przełęczą Liliowe, która oddziela je od Tatr Wysokich, a Huciańską Przełęczą, która wydziela granicę ze Skoruszyńskimi Wierchami. Grań główna Tatr Zachodnich w linii prostej wynosi około 29 kilometrów. A gdyby sumiennie policzyć jej długość po grani, wówczas na liczniku pojawią się 42 kilometry. W tym tatrzańskim zakamarku znajdziecie zdecydowanie mniej jezior aniżeli w Tatrach Wysokich. Największym z nich jest uroczy Niźni Staw Rohacki. Jednak jakby dla równowagi, z uwagi na występowanie tutaj skał wapiennych, bardzo dobrze rozwinęły się zjawiska krasowe. Czyli w skrócie, znajdziecie w tu sporo jaskiń oraz wywierzysk. W tym Jaskinię Wielką Śnieżną, która jest najdłuższą i najgłębszą jaskinią w Polsce. Szczyty Tatr Zachodnich są zdecydowanie niższe, bardziej łagodne oraz charakteryzuje je kopulasty kształt. Pewnym wyjątkiem jest Giewont oraz grań Rohaczy wraz z Banikovem <3 W Tatrach Zachodnich znajduje się 7 schronisk turystycznych. Po słowackiej stronie są trzy, a po polskiej cztery.
Tatry Wysokie
Najwyższa część Tatr to oczywiście Tatry Wysokie. Krajobraz Tatr Wysokich szalenie różni się od Tatr Zachodnich. Posiadają one alpejski charakter. Tutejsze skaliste wierzchołki strzelają ostro w niebo, a niżej odnajdziecie wiele jezior i stawów (np. Morskie Oko, Czarny Staw Gąsienicowy, czy też cudne stawy w Dolinie Pięciu Stawów Polskich). Bardzo rzadko natomiast występują tutaj zjawiska krasowe. Na wschodzie graniczą z Tatrami Zachodnimi, a na północno-wschodnich rubieżach stykają się z Tatrami Bielskimi. Tatry Wysokie są nieco mniejsze od zachodniej krainy, ponieważ ich powierzchnia wynosi około 340 km², z czego mniej niż ćwiartka pozostaje w krainie nad Wisłą.
Królem Tatr Wysokich oraz całego pasma jest oczywiście Gerlach 2655 m n.p.m., leżący na Słowacji. Imponuje również Łomnica (2634 m n.p.m.) oraz Lodowy Szczyt (2627 m n.p.m.) Natomiast w w Polsce najwyższym szczytem są oczywiście Rysy 2499 m n.p.m. Grań główna Tatr Wysokich wiedzie od przełęczy Liliowe do Przełęczy pod Kopą. To tutaj znajdziecie najtrudniejsze szlaki (Orla Perć, Czerwona Ławka, czy Rohatka). W linii prostej jej długość wynosi 16,5 km, natomiast wzdłuż grani około 26 km. Rzeźba terenu Tatr Wysokich została uformowana w dużej mierze przez lodowce górskie podczas zlodowaceń plejstoceńskich. Znajdziecie tutaj znacznie więcej schronisk, aniżeli w Tatrach Zachodnich.
Tatry Bielskie
Tatry Bielskie są najmniejszą częścią tatrzańskiego towarzystwa. W całości położone są po stronie słowackiej. Warto zauważyć, że Grań Tatr Bielskich nie jest typowym przedłużeniem grani Tatr Wysokich. Ta część Tatr jest jakby ustawiona poprzecznie do grani głównej Tatr, tak jakby doklejona. Zwornikiem jest tu Szalony Wierch. Są to raczej skromne góry, których tylko pięć szczytów przekracza magiczną barierę 2000 metrów. Najwyższy jest Hawrań (2152 m n.p.m.). Ich powierzchnia wynosi raptem około 70 km², a grań główna Tatr Bielskich ciągnie się na długości około 15 km od wschodnich podnóży Kobylego Wierchu w Tatrzańskiej Kotlinie po Dolinę Jaworową, rozdzielającą zachodnią część Tatr Bielskich od Tatr Wysokich. Najdłuższa jaskinia w Tatrach Bielskich to udostępniona dla turystów Jaskinia Bielska.
21 Najpiękniejszych Szlaków w Tatrach
Przygotowaliśmy dla Was propozycje 21 tatrzańskich szlaków, które wprawiają nas w zachwyt. Jedne prostsze wiodące dolinami, inne wspinające się na grań, dedykowane już dla nieco bardziej zaprawionych tatromaniaków. Wybór tras był dla nas miłą podróżą do wspomnień, bo w Tatry lubimy wracać fizycznie jak również myślami. Znakomita większość zaproponowanych tras znajduje się w Tatrach Polskich. Jednak, aby zachęcić Was do eksploracji również słowackiej części, uwzględniliśmy kilka szlaków u naszych południowych sąsiadów. Jednak znacznie szerzej o słowackich zakamarkach piszemy tutaj. Pamiętajcie, że im wyżej, tym wycieczka zazwyczaj staje się całodniową eskapadą. Dlatego warto wcześniej sprawdzić pogodę w Tatrach i być przygotowanym na różne warianty. A do tego prowiant, woda, a w Tatrach Słowackich ubezpieczenie.
1. Dolina Chochołowska
Na odległych rubieżach Tatr Zachodnich znajduje się najdłuższa i największa dolina w Polskich Tatrach, czyli Dolina Chochołowska. Zajmuje obszar ponad 35 km², a jej długość wynosi ok. 10 km. Dnem doliny wiedzie zielony szlak, spacer którym jest szalenie przyjemny i niespecjalnie męczący. Na końcu czeka na Was urocza Polana Chochołowska oraz schronisko. Tutaj warto przystanąć, obrócić się, spojrzeć na Kominiarski Wierch i następnie wkroczyć w progi schroniska, by zamówić słynną szarlotkę. Warto również wspomnieć, że Dolina Chochołowska jest jednym z niewielu miejsc w Polskich Tatrach, gdzie możecie wejść na szlak z psem oraz wjechać na rowerze.
Dojście z parkingu zlokalizowanego tuż przy Siwej Polanie do schroniska na Polanie Chochołowskiej powinni zająć Wam nieco ponad 2h. Osobom którym będzie mało przygód polecamy z całego serca dalszą wędrówkę. Świetnym pomysłem jest wejście na szczyt Grzesia. Szlak od schroniska na szczyt zajmie Wam około 1h 45 min. Rozpościera się stad przyjemna panorama na Wołowiec, słowackie Rohacze czy imponujący Starorobociański Wierch. Osoby, które mają w planach wejście na najwyższy szczyt Tatr Zachodnich, Bystrą, zazwyczaj maszerują właśnie Doliną Chochołowską i odbijają do Doliny Starorobociańskiej podążając za czarnymi szlakówkami. Układ szlaków wychodzących z Polany Chochołowskiej sprawia, że istnieje możliwość skomponowania naprawdę uroczych pętli, a Tatry Zachodnie zachwycają szczególnie jesienią, gdy kolory wręcz hipnotyzują.
2. Dolina Kościeliska
Dolina Kościeliska jest drugą co do wielkości, po Dolinie Chochołowskiej, doliną w polskich Tatrach. Jest też jednym z najchętniej odwiedzanych zakamarków Tatr. I trudno się dziwić, ponieważ ilość atrakcji oraz piękna jest tutaj wprost imponująca! Dnem doliny wiedzie zielony szlak, który po 1,5 h doprowadza do Schroniska na Hali Ornak. Jednak osoby, które będą nieco myszkowały po drodze, dotrą do celu zapewne duuuuużo później. Bo przecież najpierw można odbić do Jaskini Mroźnej (tutaj trzeba uiścić dodatkową opłatę za wejście). Jest też niebieski szlak do sielankowej Hali Stoły. Jednak w naszej opinii to, co najciekawsze jest jeszcze przed Wami. Ponieważ najpierw będziecie mieli okazję trafić do wąskiego i skalistego Wąwozu Kraków, gdzie finałem jest spacer przez Smoczą Jamę! A tuż obok znajduje się Jaskinia Mylna oraz Okna Pawlikowskiego! Pamiętajcie, że przejście przez Jaskinię Mylną odbywa się tylko z własnymi latarkami i często na czworaka ? Tuż przed Oknami Pawlikowskiego znajdziecie jeszcze Jaskinię Raptawicką oraz Jaskinię Obłazkową.
Gdy już odpoczniecie w schronisku z pięknym widokiem na Bystrą, to zachęcamy na bonusowy spacer nad spokojną taflę Stawu Smreczyńskiego. Do celu zawiodą Was czarne szlakówki, spacer potrwa około 30 minut. Z Doliny Kościeliskiej zaczyna się również mozolne podejście na Czerwone Wierchy i ich pierwszy szczyt, czyli na Ciemniaka. Naszym skromnym zdaniem, Dolina Kościeliska wraz z całym inwentarzem, jest wybornym pomysłem na całodniowy, leniwy, bądź intensywny dzień w Tatrach!
3. Czerwone Wierchy – widokowy tatrzański spacer
Czerwone Wierchy składają się z czterech muszkieterów. Są to Atos, Portos i Aramis, znaczy się Ciemniak, Krzesanica, Małołączniak oraz Kopa Kondracka. Wszystkie cztery wznoszą się ponad barierę dwóch tysięcy metrów nad poziomem morza. Czerwone Wierchy są uznawane za jedną z najpiękniejszych tras w Tatrach. Nie znajdziecie tutaj większych trudności (jedynie lekka ekspozycja w rejonie Krzesanicy), a panoramy i widoki, które rozpościerają się z ich wierzchołków sprawiają, że spaceruje się tutaj nad wyraz lekko i przyjemnie! Wzrok sięga od Tatr Bielskich, przez Wysokie, aż po krańce Tatr Zachodnich. W zależności od kondycji, można wybrać różne warianty, jednak jeśli dłuższe tatrzańskie wędrówki nie sprawiają Wam problemu, to z całego serca namawiamy, aby wycieczkę rozpocząć w Dolinie Kościeliskiej. Stąd najpierw nieśpiesznie wejść na Ciemniaka i ruszyć przed siebie po grani <3 Na końcu, gdy okaże się, że siły wciąż Was nie opuszczają, możecie dorzucić do planu jeszcze Giewont! Wejście popołudniową porą na Śpiącego Rycerza powinno być okraszone mniejszą liczbą innych turystów. Sami korzystając z takiego grafiku, mieliśmy okazję do kilku samotnych chwil na Giewoncie.
Ciekawym rozwiązaniem jest również wyjechanie kolejką na Kasprowy Wierch, przejście przez wszystkie wspomniane wierzchołki i zejście do Kir (Dolina Kościeliska). W ten sposób unikniecie sporego przewyższenia, a trasa będzie obfitowała głównie w przepyszne widoki. Bo nie można zapominać o czarującym odcinku z Kasprowego Wierchu przez Goryczkowe Czuby na Kopę Kondracką. Czerwone Wierchy cieszą się największą popularnością jesienią, gdy przyjmują tytułową barwę za sprawą rośliny o tajemniczej nazwie sit skucina, która przebarwia się na czerwony kolor.
4. Dolina Małej Łąki oraz Wielka Polana Małołącka
W Tatrach Zachodnich, pomiędzy Doliną Kościeliską a Doliną Bystrej, znajduje się urocza Dolina Małej Łąki. Jest to jedyna dolina walna, która została w całości wyżłobiona w skałach osadowych. Na szalenie piękną Wielką Polanę Małołącką dotrzecie po godzinie, idąc niespecjalnie męczącym szlakiem z parkingu. Tutaj znajdziecie widok wprost idealny. A do tego ławostół i sporo miejsca na trawie, żeby przysiąść i napawać się panującą tutaj atmosferą. Widać Czerwone Wierchy, można też zerknąć na Giewont oraz Mały Giewont. W „podziemiach” Doliny Małej Łąki znajduje się najdłuższa i najgłębsza polska jaskinia: czyli Jaskinia Wielka Śnieżna. Wielka Polana Małołącka powstała na terenie dawnego, dość głębokiego jeziora polodowcowego, które z czasem zostało zapełnione przez osady denudacyjne. Polana niestety sukcesywnie zarasta. Co ciekawe, Dolina Małej Łąki nie ma żadnych bocznych odgałęzień, a jedynie żleby. Jej długość wynosi około 5,4 km.
5. Giewont – Tatrzański Śpiący Rycerz
Masyw Giewontu góruje nad miastem Zakopane i już kusi przybyszów, którzy ledwo przekroczyli próg miasta. Zerka również swoim okiem na Krupówki, nie dając o sobie zapomnieć. Masyw Giewontu położony jest między Doliną Bystrej, Doliną Kondratową, Doliną Małej Łąki i Doliną Strążyską. Prowadzi na niego kilka szlaków, jednak finalny odcinek jest już wspólny. Na kopule szczytowej Giewontu obowiązuje ruch jednokierunkowy. Znajdziecie tutaj łańcuchy, które przydają się szczególnie podczas zejścia. Masyw Giewontu złożony jest z trzech części: Wielkiego Giewontu (1894 m n.p.m.), Małego Giewontu (1739 m n.p.m.) i Długiego Giewontu (1868 m n.p.m.). Zazwyczaj uważa się, że Wielki Giewont jest najwyższym szczytem Tatr Zachodnich położonym w całości na terenie Polski (pomija się Twardą Kopę w Czerwonych Wierchach z uwagi na jej niską wybitność).
Na Giewoncie wznosi się 15 metrowy, stalowy krzyż. Został on tutaj zamontowany przez parafian z Zakopanego latem roku 1901, na pamiątkę 1900. rocznicy urodzin Chrystusa. Pamiętajcie, że Giewont jest szczególnie niebezpieczny podczas burzy, kiedy pioruny intensywnie smagają szczyt. Świetnym pomysłem na wycieczkę na jest czerwony szlak, który prowadzi najpierw przez Dolinę Strążyską, z której dna, podczas wędrówki można dojrzeć postać Śpiącego Rycerza. Po drodze, można ujrzeć wodospad Siklawica i wyruszyć dalej przez Grzybowiec. Po uporaniu się z łańcuchami i zrobieniu sobie kilku pamiątkowych zdjęć, polecamy zejść w stronę Schroniska na Hali Kondratowej i dalej przez Kalatówki, aż do Kuźnic. Taka wycieczka zajmie Wam nieco ponad 6h plus czas na zdjęcia oraz ochy i achy. Pamiętajcie tylko, że w sezonie Giewont wzbudza tak ogromne zainteresowanie, że do łańcuchów ustawiają się baaaaardzo długie kolejki.
6. Dolina Strążyska i Sarnia Skała – czarujące spojrzenie na Giewont
Dolina Strążyska jest jedną z najliczniej odwiedzanych dolin tatrzańskich. Znajduje się w Tatrach Zachodnich, na rogatkach miasta Zakopane, położona pomiędzy Doliną ku Dziurze a Doliną za Bramką. Ma długość około 3 km i wybornie nadaje się na spacer z najmłodszymi, nawet z takimi, którzy podróż spędzają w wózku. Dojście na Polanę Strążyską zajmuje około 40 minut. Tutaj w sezonie czynna jest niewielka herbaciarnia Parzenica. Są ławki, są stoły, jednak warto podejść jeszcze dalej, dosłownie 10 minut. Dotrzecie wówczas do uroczego wodospadu Siklawica. Woda spada tutaj dwoma kaskadami. Pierwsza z nich ma wysokość 13 metrów, druga 10. Łączna wysokość wodospadu Siklawica wynosi zatem 23 metry. Nazwa wodospadu pochodzi od Siklawy w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. Niegdyś prowadziła tędy najkrótsza droga z Zakopanego na Giewont, która następnie wiodła stromym żlebem Warzecha na Bacuch.
Zachęcamy Was gorąco, aby najpierw podejść do wodospadu Siklawica w Dolinie Strążyskiej i następnie wyruszyć do góry, na Sarnią Skałę. Z Polany Strążyskiej wspina się czarny szlak, który po około 50 minutach doprowadzi Was do celu. Sarnia Skała ma wysokość 1377 m n.p.m. Dawniej nazywano ją Małą Świnicą lub Świnią Skałą. Z jej szczytu przepięknie prezentuje się Giewont, Zakopane oraz chociażby Babia Góra! Jeśli macie sporo sił w zanadrzu, to sugerujemy, aby pognać jeszcze w kierunku Kalatówek. Na tym odcinku powinno być już zdecydowanie mniej turystów, a fragment Ścieżki nad Reglami jest wprost rewelacyjny!
7. Nosal – Zaskakująco widokowy tatrzański szczyt
Nosal jest szczytem reglowym w Tatrach Zachodnich. Wznosi się nad Kuźnicami, między Doliną Bystrej a Doliną Olczyską. Jeśli spojrzycie na skały od północno-zachodniej strony, tajemnica nazwy tej góry powinna szybko czmychnąć, bowiem z tej strony skały przypominają zwyczajnie nos. Dojście na szczyt z drogi prowadzącej do Kuźnic powinno zająć Wam około 45 minut. Prawda, że ekspres ? A widoki rozpościerające się ze szczytu Nosala są szalenie ciekawe. Jest Świnica, jest Kasprowy Wierch oraz Czerwone Wierchy i Giewont. Palce lizać! Nosal przepięknie kusi, szczególnie na zachody Słońca! Powrót polecamy przez Przełęcz Nosalową do Kuźnic.
8. Hala Gąsienicowa i Czarny Staw Gąsienicowy
Wybierzcie się koniecznie na szarlotkę do schroniska Murowaniec w Hali Gąsienicowej. Z Kuźnic będziecie mieli do wyboru dwa szlaki. Pierwszy, niebieski, przez całą swoją drogę spokojnie nabiera wysokości, prowadzi przez Boczań. Drugi, żółty, przez Dolinę Jaworzynki, wiedzie spokojnie, by całą wysokość nadrobić w ostatniej chwili. Oba szlaki są równie czasochłonne i łączą się na Przełęczy między Kopami, skąd wspólnie i spokojnie wiodą już bezpośrednio do Hali Gąsienicowej. Jeżeli spacerujecie z dziećmi, to szczególnie zimą polecamy czarny szlak z Brzezin przez Psią Trawkę, czyli Doliną Suchej Wody Gąsienicowej. Zimą jest on idealny na spacer z sankami. Nazwa Hali Gąsienicowej pochodzi od licznego w Zakopanem góralskiego rodu Gąsieniców, którzy w XVII w. byli jej właścicielami. Na Hali odnajdziecie spore schronisko Murowaniec.
Murowaniec i Hala Gąsienicową są idealnym miejscem wypadowym na najtrudniejsze i zarazem najciekawsze tatrzańskie zakamarki. Możecie pognać na Granaty, na Świnicę, Kościelec, czy wybrać się na Zawrat i dalej na Orlą Perć. Jeśli natomiast nie planujecie tras karkołomnych i wymagających obycia z ekspozycją, to warto podejść nad Czarny Staw Gąsienicowy. Jest tutaj pasjonująco pięknie! Odbijające się w wodzie tatrzańskie olbrzymy czarują i hipnotyzują tutaj co roku rzesze turystów. To tutaj, po prawej stronie, 533 metrów nad taflą Czarnego Stawu, wznosi się Kościelec.
9. Kościelec – Tatrzański Matterhorn
Kościelec w Tatrach Wysokich czaruje każdego, kto wkracza w królestwo Hali Gąsienicowej. Sami nie wiemy, czy wolimy się na niego wdrapywać, czy po prostu na niego spoglądać, taki z niego czarujący jegomość ? Kościelca odnajdziecie w bocznej Grani Kościelców, która podążając od Zawratowej Turni, dzieli Dolinę Gąsienicową na Czarną i Zieloną. Nazwa szczytu zapewne pochodzi od charakterystycznej sylwetki, która przywodzi na myśli wieżę kościoła. Na szczyt Kościelca zawiedzie Was czarny szlak turystyczny z przełęczy Karb. Nie odnajdziecie tutaj łańcuchów, ani klamr, jednak szlak w kilku miejscach wymaga sprawności i w parokrotnie trzeba się dosłownie wdrapać po skale. Najtrudniejsze miejsce znajduje się dosłownie pod szczytem. Jednak, gdy już postawicie na nim nogę, to panorama powinna przypaść Wam do gustu. Widać bowiem Orlą Perć, Świnicę, Kasprowy Wierch oraz wszystkie Stawy Gąsienicowe. Gdy do kraju powróciły prochy Juliusza Słowackiego, padł nawet pomysł aby umieścić je w sarkofagu w ścianie Kościelca.
Jeśli możemy zasugerować, to najwygodniej na Kościelec wybrać się od strony Czarnego Stawy Gąsienicowego przez Karb i Mały Kościelec, a powrócić już przez Zielony Staw Gąsienicowy. Od Schroniska Murowaniec na szczyt trzeba liczyć około 2h.
10. Orla Perć – najtrudniejszy tatrzański szlak
Orla Perć jest najdłuższym graniowym szlakiem w Tatrach Wysokich. To właśnie pomiędzy dwiema przełęczami, Zawrat oraz Krzyżne, hardo i śmiało poprowadzono najtrudniejszy szlak w całych Tatrach. Bardziej wymagającego odcinka nie znajdziecie nigdzie indziej. Ani Czerwona Ławka, ani grań Rohaczy, ani Rysy, nie mogą się równać z natężeniem i trudnościami, z którymi przyjdzie Wam się tutaj zmierzyć. Liczne łańcuchy, klamry, przewyższenia oraz ekspozycja, towarzyszyć Wam będzie prawie przez 6,5 h. Od Przełęczy Zawrat, przez Kozi Wierch, Zadni Granat, Pośredni Granat, Skrajny Granat, aż po przełęcz Krzyżne. Całodniowa wycieczka na Orlą Perć to wymagająca kilkunastogodzinna eskapada. Dlatego jeśli planujecie przespacerować całą Orlą Perć w ciągu jednego dnia, to warto rozważyć nocleg w schronisku Murowaniec lub w Dolinie Pięciu Stawów. Pamiętajcie również, że odcinek od Zawratu aż do Koziego Wierchu jest jednokierunkowy.
Osobom, które nie czują się na siłach, aby przejść całą Orlą Perć jednego dnia, w sukurs przychodzi kilka szlaków które docierają na Orlą Perć zarówno z Doliny Pięciu Stawów, jak i z Hali Gąsienicowej. Dzięki temu można podzielić Orlą Perć na kilka odcinków. Najpopularniejszym z nich jest podział całości na dwa lub trzy etapy – np. Zawrat – Granaty oraz Granat – Krzyżne. W sezonie warto wybrać się na szlak ultra wcześnie, ponieważ im później, tym przy łańcuchach i bardziej newralgicznych punktach tworzą się kolejki. Z naszej strony sugerujemy również kask, bo zawsze istnieje ryzyko, że spadnie Wam na głowę nieproszony, sporej wielkości okruch skalny. W roku 1932 szlak został nieco skrócony, bowiem Polskie Towarzystwo Tatrzańskie zamknęło odcinek od Przełęczy Krzyżne do Polany pod Wołoszynem ze względu na ochronę przyrody.
11. Świnica – tatrzańska królowa
Świnica jest pierwszym od zachodu wybitnym szczytem w grani głównej Tatr Wysokich. Posiada dwa wierzchołki, które są rozdzielone przez Przełęcz Świnicką Szczerbiną Niżnią. Wyższy wierzchołek Świnicy ma 2302 m n.p.m. i to nań dociera czerwony szlak turystyczny. Natomiast drugi wierzchołek, czyli tak zwany taternicki, ma wysokość 2291 m n.p.m. i jest niedostępny turystycznie. Świnica ma charakterystyczny kształt szerokiej piramidy. W sezonie ciągną na nią prawdziwe tłumy. I nic w tym dziwnego, ponieważ jest wybornym punktem widokowym. Przepięknie prezentują się z jej szczytu zarówno Tatry Wysokie oraz Zachodnie. Świnica góruje nad trzema dolinami: Doliną Gąsienicową z Halą Gąsienicową, Doliną Pięciu Stawów Polskich oraz Doliną Cichą, ulokowaną już na Słowacji.
Szlak na Świnicę wiąże się z ekspozycją, łańcuchami oraz klamrami. Pamiętajcie, że w związku z obrywem skalnym na Niebieskiej Turni, odcinek ze Świnicy na Zawrat jest zamknięty. Dlatego obecnie jedyną opcją dotarcia na szczyt jest spacer od Świnickiej Przełęczy, na którą możecie dotrzeć od strony przełęczy Liliowe i Kasprowego Wierchu (2h). A tam z kolei możecie wjechać koleją linową lub wejść czarnym szlakiem wprost od Murowańca z Hali Gąsienicowej (3h). Podobnie jak Giewont, Świnica, z uwagi na swoje samotne położenie, jest miejscem, w które z lubością trafiają pioruny. Bywa tutaj szczególnie niebezpiecznie podczas burzy. Szlak na Świnicę jest jednym z najbardziej popularnych szlaków w Tatrach.
12. Rusinowa Polana i Gęsia Szyja
Bez różnicy, czy hasacie po graniach, czy wolicie spacery po dolinach, wycieczka na Rusinową Polanę jest obowiązkowym punktem pobytu w Tatrach. Ta tatrzańska polana reglowa nie dość, że jest szalenie łatwo osiągalna, ponieważ wystarczy dosłownie godzina spokojnego spaceru z parkingu, to w zamian oferuje przepyszną panoramę na tatrzańską plejadę. Wybornie prezentują się stąd Tatry Bielskie oraz Wysokie. Dojrzeć można najwyższy szczyt Tatr, czyli Gerlach. Są oczywiście Rysy, czy też Lodowy, Jagnięcy Szczyt oraz bielski Hawran.
Na Rusinowej Polanie znajdziecie liczne ławostoły, które pozwalają na długotrwałe radowanie oczu przepiękną panoramą. Będąc na tam, warto podejść do położonego nieopodal Sanktuarium Matki Bożej Jaworzyńskiej na Wiktorówkach, gdzie odnajdziecie liczne tablice upamiętniające osoby, które nie wróciły z gór. Drugim miejscem, które warto odwiedzić jest Gęsia Szyja. Co prawda, na początku szlaku straszą schody do nieba, jednak w finalnym rozrachunku nie jest to szalenie męczące podejście. Na Gęsią Szyję z Rusinowej Polany traficie po 50 minutach. Czy warto dorzucać te 50 minut w jedną stronę, skoro na Rusinowej Polanie jest tak zacnie? Głos oddajemy Panu Tytusowi Chałubińskiemu, który rzekł, że panorama z Gęsiej Szyi to „widok na 100 szczytów i przełęczy”. Choć co zaskakujące, Gęsia Szyja wznosi się jedynie na wysokość 1489 m n.p.m. Podążając dalej zielonym szlakiem, możecie trafić do schroniska Murowaniec w Dolinie Gąsienicowej, tudzież do magicznej Doliny Pańszczyzny i dalej na Krzyżne i Orlą Perć.
13. Dolina Pięciu Stawów Polskich
Dolina Pięciu Stawów Polskich to szalenie piękne i wyjątkowe miejsce w Tatrach Wysokich. Ta cudna, wysokogórska, polodowcowa dolina o długości 4 km, potrafi rozkochać każdego. Jednak niechaj nie zwiedzie Was określenie doliny, ponieważ, aby dostać się do schroniska, będziecie musieli pokonać ponad 770 metrów przewyższenia. Ale chyba nikt nie zaprzeczy, że jest tutaj po prostu bajecznie i warto pognać ku przygodzie. Aby dotrzeć do Doliny Pięciu Stawów z parkingu na Palenicy Białczańskiej, zgodnie z mapą, będziecie potrzebowali około 3h.
Przepięknym atrybutem spaceru do Doliny Pięciu Stawów jest wodospad Siklawa. Jest to największy wodospad w Polsce, który ma 65 metrów wysokości. Siklawa oddziela Dolinę Pięciu Stawów Polskich od Doliny Roztoki, którą do tej pory spacerowaliście. Spod wodospadu już tylko 20 minut dzieli Was od schroniska, które jest położone nad Przednim Stawem. Trzeba przyznać, że przez dolinę przemykają liczne szlaki. Jest to rejon, z którego śmiało można pognać na Orlą Perć lub nad Morskie Oko. W pierwszym wypadku macie szlaki, które doprowadzą Was bezpośrednio na Zawrat, Kozią Przełęcz, Kozi Wierch, czy Krzyżne. W drugim przypadku, będziecie mieli do wyboru dwie drogi nad Morskie Oko (niebieskim szlakiem przez Świstówkę lub żółtym przez Szpiglasową Przełęcz).
14. Szpiglasowy Wierch – najpiękniejszy szczyt w Tatrach?
Szpiglasowy Wierch uznawany jest przez wiele osób za jeden z najpiękniejszych zakątków w Tatrach. Pozwala zajrzeć w trzy przepiękne doliny. Z jednej strony nasz wzrok wędruje do Doliny Pięciu Stawów, z drugiej do Morskiego Oka, a od południa wzrok spada do Doliny Ciemnosmreczyńskiej, która jest już po słowackiej stronie Tatr. Szpiglasowy Wierch jest szczytem w głównej grani Tatr, który ma 2172 m n.p.m. Poniżej, na Szpiglasowej Przełęczy, spotykają się szlaki, które wiodą z jednej strony od Morskiego Oka, z drugiej od Doliny Pięciu Stawów. I na szlaku od tej drugiej spotkacie krótkie i relatywnie proste łańcuchy. Przy sprzyjających warunkach nie będzie to skomplikowane przejście. Nawet można rzec, że ten odcinek nadaje się wzorcowo do pierwszej przygody z żelastwem w górach. Pętla przez Morskie Oko i Dolinę Pięciu Stawów powinna zająć Wam około 9,5 h. Szalenie polecamy! Schodząc do Morskiego Oka będziecie mieć okazję, aby przyjrzeć się bliżej Mnichowi!
15. Morskie Oko – czarujący Rybi Staw
Czy można pominąć w tym zestawieniu taki klasyk jak Morskie Oko? Absolutnie nie! Mimo, że szlak wiedzie nieprzychylnym asfaltem przez 8 kilometrów i że w sezonie bywa tutaj przerażająco tłumnie, to jednak wybierając czas nieco po sezonie, przyznajemy, że może być tu czarująco. Parking Morskie Oko jest zlokalizowany na Palenicy Białczańskiej. Pamiętajcie, że obecnie rezerwacja miejsca postojowego jest możliwa jedynie przez Internet. Morskie Oko jest największym jeziorem w Tatrach i znajdziecie je w Dolinie Rybiego Potoku, u stóp przepięknych Mięguszowieckich Szczytów! Powiada się, że ma ono podziemne połączenie z Adriatykiem, o czym miały świadczyć wyłowione tutaj butelki i szkatułki z kosztownościami, które pochodziły z zatopionego statku. Jest to jezioro pochodzenia polodowcowego, a jego głębokość przekracza 50 metrów. Woda ma piękną zieloną barwę i pływają w niej ryby. To jedno z nielicznych tatrzańskich jezior zarybionych w sposób naturalny. Dlatego nie może dziwić, że pojawiają się również nazwy Rybie Jezioro, czy Rybi Staw. Morskie Oko zasilane jest dwoma stałymi potokami: Czarnostawiańskim Potokiem oraz Mnichowym Potokiem.
Znad Morskiego Oka rozpoczyna się przepiękna wędrówka na najwyższy szczyt Polski, na Rysy. Można również pognać na Przełęcz pod Chłopkiem, czy do Doliny Pięciu Stawów i to w dwojaki sposób (przez Szpiglasową Przełęcz lub Świstówkę). Szlak na Morskie Oko powinien zająć Wam około 2h w jedną stronę. Po drodze ujrzycie przepiękne Wodogrzmoty Mickiewicza, pojawi się na chwilę również Gerlach, a także zauroczy Was widok z Polany Włosienica. Jeśli przybyliście do Zakopanego i w Tatry w szczycie sezonu, a przeraża Was ogrom turystów na szlaku do Morskiego Oka, to rozważcie, czy nie udać się na spacer na drugi m brzegiem Doliny Rybiego Potoku. To już będzie słowacka Dolina Białej Wody, szalenie urocza i zaskakująco pusta.
16. Rysy najwyższy szczyt Polski
Wycieczka na Rysy to już zdecydowanie bardziej wymagająca trasa. Szczególnie pod kątem kondycyjnym, ponieważ z Morskiego Oka macie do pokonania ponad 1220 metrów przewyższenia. Najpierw, po godzinie, traficie nad Czarny Staw pod Rysami. Gdy go obejdziecie, zacznie się nieustanne podejście do góry. Warto co jakiś oglądać się za siebie, ponieważ z tej perspektywy przepięknie widać Czarny Staw oraz Morskie Oko. Istna poezja. Nieco za Bulą pod Rysami zaczynają się ubezpieczenia. Nie są one szalenie skomplikowane, gdy skała jest sucha i nigdzie nie zalega śnieg. Najtrudniejszy moment drogi na Rysy znajduje się tuż przed samym szczytem. Trzeba pokonać nieco eksponowany fragment. Za to później można cieszyć się ze zdobycia najwyższego szczytu Tatr po polskiej stronie. Rysy składają się z trzech wierzchołków, a ten na którym stoicie jest środkowym oraz granicznym. Wyższy znajduje się dosłownie kilkanaście metrów nieopodal. Warto podejść i na niego. A panorama? Jedna z bardziej zjawiskowych w Tatrach! Szalenie hipnotyzująca.
Bardzo ciekawym pomysłem jest wejście na Rysy od strony polskiej, następnie zejście do słowackiego schroniska pod Wagą i dalej w dół przez Żabią Dolinę! Cuda, cuda <3 Jednak pamiętajcie o aspekcie logistycznym, ponieważ powrót na polską stronę bywa dość czasochłonny. Pisaliśmy już o tym w naszym wpisie o Rysach – zapraszamy.
17. Szeroka Przełęcz w Tatrach Bielskich
Tatry Bielskie nie mogą pochwalić się gęstą siecią szlaków turystycznych. Jednak warto tutaj przybyć, wejść nieśpiesznie na Szeroką Przełęcz i spojrzeć na Tatry Wysokie z zupełnie innej perspektywy. Ach jaka szkoda, że szlak wiodący na najwyższy szczyt Tatr Bielskich, na Hawran oraz Płaczliwą Skałę, jest obecnie zamknięty ☹ Dalszy spacer na Przełęcz pod Kopą, który zajmie Wam około 40 minut, również jest pełen magii i odbywa się w cichym spojrzeniu Szalonego Wierchu. Na przełęczy czeka Was trudna decyzja, ponieważ możecie wybrać szlak wiodący przez Dolinę Zadnich Koperszadów lub wybrać dłuższy wariant powrotny przez Schronisko pod Zielonym Stawem. A jeśli już zawitacie do schroniska, to warto wspomnieć, że jest ono wybornym miejscem do wycieczki na Jagnięcy Szczyt. Tutaj nie ma złych decyzji, trzeba tylko pamiętać o kwestiach powrotnych do samochodu.
18. Czerwona Ławka najtrudniejszy szlak na Słowacji?
Spacer przez Czerwoną Ławkę, która łączy dwie przepiękne doliny – Dolinę Pięciu Stawów Spiskich oraz Dolinę Staroleśną, jest przepiękną opcją kierowaną dla nieco bardziej zaprawionych w bojach turystów. Z jednej strony trzeba pamiętać, że przewyższenie takiej wycieczki jest szalenie spore, z drugiej, Czerwona Ławka to też całkiem wymagający fragment wspinaczki, okraszony łańcuchami oraz klamrami. Nie jest on tak trudny jak Orla Perć, jednak nie jest to też przysłowiowa bułka z masłem. Po drodze przemkniecie przez słynne słowackie schronisko Tery’ego Chatę (jest to najwyżej położone schronisko w Tatrach czynne przez cały rok), a po drugiej stronie przełęczy czeka na Was kraina piękna! Naszym zdaniem Dolina Staroleśna jest jedną z najpiękniejszych dolin w caluśkich Tatrach. Wyjątkowo pięknie prezentuje się ze Sławkowskiego Szczytu, choć droga na niego przez wielu uważana jest za szalenie mozolną.
19. Koprowy Wierch
Jeśli spytacie nas o jeden z najcudniej widokowych szczytów po słowackiej stronie Tatr, to po dłuższej chwili, bo wybór nie jest taki prosty, wskazalibyśmy na Koprowy Wierch. Znajduje się on w sercu Tatr i panorama z niego jest zatrważająco piękna! Koprowy Wierch ma wysokość 2 363 m n.p.m., a wejście na niego, poza aspektami kondycyjnymi, nie powinno przysporzyć większych problemów. Początkowo szlak wiedzie dokładnie tak samo, jak na Rysy od słowackiej strony. Dopiero na rozwidleniu, nad Żabim Potokiem, trzeba wybrać skręt w lewo. Warto przybyć tutaj wcześnie rano, ponieważ pusta Hińczowa Dolina czyni szalenie piękne wrażenie! Polecamy z całego serducha!
20. Krywań narodowa góra Słowaków
Krywań to wyjątkowy szczyt dla naszych południowych sąsiadów. Dlatego można śmiało zaryzykować stwierdzenie, że na szlaku raczej nie będziecie sami. Pamiętajcie również, że aby dotrzeć na szlak na Krywań z Zakopanego, trzeba liczyć około 1,5h podróży samochodem. Szlak jest dość spokojny, nie znajdziecie na nim większych trudności, nie ma tutaj również łańcuchów. Krywań stoi jakby z boku całego tatrzańskiego towarzystwa, dzięki czemu widok na plejadę górskich gwiazd jest przepiękny. Krywań ma wysokość 2 495 m n.p.m. Jeśli spojrzycie na mapę, to bardzo łatwo dojrzycie, że można tutaj złożyć sympatyczną pętlę, która zajmie Wam około 7,5 h. Nie za dużo, jednak w połączeniu z czasem na dojazd i tak wypełni Wam cały dzień. Polecamy
21. Rohacze oraz Banikov w Tatrach Zachodnich
Naszym zdaniem jest to najtrudniejszy znakowany tatrzański szlak po stronie słowackiej. Nie ma on takiej intensywności oraz tak nagromadzone ekspozycji jak na Orlej Perci, jednak niejednej osobie przyśpieszył bicie serca. Graniowy szlak koloru czerwonego został tutaj przepięknie wyrysowany. Wycieczkę proponujemy zacząć na Wołowcu i następnie poruszać się w kierunku zachodnim, przez Ostry Rohacz, następnie Płaczliwy, aż na Smutną Przełęcz i dalej przez Trzy Kopy na Banikov. Przejście odcinka graniowego zajmuje około 5h, natomiast cała pętla to wydatek czasowy rzędu 11,5 h. Dlatego część osób dzieli sobie Rohacze na dwie części. Środek trasy wypada mniej więcej na Smutnej Przełęczy.
Tatrzańskie Wierchy i Szczyty
Wiele tatrzańskich szczytów cieszy się niesłabnącą popularnością, w głównej mierze dzięki panoramie, która się z nich roztacza. Takie spojrzenia bywają hipnotyzujące i potrafią skraść długie chwile. Sami najchętniej zerkamy na Kościelec, Giewont, Mnicha, czy też na rumieniące się Czerwone Wierchy oraz Świnicę. Po stronie słowackiej wzrok skrada Krywań, Hawrań, czy też imponująca Wysoka. W Tatrach odnajdziecie kilkaset szczytów, z których 75, mieniących się czasem określeniem Korony Tatr, posiada minimalną deniwelację względną (wybitność) większą lub równą 100 m. Trzydzieści tatrzańskich wierzchołków przekracza 2500 metrów, z tego żaden po stronie polskiej. W Tatrach ponadto odnajdziecie prawie 200 stawów. Największe z nich to Wielki Stawu Polskie, czy Morskie Oko. W głównej mierze tatrzańskie stawy są pochodzenia polodowcowego.
Najwyższym szczytem Tatr oraz najwybitniejszym szczytem całych Karpat jest Gerlach. W metryce ma wpisane 2654 m n.p.m. i nie wiedzie na niego żaden znakowany szlak. Jeśli chcecie pojawić się na jego wierzchołku, to musicie wybrać wycieczkę z przewodnikiem.
Natomiast najwyższym tatrzańskim szczytem w Polsce są Rysy, które sięgają nieba na wysokość 2499 m n.p.m. Jest to szczyt graniczny, na który wiedzie czerwony szlak od Morskiego Oka. Rysy składają się z trzech wierzchołków, przez „nasz” przebiega granica, a dwa pozostałe znajdują się na Słowacji.
Jednak z uwagi, że Rysami dzielimy się ze Słowakami, to miano najwyższego szczytu znajdującego się całkowicie po stronie polskiej ma Kozi Wierch – 2291 m n.p.m. Biegnie tędy słynna Orla Perć.
Najwyższym szczytem Tatr Zachodnich jest Bystra, której wysokość wynosi 2248 m n.p.m., która to znajduje się po stronie słowackiej. Wystarczy, że będąc na niespecjalnie wybitnym wierzchołku o nazwie Siwy Zwornik, skręcicie w lewo i o po 70 minutach dotrzecie na szczyt Bystrej. Jeśli skręcicie w prawo, wówczas po 40 minutach dotrzecie na piramidalny Sarorobociański Wierch, który dzierży miano najwyższego szczytu Tatr Zachodnich po polskiej stronie (2176 m n.p.m).
Najwyższym szczytem Tatr Zachodnich, całkowicie leżącym w Polsce, jest Twarda Kopa 2026 m n.p.m. Twarda Kopna znajduje się w północno-zachodniej grani Ciemniaka. Z uwagi na fakt, że jest ona mało wybitna, to często w zamian wymieniany jest Śpiący Rycerz, czyli Giewont, mierzący swoje 1894 m n.p.m.
Natomiast najwybitniejszym szczytem w polskich Tatrach jest Kominiarski Wierch 1829 m n.p.m. Jego wybitność to 370 metrów. Jednak z uwagi na fakt, że gniazduje tutaj orzeł, szlak na szczyt został zlikwidowany. Jednym z najpopularniejszych szczytów w Polsce jest Kasprowy Wierch, na którego możecie dostać się pieszo lub wjeżdżając kolejką. Co ciekawe, jest to szczyt, który nie przekracza bariery 2000 metrów. Stąd widać, że nie tylko wysokość góry stanowi o jej turystycznym sukcesie. Wysokość Kasprowego Wierchu wynosi 1987 m n.p.m.
Zwierzaki na szlakach
Tatry są ostoją dla wielu zwierząt. Część z nich nie spotkacie nigdzie indziej poza tatrzańskimi szlakami. Na leśnych odcinkach możecie spotkać jelenie, sarny, lisy czy borsuki. Są tez rysie, żbiki, czy gronostaje. Najpopularniejsza tatrzańska trójca to świstak, kozica oraz niedźwiedź.
Świstak Tatrzański
Świstak tatrzański to szalenie miły gość, który jest roślinożerny i aktywny latem. Na przełomie września i października dla świstaka nastaje koniec szaleństw i przychodzi pora zimowej drzemki. Wówczas świstaki wraz z całą swą kolonią, zwijają się w kłębek i wspólnie zasypiają. Hibernacja trwa średnio około 215 dni. Podczas snu zimowego, procesy metaboliczne spowalniają, dlatego świstaki obniżają temperaturę ciała z 37,7 °C do 8–10 °C. Należą do najrzadziej występujących kręgowców w Polsce. Świstaki komunikują się między sobą również za pomocą gwizdów, które zazwyczaj przyjmują formę ostrzeżenia. Inaczej świstaki gwiżdżą na lisa, czy człowieka, a inaczej widząc orła.
Populacja świstaka tatrzańskiego po polskiej stronie Tatr została określona na około 150–200 zwierząt, natomiast w całych Tatrach jest ich mniej niż 1000 osobników. Warto wspomnieć, że chociażby w roku 1881, w polskich Tatrach żyło 30 świstaków. Świstaki podlegają ścisłej ochronie gatunkowej, są podgatunkiem silnie zagrożonym. Świstaki lubią otoczenie skał, z których śmiało obserwują świat, a przy okazji mogą okazać się schronieniem. Wybierają chętnie miejsca nasłonecznione. Żyją w terytorialnych klanach rodzinnych w górach od regla górnego do piętra turniowego. Świstak tatrzański należy do największych europejskich gryzoni, a wielkością jest zbliżony do domowego kota.
Kozice Tatrzańskie
Spotkania z kozicami przynoszą turystom wiele radości. Szczęśliwie, obserwujemy dziś wzrost liczebności kozic w Tatrach. Dwa razy do roku, Tatrzański Park Narodowy oraz słowacki TANAP organizują liczenie kozic. W październiku 2018 zanotowano ich 1431, w tym 121 młodych. Po polskiej stronie hasało wówczas 421 sztuk, choć oczywiście kozic odprawa paszportowa nie obowiązuje i bezstresowo pokonują granice. Warto wspomnieć, że polowania górskich myśliwych oraz nadmierna gospodarka pasterska doprowadziły kozice na skraj wymarcia. Po II wojnie światowej po stronie polskiej Tatr przebywało raptem około 26 sztuk. Kozice lubią swoje towarzystwo i żyją w stadach, które nazywają się kierdelami. Taki kierdel liczy sobie zazwyczaj do 15 sztuk. Chociaż podczas jesiennego liczenia w roku 2012, u Słowaków, w Dolinie Hlińskiej, ujrzano kierdel składający się z ponad 70 kozic! Zwierzaki te są roślinożerne. Najchętniej schylają się po pędy różnych gatunków jagód oraz roślin zielnych.
Niedźwiedzie w Tatrach
Szacuje się, że obecna populacja niedźwiedzia brunatnego w Polsce przekracza nieco setkę. Można go spotkać tylko w Karpatach i na Podkarpaciu, głównie w Tatrach oraz Bieszczadach. W naszej części Karpat wydzielono pięć ostoi niedźwiedzia: Beskid Żywiecki, Tatry, Beskid Sądecki z Gorcami, Beskid Niski i Bieszczady. W Tatrach żyje obecnie ok. 50–60 niedźwiedzi, z czego po polskiej stronie stale przebywa kilkanaście sztuk. Maksymalna waga niedźwiedzia w wersji karpackiej przekracza 350 kg. Niedźwiedzie są największymi drapieżnikami lądowymi w naszym kraju. Mają świetny węch oraz słuch. Ze wzrokiem jest nieco gorzej. Jednak niechaj nie zwiedzie Was też ich nieporadna budowa ciała. Na krótkim dystansie biegną nawet z prędkością 50 km/h. Do tego pływają, wspinają się na drzewa i skały. Gdy wybudzają się głodne ze snu zimowego, gdzieś w okolicach końca marc,a w pierwszej kolejności szukają padłych jeleni, czy zasypanych przez śnieg kozic. Dopiero, gdy ustąpią śniegi to przerzucają się na pokarm roślinny. Aby przetrwać zimowy sen, taki niedźwiedź musi odłożyć spory zapas kalorii. To sprawia, że jego dzienne zapotrzebowanie wynosi około 10 tyś. kalorii.
Tatrzański Klimat – Pogoda w Tatrach
Tatry mają charakter wysokogórski, a tatrzański klimat ma sporo wspólnych cech z klimatem alpejskim, do których należą niska średnia roczna temperatura, spora zmienność temperatur w ciągu doby, częste zachmurzenia, spora liczba dni z opadami, jak również silne nasłonecznienie oraz hulające wiatry. Gwałtowna zmiana pogody w Tatrach nie jest niczym nadzwyczajnym. Charakterystyczne dla tatrzańskiego klimatu są również zimowe inwersje temperatur oraz letnie śnieżyce. Zima w Tatrach na wysokości Kasprowego Wierchu trwa zazwyczaj od połowy października do początku maja. Na dole jest nieco krótsza, ponieważ trwa od końca listopada do końca marca (w Zakopanem).
Tradycyjnie wieją tutaj silne, czasami wręcz huraganowe wiatry. Halny spada gwałtownymi, ciepłymi podmuchami, pomiędzy którymi występują charakterystyczne okresy „ciszy”. Halny zazwyczaj dudni wiosną lub jesienią i potrafi wiać od kilku godzin, nawet do kilku dni. Zazwyczaj kończy się opadami deszczu lub śniegu. Natomiast zimne i porywiste wiatry nawiedzające okolicę z kierunków zachodnich, nazywane są przez górali wiatrami orawskimi. Pamiętajcie również o burzach w Tatrach. Najczęściej grzmi tutaj w lipcu, a statystyki pokazują, że w tym miesiącu przypada nawet 10 dni burzowych. Lipiec jest również najbardziej deszczowym miesiącem w roku.
W Tatrach można dość często obserwować widmo Brockenu oraz relatywnie często występuje zjawisko optyczne halo. Jest to to świetlisty, biały lub tęczowy pierścień widoczny wokół słońca lub księżyca. Natomiast widmo Brockenu polega na dojrzeniu własnego cienia na chmurze znajdującej się poniżej. Czasem cień ten otoczony jest tęczową obwódką zwaną glorią. Możecie spotkać się z górskim przesądem, że widmo Brockenu zwiastuje nieszczęście. Jednak dojrzenie go powtórnie w jednym rok, lub w innej wersji, widziane trzykrotnie, dezaktywuje to niebezpieczeństwo.
Tatrzański Park Narodowy (TPN)
Tatrzański Park Narodowy, w skrócie TPN został utworzony w roku 1955. Po stronie słowackiej funkcjonuje jego odpowiednik pod nazwą TANAP. TPN jest jednym z 23 parków narodowych w Polsce, powstał w celu ochrony Tatr przed intensywną eksploatacją przez człowieka. Szczególnie negatywny wpływ na przyrodę miał tutaj przemysł (górnictwo, hutnictwo), pasterstwo, rabunkowa gospodarka leśna oraz kłusownictwo. Pamiętajmy, że Tatry to jedyne w Polsce góry o charakterze alpejskim, w którym znalazły schronienie zwierzęta oraz rośliny, których nie spotkamy nigdzie indziej. W chwili utworzenia parku, Tatry były znacząco zdewastowane, ilość dzikich ssaków była zatrważająco niska, a drzewostan był w tragicznym stanie. Tatrzański Park Narodowy obejmuje swoim obszarem całe polskie Tatry oraz niewielkie części Pogórza Bukowińskiego i Rowu Podtatrzańskiego, łącznie 211,64 km².
Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR)
TOPR jest polskim stowarzyszeniem, które za zgodą Ministra Spraw Wewnętrznych, zajmuje się ratownictwem górskim na obszarze polskich Tatr. Aby zostać ratownikiem, należy miedzy innym uzyskać pozytywny wynik testu sprawnościowo – kondycyjnego oraz wykazać się doskonała znajomością topografii Tatr Polskich oraz terenów przygranicznych. Dodatkowo wymagane są praktyczne umiejętności w dziedzinie wspinania (zimowe oraz letnie przejścia), speleologii, narciarstwie w różnych warunkach, ratownictwie i autoasekuracji. TOPR został oficjalnie powołany do życia 29 października 1909 we Lwowie. Pomysł powstania organizacji powstał w roku 1908, jednak to śmierć Mieczysława Karłowicza w lawinie, nieopodal Czarnego Stawu Gąsienicowego, przyśpieszyła prace.
Schroniska w Tatrach po stronie Polskiej
Po polskiej stronie Tatr znajdziecie 8 schronisk turystycznych. W 1836 roku wybudowano pierwsze schronisko w Tatrach, nad Morskim Okiem. Niestety spłonęło ono w roku 1865 i następnie zostało odbudowane w 1874. Pozostałe schroniska w Tatrach powstawały w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. Poniższa lista przedstawia tatrzańskie schroniska, poczynając od Tatr Zachodnich.
– Dolina Chochołowska – Schronisko na Polanie Chochołowskiej
– Dolina Kościeliska – Schronisko na Hali Ornak
– Dolina Kondratowa – Schronisko na Hali Kondratowej
– Polana Kalatówki – Hotel Górski na Kalatówkach
– Hala Gąsienicowa – Schronisko Murowaniec
– Dolina Pięciu Stawów Polskich – Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Polskich
– Dolina Roztoki – Schronisko im. Wincentego Pola na Starej Roztoce
– Dolina Rybiego Potoku – Schronisko nad Morskim Okiem
Mapa Tatr i szlaków tatrzańskich
Oczywiście mapa papierowa pachnie najpiękniej. Jednak w domowych zakamarkach częściej sami korzystamy albo z aplikacji w postaci mapy-turystycznej ,tudzież czeskiej mapy.cz. Jednak najdokładniejsza i najciekawiej prezentuje się mapa Tatr w wydaniu Sygnatury w skali 1:25 000. W wersji elektronicznej możecie ją znaleźć tutaj: Mapa Tatry Wysokich oraz Mapa Tatr Zachodnich.