Góry Izerskie – Szlaki i Atrakcje

A Gdyby Tak Zabrakło Izerskiego Lata?

– Góry Izerskie to pasmo położone w Sudetach Zachodnich
– Najwyższym szczytem Gór Izerskich jest Wysoka Kopa: 1126 m n.p.m
– Noclegów szukajcie w Świeradowie-Zdroju oraz w Szklarskiej Porębie
– W Świeradowie-Zdroju rozpoczyna się Główny Szlak Sudecki im. dr. Mieczysława Orłowicza

A co by było, gdyby nie było lata? Brzmi niepokojąco, nieprawdaż? To wyobraźcie sobie, że jest w Polsce taka kraina, takie miejsce, gdzie prawdziwego lata faktycznie nie ma. Witamy w Górach Izerskich, krainie cudowności, szalenie pysznych naleśników i polskim biegunie zimna. Śnieg potrafi tutaj padać w czerwcu, a mróz łapać w lipcu. Jednak jak każdy z nas, tak i Góry Izerskie maję ma dwie natury. Za dnia pięknie i urocze, a nocą bywają prawdziwie mroczne. Pierwszy raz trafiliśmy tutaj dość przypadkowo, zdmuchnięci z karkonoskiej grani. Zostaliśmy zesłani i zakochaliśmy się szalenie. Zapraszamy!

Siekający i Chłoszczący Klimat Gór Izerskich

Klimat, który panuje na Hali Izerskiej, bardziej pasuje do położonego 600 metrów wyżej subalpejskiego piętra Karkonoszy. W sporej mierze jest to związane z napływem chłodnego i wilgotnego powietrza atlantyckiego, którego pierwszą przeszkodą orograficzną są właśnie Góry Izerskie i Karkonosze. Nawet latem warto być przygotowanym na niespodzianki. Tak, jak choćby w lipcu roku 1996, gdy zanotowano tutaj -5,5 °C. Jeśli takie cuda dzieją się w wakacje, to jak bywa zimą? Srogo, śnieżnie i mroźnie! Dobrze skalibrowane termometry wskazują nawet minus 36,6 °C. Z uwagi na najniższe średnie temperatury roczne, Hala Izerska uważana jest za polski biegun zimna. Spotkaliśmy się nawet z wiele mówiącym określeniem, jako by to być miała Mała Syberia.

Zresztą to nie jedyne nawiązanie do odległej krainy, ponieważ Polana Jakuszycka zyskała przydomek polskiej Jakucji. Prawda, że uroczo? ? Bywa tak, że klimatyczne lato nie nadchodzi tutaj nigdy, a mrok w postaci mgieł uprzykrza podziwianie widoków nadto skutecznie i często. A pada tutaj tyle, co w Karkonoszach, czy też w Tatrach. Przez Góry Izerskie przemyka europejski dział wodny, rozgraniczający zlewiska Morza Północnego oraz Bałtyku. Kto wiedział, że wody Izery mkną przez Łabę do Morza Północnego?

Przejmująca Katastrofa Ekologiczna

Warto wspomnieć, że w latach osiemdziesiątych XX wieku, Góry Izerskie były świadkami potężnej katastrofy ekologicznej, która doprowadziła do destrukcji i rozpadu całego tutejszego ekosystemu leśnego. Kwaśne deszcze będące skutkiem działalności węglowego zagłębia na granicy polsko-czesko-niemieckiej, czyli tak zwanego Czarnego Trójkąta, doprowadziły do wymarcia prawie 40% lasów po polskiej części Gór Izerskich.

W szczytowym momencie występowało tutaj najwyższe w Europie stężenie dwutlenku siarki. Ten fakt, w połączeniu z jednorodnością i jakością drzewostanu wraz ze szkodnikami, które się tutaj pojawiły, doprowadził do ogromnej katastrofy ekologicznej. Na szczęście dziś zakłady przestały kopcić, a natura powoli zaczyna wracać do życia i staje się tutaj coraz piękniej. Więcej na temat złożoności procesu i przyczyn przeczytacie na poniższej stronie. Skąd też zaczerpnęliśmy informacje.

Gdzie są Góry Izerskie?

Góry Izerskie przycupnęły niepozornie, pomiędzy Świeradowem Zdrój a Szklarską Porębą, na polsko-czeskim pograniczu, jakby w cieniu sąsiednich Olbrzymów, jak bywają nazywane Karkonosze. Można rzec, że to Czesi podzielili się z nami tymi pięknymi górami, bo to w ich granicach pozostaje prawie 60% pasma. Po polskiej stronie znajdziecie 2 równoległe grzbiety o przebiegu północny zachód – południowy wschód. Pierwszym z nich jest Grzbiet Wysoki, z najwyższym szczytem Gór Izerskich, czyli Wysoką Kopą o wysokości 1126 m n.p.m.

Drugim jest Grzbiet Kamienicki, którego godnie reprezentuje Kamienica, wysoka na 973 m n.p.m. Góry Izerskie stanowią zachodnią część Sudetów, zamknięte są od zachodu Bramą Łużycką, a od Karkonoszy odgrodzone Przełęczą Szklarską. Ich łagodne szczyty ledwo, ledwo przekraczają 1100 metrów wysokości, ale też oferują przyjemne i widokowe trasy spacerowe. Choć ze smutkiem musimy przyznać, że to czeska część jest nieco bardziej atrakcyjna. Zbudowana jest bowiem z granitu karkonoskiego i obfituje w urocze skalne ostańce.

Gdzie Spać w Górach Izerskich?

Turyści planujący swój pobyt w Górach Izerskich zazwyczaj poszukują noclegów w Świeradowie Zdroju lub w Szklarskiej Porębie. Obie miejscowości dzieli raptem 25 minut podróży samochodem przez słynny Zakręt Śmierci. Niestety komunikacja publiczna nie oferuje tutaj szerokiego spektrum możliwości, dlatego warto mieć to na uwadze. Z pewnością Szklarska Poręba jest bardziej tłoczna i głośna, ale z drugiej strony wynagradza bliskością karkonoskich szlaków.

My natomiast, na przekór tego, co napisaliśmy wcześniej, szukaliśmy noclegów zazwyczaj w nieodległych Michałowicach. Z naszej perspektywy była to optymalna decyzja, ponieważ w planach mieliśmy zazwyczaj też eksplorację okolic Karpacza i nieco dalsze wypady w stronę szalenie pięknych Rudaw Janowickich. Natomiast same Góry Izerskie skrywają w sobie kilka wyjątkowych schroniskowych opcji noclegowych.

Warto wspomnieć o Chatce Górzystów, gdzie znajdziecie pyszne naleśniki. Jest również Stacja Turystyczna Orle, ulokowana w pięknym, zabytkowym budynku. Kolejne to Schronisko na Stogu Izerskim oraz powstające niczym feniks z popiołów Schronisko Wysoki Kamień. Jest również Chatka Robaczka, choć tu jeszcze nie zawitaliśmy. I ciekawostka na koniec, tylko Schronisko na Stogu Izerskim posiada oficjalny status schroniska turystycznego.

Kto Pokocha Izerskie Ścieżki?

Zdecydowanie górscy szaleńcy i zapaleńcy! Jest tutaj romantycznie, sielsko i bajecznie. Zauroczeni będą choćby rodzice z małymi dziećmi, ponieważ spora część szlaków nadaje się do wędrówki z wózkiem, jak choćby szlak do Stacji Orle z Jakuszyc, czy do Chatki Górzystów ze Świeradowa Zdroju. Jak sami się przekonacie, bardzo dużo ścieżek wiedzie szerokimi, szutrowymi lub asfaltowymi ścieżkami. Osobiście szczególnie polecamy Góry Izerskie jesienią, gdy borowina płonie czerwienią. Zimą rządzą tu narciarscy biegacze, nie bez przyczyny na wielu szlakówkach znajdziecie tylko informacje o odległości. To oczywiście ukłon w stronę rowerzystów oraz amatorów biegówek.

W aspekcie zimowych warunków, warto tutaj wspomnieć o słynnym Biegu Piastów, który odbywa się w pierwszy weekend marca na Polanie Jakuszyckiej w Szklarskiej Porębie, od 1976 roku. Jest to największa taka impreza w Polsce. Po czeskiej stronie możecie wziąć udział w długodystansowym biegu narciarskim na 50 km – Jizerská padesátka. Zresztą nieprzypadkowo narciarze biegowi ściągają do Jakuszyc, bo właśnie tutaj doskonałe warunki klimatyczne sprawiają, że pokrywa śnieżna utrzymuje się nad wyraz długo.

Góry Izerskie Szlaki

Góry Izerskie zajmują około 1 tys. km², z czego polska część to 400 km². Jest tutaj wiele szlaków, które oferują sporo możliwości. Jednak opowieść o szlakach w Górach Izerskich warto rozpocząć od zaakcentowania informacji, że to właśnie w Świeradowie Zdrój rozpoczyna bieg Główny Szlak Sudecki im. dr. Mieczysława Orłowicza. Przemyka on ochoczo przez izerską krainę, by zapuścić się dalej w głąb Sudetów. Ma on łącznie 444 km, z czego 12 przypada na Góry Izerskie. Skupimy się dziś na fragmencie polskim, a w przyszłości zaprosimy Was na zagraniczne wojaże do naszych południowych sąsiadów. Zatem w drogę!

Góry Izerskie Mapa

Na początek przyda się mapa. Tradycyjnie w takich akapitach ścierają się stronnictwa tradycyjne oraz podążające za nowinkami technologicznymi. Zawsze miło jest mieć pod pazuchą prawdziwą mapę Gór Izerskich i szurać palcem po papirusie. Jednak warto wspomnieć również o darmowych aplikacjach na telefon, które potrafią działać również offline. A do tego nawigować nieszczęśników takich jak my, którzy się zagadali i pogubili w leśnej gęstwinie. W takich sytuacjach najchętniej sięgamy po czeską aplikację mapy.cz a o plusach i minusach takich rozwiązań przeczytacie w naszym osobnym wpisie o darmowych mapach online.

Atrakcje w Górach Izerskich

1. Najciemniejsze Miejsce w Polsce
Ciemność, widzę Ciemność

Od roku 2009 w Górach Izerskich istnieje polsko-czeski Izerski Park Ciemnego Nieba, w którym stworzono Model Układu Słonecznego w skali jeden do miliarda. Czyli w uproszeniu, jeden metr ścieżki to w przeliczeniu na kosmiczne odległości daje milion kilometrów. Imponujące, prawda? Wzdłuż ścieżki ustawiono mniejsze oraz większe kamienie z tabliczkami głoszącymi, jakie planety Układu Słonecznego właśnie mijacie. Co ciekawe, każdy kamień pochodzi z innego kamieniołomu ulokowanego na Dolnym Śląsku, a do tego kolory skał zostały dobrane tak, aby przypominały barwy planet, które symbolizują. Ścieżka dydaktyczna została przez turystów okrzyknięta mianem izerskiej podróży przez Układ Słoneczny.

Z uwagi na brak zanieczyszczenia sztucznym światłem, niebo jest tutaj prawie 40-krotnie ciemniejsze niż w mieście, można więc dostrzec prawie 1,8 tys. gwiazd oraz Drogę Mleczną. A same gwiazdy szalenie kłują w oczy, gdy zerkamy na nie leżąc na trawie. Warto wspomnieć, że Izerski Park Ciemnego Nieba to jedna z pierwszych takich inicjatyw w Europie.

2. Mokradła i Torfowiska

Przenieśmy się teraz myślami mniej więcej kilkadziesiąt milionów lat wstecz, do okresu paleogenu. To właśnie wówczas w Górach Izerskich nastąpiło wietrzenie skał i wyrównanie szczytowych partii gór. I tak, na skutek działania erozji, Góry Izerskie nie są dziś wielce wysokie. Mają charakterystyczne, spłaszczone i łagodne wierzchowiny. Góry te charakteryzuje też mały odpływ wód, co w powiązaniu z tutejszym klimatem, sprzyja rozwojowi górskich torfowisk. Dzięki temu, pośrodku polskiej części gór, na Hali Izerskiej, odnajdziecie jedne z najpiękniejszych i najcenniejszych torfowisk w Polsce. Aby je chronić, utworzono Rezerwat Torfowiska Doliny Izery oraz Rašeliniště Jizery po stronie czeskiej.

Ciąg torfowisk typu wysokiego i przejściowego powstał w wyniku sporych opadów oraz braku odpływu przy nieprzepuszczalnym podłożu. Do całości dołożyli się również czescy osadnicy, około XVII wieku, którzy wycieli podmokłe lasy iglaste. Dzięki temu, istniejące tutaj wcześniej małe torfowiska rozrosły się, między innymi dzięki podniesieniu się wód gruntowych. Natomiast pierwotne lasy już się nie odrodziły. A teraz najciekawsze – izerskie torfowiska zaczęły rozwijać się już pod koniec epoki lodowcowej, co jeśli dobrze policzyć sprawia, że najgłębiej zalegające torfy osiągnęły imponujący wiek około 11 -13 tysięcy lat. Z wyjątkowych przedstawicieli flory, możecie odnaleźć tutaj brzozę karłowatą, dla której jest to jedno z trzech reliktowych stanowisk w Polsce. Dwa pozostałe to Pojezierze Chełmińskie oraz Torfowisko pod Zieleńcem. Dostrzeżecie tutaj również kosodrzewinę, dla której jest to najniżej położone stanowisko w Polsce oraz jedno z dwóch pozakarkonoskich stanowisk w Sudetach.  Do tego dodajcie spore łąki i szalenie uroczo meandrującą Izerę. Otrzymacie wówczas takie połączenie, które aż samo prosi się o wizytę! Natomiast torf z  Hali Izerskiej był wykorzystywany do leczniczych kąpieli w Uzdrowisku w Świeradowie Zdroju.

Szlaki Turystyczne
5 Propozycji wycieczek w Góry Izerskie

Zachwyceni tutejszą krainą, staramy się przemierzać szlaki w Górach Izerskich dość regularnie. Jednak za każdym razem pozostaje niedosyt i chęć powrotu. Wypada wpaść na Izerski Stóg, na który w wersji ekspres wjedziecie kolejką gondolową wprost ze Świeradowa Zdroju. Zaraz obok górnej stacji kolejki, znajdziecie schronisko i zaskakująco płaską panoramę w kierunku północnym ? Po 50 minutach od schroniska zameldujecie się na granicznym szczycie Smrek i jeśli nie zatrzymają Was graniczne słupki, to po kilku dodatkowych minutach dane będzie Wam wdrapać się na czeską wieżę widokową. Jednak dla nas, najpiękniejsza jest oczywiście Hala Izerska z Chatką Górzystów oraz spacer na najwyższy szczyt Gór Izerskich, czyli Wysoką Kopę. Poniżej znajdziecie krótkie zestawienie szlaków, którymi maszerowaliśmy i które śmiało rekomendujemy!

1. Chatka Górzystów i Najlepsze
Górskie Naleśniki

Trasa: Świeradów-Zdrój – Schronisko na Stogu Izerskim – Stóg Izerski – Droga Borowinowa – Rezerwat Torfowiska Dolina Izery – Hala Izerska – Chatka Górzystów – Polana Izerska – Stara Droga Izerska – Świeradów-Zdrój. Czas: 6h 53 min, Dystans: 22,4 km, Przewyższenie: 786 m

To tak zwana trasa i dla ducha i dla brzucha. Jeśli zdecydujecie się skorzystać z usług kolejki gondolowej  w Świeradowie Zdroju, to trasę możecie skrócić prawie o 2 godziny i co najważniejsze, w ten sposób wykreślicie z grafiku znaczącą część przewyższenia. Zaoszczędzony czas śmiało możecie przeznaczyć na słodkie leniuchowanie przed Chatką Górzystów. Ale po kolei. Gdy dotrzecie w okolice schroniska na Stogu Izerskim, warto się rozejrzeć i spokojnie spojrzeć na panoramę. Bo prawdę powiedziawszy, spora część trasy, która na Was czeka, będzie przyjemna, choć mało widokowa.

Brak widoków w 100% wynagradza chwila wyjścia z lasu, wprost na sporych rozmiarów Halę Izerską! W oddali powoli możecie wypatrywać Chatki Górzystów, która jest jedynym ocalałym obiektem ze zniszczonej w latach 50. XX wieku wsi Gross-Iser. A była to całkiem spora i tętniąca życiem miejscowość, w której stało nawet 50 domów. O przepysznych naleśnikach, które ściągają smakoszy, o historii schroniska oraz Torfowisku Doliny Izery, przeczytacie w  szczegółowej relacji po kliknięciu w poniższy link.

Opis Szlaku do Chatki Górzystów – Klik

2. Najwyższy Szczyt Gór Izerskich – Wysoka Kopa 1126 m n.p.m

Trasa: Rozdroże Izerskie – Rozdroże pod Zwaliskiem – Kopalnia Kwarcu Stanisław – Wysoka Kopa – Rozdroże pod Kopą – Rozdroże Izerskie. Czas: 4h 47 min, Dystans: 15,5 km, Przewyższenie: 515 m

Aby dostać się na najwyższy szczyt Gór Izerskich, zawsze kusi nas opcja „przelotówki” przez Izery, wprost ze Świeradowa Zdroju do Szklarskiej Poręby. Jest to trasa piękna, urocza, prawie  na 7h. Jednak jeśli szukacie wersji mniej intensywnej, to służymy pomocą i podpowiadamy – przespacerujcie się na Wysoką Kopę z Rozdroża Izerskiego. W naszej opinii jest to najkorzystniejsza opcja dla zrobienia pętli przez najwyższy szczyt Gór Izerskich. Na Rozdrożu znajduje się spory, bezpłatny parking, a cała wycieczka powinna zająć Wam około 5h.

Z pewnością zaskoczy Was całkiem harde podejście zielonym szlakiem na Rozdroże pod Zwaliskiem. Jednak, gdy tylko dostaniecie się na grzbiet, szlak znacząco się uspokoi. Po drodze miniecie już nieczynny kamieniołom kwarcu Stanisław. A na samym Rozdrożu Izerskim, jeśli dopisze Wam szczęście, możecie sami znaleźć okazy kwarcu. Występuje on tutaj w tak zwanych żyłach kwarcowych, a największa z nich – szeroka na  10-80 m i długa na 10 km była eksploatowana w kopalni Stanisław. Ostatni odcinek na Wysoką Kopę jest bezszlakowy, ale wierzymy, że nie pomylicie ścieżki i traficie do celu. Mamy nadzieję, że pomoże Wam w tym nasz wpis o najwyższym szczycie Gór Izerskich.

Opis Szlaku na Najwyższy Szczyt Gór Izerskich – Klik

3. Stacja Turystyczna Orle – Góry Izerskie z dzieckiem

Trasa: Jakuszyce – Schronisko Orle – Rozdroże pod Działem Izerskim – Jakuszyce. Czas: 2h 35 min, Dystans: 9km, Przewyższenie: 197 m

Ten izerski szlak częstokroć wybierają rodzice z najmłodszymi, którzy podróżują jeszcze w wózkach dziecięcych. Całą pętlę można śmiało pokonać wraz z wózkami (czego jesteśmy przykładem),  jednak tylko odcinek szlakowy (żółty oraz zielony szlak) poprowadzony jest asfaltową alejką. Jest to też droga zaopatrzenia dla schroniska. Do celu spacerowaliśmy szutrową drogą, którą niegdyś był poprowadzony bodajże czerwony szlak. Na mapach już go nie ma, natomiast na drzewach jeszcze z łatwością odnajdziecie szlakówki  i nie pobłądzicie.

Szalenie urzekł nas sam budynek Stacji Turystycznej Orle oraz serwowana tutaj w sezonie zupa pokrzywowa! W zasadzie jeśli macie siły i smaki, to można pierwsze obiadowe danie zjeść tutaj, a następnie wyruszać wraz z planetami Układu Słonecznego do Chatki Górzystów. Oba obiekty łączy czerwony szlak, na przejście którego potrzebujecie około 1,5h w jedną stronę. Na Polanie Jakuszyckiej, na której znajduje się najwyżej położona stacja kolejowa w naszym kraju, możecie wypożyczyć rowery i wówczas taka wycieczka będzie z pewnością mniej czasochłonna. 

Opis Szlaku do Schroniska Orle – Klik

4. Wysoki Kamień oraz Zakręt Śmierci

Trasa: Zakręt Śmierci – Czarna Góra – Wysoki Kamień – Schronisko – Powrót tą samą drogą do Zakrętu Śmierci. Czas: 2h 05 min, Dystans: 6,2 km, Przewyższenie: 305 m

Do schroniska Wysoki Kamień możecie wybrać się od strony Szklarskiej Poręby, żółtym oraz czerwonym szlakiem. Drugi z nich jest nieco ostrzejszy i wychodzi z centrum miasta. Jednak w naszej opinii warto zdecydować się na wariant żółty. A to chociażby z uwagi na słynny Zakręt Śmierci. Tuż nad samym zakrętem znajduje się punkt widokowy na uroczo piękne Karkonosze. Gdyby nie chmury wiszące nad granią, dosłownie za każdym razem, zapewne mielibyśmy bardziej kuszące zdjęcia ?

Pamiętajcie tylko, że na punkt widokowy prowadzi nieoznaczona około 200 metrowa ścieżka. Natomiast szlak do schroniska Wysoki Kamień jest przyjemny, wiedzie lasem i nie wymagająca od turystów super kondycji. Po drodze, co jakiś czas pojawiają się skałki i ostańce, a Czerwone Skałki zwiastują połowę drogi i tak przecież krótkiego szlaku. Najbardziej zachwyciła nas powstająca tutaj wieża oraz historia, która kryje się za murami schroniska. To wyjątkowe miejsce na izerskiej mapie, tworzone jest przez emerytowanego nauczyciela, który własnymi siłami buduje obiekt, mimo przeciwności losu. Szlak staraliśmy się zgrabnie opisać w osobnym artykule, dostępnym po kliknięciu w poniższy link. 

Opis Szlaku do Schroniska Wysoki Kamień w Górach Izerskich – Klik

5. Złoty Widok oraz Chybotek

Trasa: Wlastimilówka – Złoty Widok – Grób Karkonosza – Chybotek i powrót tą samą trasą. Czas: Około 32 min, Dystans: 1,4 km, Przewyższenie: 67 m

Renowacja punktu widokowego Złoty Widok okazała się być bardzo kontrowersyjnym projektem i odbiła się szerokim echem. Jednak w naszej opinii, Złoty Widok prezentuje się dziś całkiem dobrze i kusząco. Dotarcie z parkingu do celu powinno zająć Wam dosłownie kilka minut. Na miejscu znajdziecie panoramę na Karkonosze. Jest Szrenica, Wielki Szyszak, a przy sprzyjającej aurze, bystre oko dostrzeże również odległą Śnieżkę, skromnie wystającą ponad karkonoską grań. Pomocne w podziwianiu widoków okazują się być opisane tablice. Złoty Widok odwiedziliśmy dwukrotnie i za każdym razem daliśmy się porwać lenistwu na tutejszych drewnianych leżakach.

Zapewne napawalibyśmy się tymi widokami zdecydowanie dłużej, gdyby nie kolejne atrakcje czekające na nas na trasie. W drodze na Chybotka przemkniecie obok mało imponującego grobu Karkonosza. Po kilkunastu minutach dotrzecie do grupy skałek, ukrytych nieco w leśnej gęstwinie. Co ciekawe, największy głaz, zbudowany z karkonoskiego granitu o średnicy około 4 metrów, daje się rozkołysać! Na Złoty Widok oraz na Chybotka możecie wybrać się wprost z drogi łączącej Szklarską Porębę z Jelenią Górą, na wysokości Wodospadu Szklarki.

Złoty Widok oraz do Chybotek – Opis Szlaku Klik

---

Obserwuj nas i bądź z nami na bieżąco!

• Instagram: 35 430
• Facebook: 23 639
• TikTok: 7 717
• YouTube: 352

---

Drogi Czytelniku,

Mamy nadzieję, że udało Ci się odnaleźć na blogu wszystkie niezbędne informacje i zaplanować swój urlop. Będziemy wdzięczni za skromny napiwek wrzucony do blogowej skarbonki lub wsparcie naszych działań poprzez zakupy w naszym małym górskim sklepie. Dziękujemy serdecznie i do zobaczenia na szlaku 🙂

---

---